Hakkaklık ve mühür kalıplarının özgün baskı resim sanatı açısından incelenmesi
The interpretation of hakkaklik and seal engraving in the context of genuine printed art
- Tez No: 330200
- Danışmanlar: DOÇ. MEHMET FIRINCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Resim-İş Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Sanatın, insanlık tarihi ile başladığı kabul edilir. Tarih ise insanlığın bıraktığı kalıntılar yoluyla şekillenir. Bu kalıntılar üzerindeki resimsel izler ise bize insanlığın sanatıyla ilgili ipuçlarını verir.Antik çağlardan bu yana kaya, boynuz gibi sert yüzeylerde oyma-kazıma yoluyla yapılmış resimler bulunmuştur. Bu resimler ile birlikte aidiyeti belirten simge, işaret ya da el izlerine rastlanmıştır. Çeşitli malzemeler yardımıyla bırakılan bu izlere ilk baskı denemeleri denilmiştir.Mühür yapımında da oyma-kazıma yöntemi kullanılmıştır. Ek olarak kalıp kullanımı dikkat çeker. Özgün Baskı Resim Sanatının da kalıp temelli bir sanat dalı olması, mühürlerin kök olarak kabul edilmesi gereğini ortaya koyar.Mühürlerde kalıp olarak, İlk çağlardan bu yana topraktan ağaca, ağaçtan madene kadar çeşitli malzemeler kullanılmıştır.-Sümerlerde silindir mühürler kullanılmıştır. Baskı kalıbı olarak kil tercih edilmiştir.-Eski Türklerde mühürler, boylara ait damgaları simgelemiştir. Bu damgalar, kayalara kazınırken, eşyalara ve hayvanlara da vurulmuştur.-Osmanlılarda mühür kalıbı olarak; metal, altın, gümüş, pirinç, bakır, kurşun gibi mâdenler kullanılmıştır. Ayrıca; akik, yâkut, zümrüt, yıldız taşı, fîrûze, necef, yeşim gibi kıymetli taşlar üzerine de kazıldığı olmuştur. Mühür kazıma, Osmanlılarda sanat haline gelmiştir. Mühür kazıyan sanatkâra Hakkak denilmiştir.Hakkaklık, basitçe madene şekil verme değildi. Yetenekle doğrudan bağı vardı. Çünkü iyi bir ressam olmadan iyi bir hakkâk da olunamazdı. Hakkâk, aynı zamanda iyi bir hattat ve tezyinat ustası olmalıydı ki, sanatçı olduğunu ispatlayan mahlası -imzası- verilsin.İmparatorluğunun büyüklüğünü ve gücünü üç kıtayı fethederek ispatlayan Osmanlı, sanatsal ve kültürel açıdan birçok alanda gelişmeler gösterirken ihtişamını ve görkemini Osmanlı Tuğraları ile de ortaya koymuştur.Tuğra, Osmanlı sultanlarının imza yerine kullandıkları sanatsal açıdan da ihtişamı simgeleyen kaligrafik mühürlerdir. Sanatsal açıdan mükemmelliğe ulaşmış mühür, II. Abdülhamid'e aittir.Mühürler, Osmanlı İmpratorluğu zamanında Hakkaklık Sanatı olarak kendini kabul ettirmiştir.Mühürler, tarihi belge niteliklerinin yanısıra bize medeniyetler hakkında bilgi verirler. Yazı ve resim ile desteklenmiş görsel kompozisyonlarının beraberinde getirdiği sunum zenginliğiyle de sanatsal açıdan büyük önem arzederler. Mühürlerin kalıp hazırlanarak yapılması, Özgün Baskı Resim Sanatı ile temellendirilmesindeki en büyük dayanaktır. Genellikle çukur kalıp kullanılmış olması itibariyle de Gravür (Çukur Baskı) Baskının ilk örnekleri olma özelliği gösterir.Zamanının sanatı olarak kendini kabul ettiren mühürlerin, günümüzde de birçok sanatçıya esin kaynağı olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Art has started with the history of mankind. History has been shaped by the remnants of humankind. The traces of these remnants give us the clues of art created by humankind.Since ancient times, some traces found engraved in rigid surfaces such as rocks, horns etc. Following these traces, symbols, signs or handprints that connote belongings showed up. With the use of various materials, those traces which aimed to leave a trace of spells, ornaments, exhibition of belongings, approval etc. can be called the first trials of printing.In the seals, as well, engraving and etching methods were used. As genuine imprint art is mold based art, seals should be accepted as the origin.While making seals, molds were made of various materials such as soil, wood, metal etc.-Sumerians used cylinder stamps which were made of clay.-In old Turkish nations, stamps were engraved into rocks and used to stamp animals and personal belongings.-Ottomans used seal molds that were made of mines such as metal gold, silver, brass, copper, lead mine etc. Also sometimes seals were engraved into some precious gems such as .sardonyx, ruby, emerald, aventurine, turquoise, pebble and jade.Etching stamps has become a branch of art during the reign of Ottoman Empire. Artists engraving stamps were called engraver or intaglio.Engraving isn't simply shaping rocks or metals it is directly related to talent because you can't be a good engraver unless you are a good artist. Engraver, at the same time, should be a talented calligrapher and embellishment master so that he can get his appellation which demonstrates that he deserves to be accepted as a talented artist.The Ottoman Empire, which showed its magnificence by spreading into three continents, had improved its cultural and artistic values and indicated its greatness with Sultan's signatures.Sultan's signature is a calligraphic stamp that shows artistic glory as well. The most perfect one is accepted as Sultan Abdulhamid the second's stamp.Seals were accepted as the art of engravings during the reign of Ottoman Empire.Seals, as well as being historical documents, give us information about civilizations. With the support of scripts and pictures, seals constitute a rich presentation which makes it an important fragment of art. Due to the fact that seals are made by using mold isthe main reason why it is related to genuine imprint art. Since they were usually formed by pitmolding, theyareaccepted as thefirstexamples of gravureengravings.In modern times, many artists and genuine imprint art artists has been inspired by the stamps and the motifs of the stamps.
Benzer Tezler
- İzmir Müzesi'nde bulunan Osmanlı dönemi mühürleri
Ottoman period seals in İzmir Museum
GÜLSEVİM KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sanat TarihiOrdu ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE TALİ
- Konya Bölge Yazma Eser Kütüphanesi'nde Bulunan Yazma Eserlerdeki Vakıf Mühürleri ve Analizleri
Foundation Seals and Analysis on Manuscripts in Konya Regional Manuscript Library
BELKIS YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarNecmettin Erbakan ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. ALİ FUAT BAYSAL
- Başlangıcından günümüze Türkiye'de gravür baskı sanatı
The Art of engraving in Turkey from its beginning up to the present
C. DİDEM ÖZIŞIK
- İstanbul salon sergileri ve sergileme geleneğinin oluşumuna katkıları
Istanbul saloon exhibitions and their contribution to the tradition of exhibition
AYŞE ESRA KIVANÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Güzel SanatlarHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. PELİN ŞAHİN TEKİNALP
- M.S.G.S.Ü. Resim Bölümü Gravür Atölyesinin Türk sanatına etkisi
The effect of gravure workshop of M.S.G.S.Ü. Painting Department on Turkish art
SİBEL KIRIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CAN AYTEKİN