Zemahşeri'nin el-Minhac fi Usuli'd-Din eseri bağlamında kelâmi görüşleri
Zamakhshari's views of kalam in the context of his work al-Minhaj fi Usul al-Din
- Tez No: 332516
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEMALETTİN ERDEMCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Hicri II. Asrın başlarında ortaya çıkan, inanca ilişkin yaklaşımlarında aklî tefekkürü ön planda tutan Mutezile, `İslam inanç esaslarını tespit etme ve İslam inancına yöneltilen eleştiri ve itirazları kesin delillerle ortadan kaldırma' misyonunu üstlenen Kelam ilminin ilk temsilcileridir. Mihne sürecine kadar oluşumunu ve sisitemleşmesini tamamlayan Mutezile Mihne olayından sonra Mütevekkil'in kendilerine tavır almasıyla gerilemiş ve eskisi kadar güçlü âlimler yetiştirememiştir.Zemahşeri, Mutezilenin mihne olayından sonra yetiştirdiği en güçlü âlimlerden biridir. O, müfessir ve dilci kimliğinin yanında güçlü bir kelâm âlimidir. Zemahşeri hayatı boyunca Mutezilenin dâisi ve savunucusu olmuş, i'tizal düşüncesine yöneltilen eleştirilere cevap vermiştir.Zemahşeri, kelâmi görüşlerini başta meşhur tefsiri el-Keşşaf olmak üzere birçok farklı eserinde yeri geldikçe dile getirmiştir. Fakat onun kelâma ilişkin görüşlerini bir bütün olarak ele aldığı eseri el-Minhac fi usuli'd-Din'dir.Zemahşeri, bu eserinde imamet meselesi hariç kelâmın tüm konularını ele almış; son derece veciz bir üslupla elli küsur farklı konuyu işlemiştir. Eserinde Mutezilî âkideyi güçlü bir şekilde savunan Zemahşeri, bu savunmayı hem İslâm düşüncesi içerisinde yer alan farklı mezheplere, hem de İslam inancına yönelik eleştirilerde bulunan İslam dışı dini inanç ve fikirlere karşı yapmıştır. Zemahşeri bu eserinde kelâmi meseleleri işlerken hem âkli hem de sem'i delilleri kullanmıştır. O, kelâmi konular ile ilgili görüşlerini ifade ederken yeri geldikçe kendinden önceki mutezili imamların görüşlerine de müracaat etmektedir. Ağırlıklı olarak Basra mutezile ekolünün etkisinde kaldığı anlaşılan Zemahşerinin, yeri geldikçe Bağdat mutezilesi imamlarının da görüşlerine başvurduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
Mu'tazilah, which emerged in the mid of the Hijri 2nd century and attached great importance to rational considerations for approaches regarding faith, is the representative of Kalam, a philosophy undertaking the mission of ?exploration of bases of Islamic faith and annihilation of criticisms and objections towards Islamic faith with certain evidence?. Mu'tazilah which completed its formation and systematization until the Mihna process receded by Mutawakkil?s attitudes and was not able to train scholars after the Mihna process as it did in the past.Zamakhshari is one of the strongest scholars trained by Mu'tazilah after the Mihna process. He is a strong Kalam scholar as well as his mufassir (commentator) and linguist identity. Zamakhshari had maintained and advocated Mu'tazilah all his life and responded to criticisms addressed to thought of I?tizal.Zamakhshari expressed his views of Kalam in most of his works especially in his seminal tafsir Al-Kashshaaf. However, the work in which he expressed all of his thoughts about Kalam as a whole was al-Minhaj fi usul al-Din.In this work, Zamakhshari examined all of the topics of Kalam except for the issue of imamat and dealt with more than fifty topics concisely. Advocating the Mu?tazilite thought strongly in this work, Zamakhshari stood up for this thought not only against various madhabs in the Islamic faith, but also against non-Islamic theological faiths and thoughts criticizing the Islamic faith. While dealing with issues regarding kalam, Zamakhshari used both rational and sam?i evidence. He referred to the thoughts of prior Mu?tazilite imams when explaining his thoughts about issues about kalam if needed. Zamakhshari, who is considered to have been impressed mainly by Basra Mu?tazilite philosophy, consulted the views of Baghdad Mu?tazilite imams at times.
Benzer Tezler
- Zemahşerî'nin El-Minhâc Fî Usûli'd-Dîn adlı eseri bağlamında Usûl-i Hamse'ye dair görüşleri
Zemahkheri's thought about Uslud-i Hamse in the contex of his book Zemahşerî'nin El-Minhâc Fî Usûli'd-Dîn
HÜSEYİN RAHMİ KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYİT BAHCIVAN
- Zemahşerî'ye göre gayb ve gaybî varlıklar
According to Zemahşeri, the invisibility and invisible beings
KENAN ALTIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN YILDIZ
- Zemahşerî'nin nübüvvet anlayışı
Prophethood in Zamahshari's thoughts
SELÇUK GEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT MEMİŞ
- Zemahşerî‟de Mutezile‟nin beş temel esası
Başlık çevirisi yok
MAHSUM TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DinDicle ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YENER ÖZTÜRK
- Zemahşeri'de kulların fiilleri meselesi
The verbs of the people of Zemahşerî
HASAN ÇEKEREK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN KARADENİZ