İbn Kudame'nin el-Muğni adlı eserinde usul-u fıkhın kullanımı
Use of fikh procedures in Ibn Kudâme's Muğni
- Tez No: 333408
- Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN ESKİCİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 241
Özet
İbn Kudâme'nin el-Muğnî adlı eserinde fıkıh usûlünün kullanımını tespit etmeyi hedeflediğimiz bu çalışmamız, Giriş ve beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tezin önemi, amacı, yöntemi ve sınırlandırılması hakkında kısa bilgi verildikten sonra birinci bölümde müellif İbn Kudâme, hayatı, çeşitli ilim dallarına ait eserleri ve el-Muğnî tanıtılmıştır.İkinci bölümde Hanbelî usulcüler ve İbn Kudâme'ye göre İslâm hukukunun kaynakları anlatılarak, el-Muğnî'de kullanımına örnekler verilmiştir. Bu bağlamda, diğer fıkıh mezeplerinde bulunan aslî-fer'î delil ayrımına benzer şekilde İbn Kudâme'nin İslâm hukukunun kaynaklarını, üzerinde ittifak edilen ve hakkında ihtilâf edilen deliller olarak iki gruba ayırıp incelediği, ittifak edilen delillerden Kur'an, sünnet, icma ve ıstıshabı, ihtilaf edilen delillerden ise şer'u men kablenâ, sahabî kavli, istihsân ve maslahatı incelediği aktarılarak el-Muğnî'de kullanımlarına örnekler verilmiştir. Kıyasa ise ittifak edilen veya ihtilaf edilen deliller arasında yer vermemesine rağmen bir delil değeri vererek incelediği görülmektedir. Öte yandan İbn Kudâme'nin usul eseri Ravzatü'n-nâzır'da bir delil olarak incelememesine rağmen el-Muğnî'de en azından bir hukukî ilke olarak kullandığı örf ve âdet ile sedd-i zerâyî kavramlarını da içerik olarak kullandığını görmekteyiz.Üçüncü bölümde teklîfî hükümler, vaz'î hükümler ve teklif kavramı el-Muğnî'deki örnekleriyle birlikte anlatılmıştır. Dördüncü bölümde kelâm, nass, zâhir, mücmel, mübeyyen, emir, nehiy, mutlak, mukayyed vb. lafız bahisleri el-Muğnî'den örnekler verilerek anlatılmıştır. Beşinci bölümde ise İbn Kudâme'nin içtihat, taklit ve tercih anlayışı el-Muğnî'den bunu destekleyen örneklerle işlenmiştir. Tez sonuçların değerlendirilmesiyle sona ermektedir.
Özet (Çeviri)
This study, in which we attempt to examine Ibn Qudamah?s approach to the principles of jurisprudence (usul al-fiqh) in his work el-Mughni, consists of an introduction and five chapters. In the Introduction; the objectives, methodology, importance and scope of this study shall be briefly described. The first chapter is on the scholar Ibn Qudamah, his life, his works belonging to various branches of science; and the el-Mughni.The second chapter details the foundations of Islamic Jurisprudence according to Ibn Qudamah and the Hanbali school, with examples from el-Mughni. In this context, we demonstrate that Ibn Qudamah examines the sources of Islamic law by assorting them into two categories, namely the conventionally accepted sources and the controversial sources; in a similar vein to the distinction of substantive (asli) and secondary (fer-i) sources in other schools of jurisprudence. We show, with examples from el-Mughni, that Ibn Qudamah examined under the substantive sources the Quran, sunnah, ijma and istishab; and of the sources which are regarded as controversial the sher?u men kableba (the former laws; in other words, Judaic and Christian legislations), the sahabi kavli (opinion of the sahabi), istihsan (preference) and maslaha (pragmatism, the idea of the risk-benefit).While he does not list qiyas (analogy, comparison) either as a conventional or as a controversial sources; Ibn Qudamah did ascribe qiyas value as a proof and base some of his research on it. On the other hand, we observe that although he did not include urf (customs) and sadd-al dharai (the prevention of evil) as proofs in his work on usul, the Ravzatü?n Nazir; he does at least take them as legal principles in el-Mughni.In the third chapter, the hukum taklifi, the hukum waz?i; and the concept of taklif will be described with examples from el Mughni. In the fourth chapter, the subjects of kalaam, nass, zahir, mujmal, mubayyan, amr, nahiy, mutlaq and muqayyad will be dealt with; with corresponding examples from el Mughni. The results are discussed, concluding the work.
Benzer Tezler
- İbn Kudâme'nin el-Muğnî adlı eserinde nezir ve edası (Diğer mezheplerle mukayeseli)
النذور وإيفاؤها في كتاب المغني لابن قدامة دراسة فقهية مقارنة
ZAID SAADI ABDULLAH ABDULLAH
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. Mehmet Ali AYTEKİN
- İbn Kudâme'nin el-Mugnî adlı eserinde İmam Şâfiî'ye nispet edilen görüşlerin tahkiki ve tahlili (Cihad ve Cizye bölümü)
Verification of opinions attributed to Imam Shafiî in al-Mughni of Ibn Qudamah (worship Ji̇had and Ji̇zya)
RIDVAN AKYÜZ
- İbn Hazm'ın el-Muhallâ adlı eserinde Ahmed b. Hanbel'e ait görüşlerin tahkiki (İbadetler örneği)
An analysis of the views referred to Ahmed b. Hanbal in the work of ibn Hazm called 'al-Muhallâ' (Example of worships)
ÖMER FARUK TAKIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ŞAHİN
- İbn Kudâme'nin el-Muğnî adlı eserindeki Ebu Hanife'ye nispet edilen görüşlerin tahkiki (İbadetler bölümü)
Verification of opinions attributed to Abu Hanifa in al-Mughni of Ibn Qudamah (Worship chapters)
ABDULGHAFAR HANAFI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HUZEYFE ÇEKER
- İbn Kudâme'nin el-Muğnî adlı eserinin nikâh bölümünde Şâfiî mezhebine nisbet ettiği görüşlerin değerlendirilmesi
The evaluation of Ibn Gudamah's opinions about the Shafi̇'i section in the wedding section of the work named al-Mughni
ESMA DURSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinAğrı İbrahim Çeçen ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EKREM KOÇ