Kentsel alan kullanımlarındaki dönüşümlerin CBS teknikleriyle irdelenmesi ve kent planlama çalışmalarını yönlendirmede değerlendirilmesi: Uşak kenti örneği
Evaluation of land use transformation in urban area through GIS techniques and assessment of towards guiding urban planning studies: The case of Uşak city
- Tez No: 335230
- Danışmanlar: PROF. DR. M. BÜLENT ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Son yıllarda yaşanan hızlı nüfus artışı ve sanayileşmeye paralel olarak büyüyen kentleşme hareketleri kentlerin önemli doğal ya da doğala yakın alanlar üzerinde gelişmesine neden olmuştur. Bu gelişim doğal alanlarda ve dolayısıyla ekolojik döngüde değişimleri beraberinde getirmiştir. Tez çalışmasında 1954-2004 yılları arasındaki elli yıllık tarihsel süreçte Uşak kentsel alanındaki gelişim ile alan kullanımlarındaki dönüşümün, kent çevresindeki doğal alanlara ve kentsel açık alanlara etkileri incelenmiştir. Araştırmanın yürütülmesinde üç analizden yararlanılmıştır. Bunlar: a) Uşak kentsel alanındaki mekansal dönüşümlerin analizi, b) Sınır analizi ve c) Bağlantı analizidir. Araştırmada veriler Uşak kentsel alanının 1954, 1971, 1994 yıllarına ait hava fotografları ve 2004 yılına ait Ikonos Uydu görüntüsünden elde edilmiştir. Ayrıca alanın doğal ve kültürel peyzaj analizi için çeşitli harita, rapor ve alan çalışmalarından yararlanılmıştır. Çalışma yönteminde kullanılan sayısal verilerin elde edilmesi ve görsel haritaların oluşturulması işlemleri Arc Map 9.2 coğrafi bilgi sistemi yazılımı ile yapılmıştır. Araştırmada kentsel alandaki mekansal dönüşümlerin analiz sonuçları kent genişlemesinin sürekli arttığını, en dikkat çekici dönüşümün 1971-1994 yılları arasında gerçekleştiğini göstermektedir. Uşak kentsel alanının kapladığı alan 1954-1971 yılları arasında %102.9, 1971-1994 yılları arasında %226.1 ve 1994-2004 yılları arasında %99.3?lük artış göstermiştir. Bu durum Uşak kentsel alanında hızla genişleme meydana geldiğini ve peyzaj mozaiğinde önemli değişimlere neden olduğunu ortaya koymuştur. Değişim gösteren en önemli alan kullanım türü tarım alanları ve açık alanlar olmuştur. Sınır analizi sonuçları kentsel alan sınırının ekolojik yönden değerli doğal alanlarla komşuluk içinde bulunduğunu göstermektedir. Kentsel gelişmenin kent çevresiyle ekolojik uyumunu gösteren sınır analizi değeri en çok 2004 yılında farklılık göstermiştir. Bu sonuç kentin tarım alanları yönündeki gelişimini ispatlar niteliktedir. Kentsel açık alanların dönüşümünü gösteren bağlantı analiz değeri ise veri yılları itibariyle süreç ilerledikçe azalma göstermiştir. Bu sonuç açık alanlar arasındaki mekansal bağlantının zamanla azaldığını göstermektedir. Ekolojik döngülerin gerçekleşmesi için önemli bir kaynak oluşturan açık alanların strüktürel kaliteleri en çok 1994 ve 2004 veri yıllarında değer kaybetmiştir. Araştırmada elde edilen bulgular; Uşak kentsel alanının yıllar itibariyle geçirdiği değişimi ortaya koymuştur. Bu bulgular kentsel alanın bugün gelinen sınırıyla kent çevresindeki alan türünün kıyaslanması ve öngörülen kentleşme yönünün belirlenmesi için fikir oluşturmuştur. Çalışma ile belirlenen kentin açık alan kullanımları bu alanlar arasındaki bağlantılarının geliştirilmesi yönündeki bir gereksinimi ortaya koymuş ve bu yönde yapılacak çalışmalar için de rehber olmuştur. Elde edilen verilerle doğal alanların korunması ve ekolojik planlama kriterleriyle kent gelişmesinin yönlendirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In recent years parallel with the increasing rapid population and industrialization urbanization movements have led to the development of cities on the important natural areas. This development led to changes together with in the natural areas and ecological cycle. In this thesis study between the 1954-2004 years fifty years historical process effects of Usak urban development and land use transformation on the natural areas of urban surrounding and urban open areas were investigated. Three analyses were used in conduct of the study. These are: a) The analysis of spatial transformations in the Usak urban area, b) Analysis of boundary utility and c) Gamma analysis. In the study data obtained from 1954, 1971, 1994 years aerial photography and 2004 Ikonos satellite images. In addition, for the analyses of natural and cultural landscape several map, reports and area studies were used. Obtaining numerical data and creation of visual maps which are used in the method of study made by Arc Map 9.2 geographical information systems. In the study, the analyze results of spatial transformation in urban area show that urban expansion is continuously increasing and the most striking transformation has occurred between the 1971-1994 years. The covered area of the Usak urban area is shows %102.9 increase between the 1954-1971 years, % 226.1 increase between the 1971-1994 and %99.3 increase between the 1994-2004. This situation revealed the rapid expansion in the Usak urban area and significant changes occurred in the landscape mosaic. Changing the most important areas are agricultural areas and open areas. The results of analysis of the boundary utility have show that the boundary of the urban area is neighbor with the valuable natural areas. The boundary analysis value which shows compliance between the urban development and urban environment has the most different result in the 2004. The result proves that the development of urban direction is to the agricultural areas. The gamma analysis value which shows transformation of urban open areas shows decrease as the data year process. This result shows decrease spatial connection between the open araeas over time. Open areas quality which is important resource for the realization of ecological cycles show the most depreciate in the 1994 and 2004 years. The findings of the study, has revealed the chance of the Usak urban area over the years. These findings have created the idea in order to compare with the current boundary urban area and area of the urban surrounding and determine prescribed urban direction. The open areas of urban which determined with this study revealed a requirement that development of connections between these areas have a guide for further studies in this direction. With the obtained data recommendations have been proposed for protection of natural areas and direction of urban development with the ecological planning criteria.
Benzer Tezler
- Kentsel alan kullanımlarındaki dönüşümlerin peyzaj strüktür indeksleriyle irdelenmesi ve kent planlama çalışmalarını yönlendirmede değerlendirilmesi: Aydın kenti örneği
Use of landscape structure indices in assessing urban land use transformation and their contribution in urban planning practices: Case of the city of Aydın
BÜLENT DENİZ
Doktora
Türkçe
2005
Peyzaj MimarlığıEge ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ERHAN VECDİ KÜÇÜKERBAŞ
Y.DOÇ.DR. HAYRİYE EŞBAH TUNÇAY
- Sürdürülebilir mimarlık ve Covid dönemindeki mimari tasarım yaklaşımlarının irdelenmesi
Examination of sustainable architecture and architectural design approaches in the Covid period
KUTAY ARTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkMaltepe ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA COŞKUN
- Kastamonu kenti imar uygulamalarının tarihi kent dokusuna etkilerinin belirlenmesi
Determination of the effects of Kastamonu city zoning applications on historical urban texture
ÖZGE İMRAN AYDINLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıKastamonu ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NUR BELKAYALI
- Tarihsel alanlarda turizm olgusunun tasarım-koruma ilişkisi üzerindeki etkileri: bodrum örneği
Impacts of tourism on relation between design and conservation in the historical sites: the case of bodrum
MÜNÜRE ANIL
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
MimarlıkDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EMEL GÖKSU
- Kentsel alan kullanımlarındaki değişimin stratejik mekansal planlama açısından değerlendirilmesi: İstanbul Riva örneği
Evaluation of the change in urban land use within the context of strategic spatial planning: İstanbul Riva case
PELİN KEÇECİOĞLU DAĞLI
Doktora
Türkçe
2021
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CANAN CENGİZ