Uzamsal yetenek, bileşenleri ve uzamsal yeteneğin geliştirilmesi üzerine
On the spatial ability, its components and developing spatial ability
- Tez No: 335562
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ BÜLBÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu araştırmanın bir amacı; uzamsal yeteneği“zihinde döndürme, uzamsal görselleştirme ve zihinde kesme”bileşenleri bağlamında tanımlayabilmek; üniversite öğrencilerinin uzamsal yetenek düzeylerini bu bağlamda belirlemek ve bu yeteneklerini geliştirmeye yönelik bazı sonuçlar ve öneriler üretebilmektir. Araştırmanın bir diğer amacı, uzamsal yetenek kavramını farklı alt boyutlarıyla birlikte ele alarak alanyazında birlikte yer almayan“zihinde döndürme, uzamsal görselleştirme, zihinde kesme”bileşenlerinin uzamsal yeteneği ne ölçüde açıkladığının belirlenmesidir. Bu amaçlar doğrultusunda, geliştirilen iki testin yanı sıra alanyazında yer alan zihinde kesme testinin uygulanmasıyla uzamsal yetenek, bu üç boyut ile açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırma, yarı-deneme modelleri içinde tanımlanan zaman dizisi (times series) deseninde tasarlanmıştır. Çalışma grubu, 2011- 2012 öğretim yılı güz ve bahar dönemlerinde Ankara' daki bir devlet üniversitesinin Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanlar Eğitimi Bölümü Matematik Eğitimi Anabilim Dalı?nda öğrenim görmekte olan 58 kız, 19 erkek olmak üzere toplam 77 birinci ve ikinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmanın bu öğrenci grubu ile yapılmasının nedeni, öğrencilerin tasarlanan etkinliklerde yer alan bilgisayar ortamında oluşturulmuş şekillere ve bu ortama henüz aşina olmamalarıdır. Bu öğrenciler 3. sınıftan itibaren alacakları Bilgisayar dersinde, dinamik şekiller oluşturarak bu şekillerin özelliklerini öğrenmeye başlayacaklardır. Çalışma kapsamında, uzamsal yeteneğin ve bileşenlerinin geliştirilmesine yönelik üç farklı etkinlik hazırlanarak eşit zaman aralıklarıyla öğrencilere uygulanmıştır. Elde edilen veriler Tekrarlı Ölçüm Modellerinde olduğu üzere Tekrarlı Anova İstatistiği ile analiz edilmiştir. Tekrarlı ölçümlerde karşılaşılan olumsuz durumları ortadan kaldırabilmek ve elde edilen bulguların doğrulanması amacıyla verilere Örtük Büyüme Modeli analizi uygulanmıştır. Çalışma kapsamında araştırmacı tarafından geliştirilen uzamsal görselleştirme ve zihinde döndürme testlerinin yanı sıra alanyazından edinilen zihinde kesme testlerinin geçerlik- güvenirlik analizleri SPSS 17.0 ve Lisrel 8.7 istatistik yazılımları ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak kullanılacak testlerin pilot uygulamalarından elde edilen veriler ile geçerlik güvenirlik analizleri yapılmış ve böylece testler nihai hallerini almışlardır. Elde edilen bulgular doğrultusunda, uzamsal görselleştirme, zihinde döndürme ve zihinde kesme testlerinin tek boyut altında toplandıkları sonucu elde edilmiştir. Bu boyut çalışma kapsamında uzamsal yetenek olarak ele alınmıştır. Hazırlanan etkinliklerin çalışma grubuna uygulanması ve her bir etkinlik sonrasında tekrar uygulanan testlerden elde edilen verilerin analiz edilmesi sonucunda, bu etkinliklerin öğrencilerin uzamsal görselleştirme, zihinde döndürme ve zihinde kesme yeteneklerini dolayısıyla uzamsal yeteneklerini geliştirdiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca, bu çalışma ile zihinde döndürme, uzamsal görselleştirme ve zihinde kesme testlerinde yer alan farklı soru türlerinin belirlediği yetenekleri geliştirmede kullanılabilecek en etkili etkinlik tespit edilerek ileride yapılacak araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
One of the aim of this study is; to determine the spatial ability in terms of components; such as“mental rotation, spatial visualization and mental cutting”,to specify the spatial ability grades of university students, and produce some suggestions and results to improve this ability. The other aim of this study is; to determine to what extent the components such as“mental rotation, spatial visualization and mental cutting”which do not take part in literature, explains the spatial ability by approaching the spatial abilitiy concept with different sub-dimension. In the direction of these aims; to explain the spatial ability by the mental cutting test, took part in literature, besides developed two test, with three dimension. The research is designed as times series design, determined in quasi experimental models. The working group consist of 77 first and second year students in total which contains 58 girls and 19 boys having their undergraduate education in a state university, Secondary Science and Mathematics Education Department, Division of Mathematical Education of 2011-2012 academic year spring and fall term, in Ankara. The reason of choosing this student group is; these students are not acquainted with the shapes which are formed in computer environment in designed activity and this platform. These students will begin to study to design dynamic shapes and learn the properties of these shapes in Computer lecture as of 3.class. In the content of this study, three different activities were prepared for developing spatial ability and its components, and applied to the students isochronally. The obtained datas were analysed by Repeated Anova Statictic as Repeated Measurement Model. The Latent Growth Model analysis was applied to obtained data for confirmation tha datas and annihilation the negative position which is encountered in the relatitive measurements. In this study, in addition to the spatial visualization and mental rotation test which were developed by researcher, also the mental cutting test validity and reliability analysis which is obtained from literature were applied by SPSS 17.0 and Lisrel 8.7 statistics software. The datas; that were obtained from pilot application of the tests which will be used for data accumulation, were analysed by validity and reliability, thus the tests took its final form. In line with obtained datas, the reason is obtained that, spatial visualization, mental rotation and mental cutting tests gather under a single dimension. This dimension is approached as spatial ability in this study. As a result of application of prepared activity to study group and analyse the datas that obtained from the tests which were applied after each activity, these activities improve the students? spatial visualization, mental rotation and mental cutting ability. In addition, by this study, the most effective activity; can be used to improve the the ability, which was determined by different question types in mental rotation, spatial visualization and mental cutting test, is determined and made suggestion for the studies in future.
Benzer Tezler
- Görme engelli öğrencilerin uzamsal stratejilerinin belirlenmesi
Identifying the spatial strategies used by visually impaired students
AYŞENUR ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESTURE KAYHAN ALTAY
- İlköğretim ıı. kademede öğrencilerin uzamsal yeteneklerinin incelenmesi
Investigation of 6, 7 and 8 grade students' spatial ability
MELİH TURĞUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SÜHA YILMAZ
- Ortaokul matematik dersi EBA içeriğinin uzamsal yetenek ve bileşenlerine göre incelenmesi ve öğretmen görüşleri
Investigation of elementary mathematics content in educational information network in terms of spatial ability and its components and teachers' views
PINAR ERCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM KEPCEOĞLU
- 8. sınıf öğrencilerinin sayı hissi ile uzamsal yetenekleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of relationship between number sense and spatial visualization of 8th grade students
BÜŞRA GÜNKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHA YILMAZ
- Üstün yetenekli olan ve olmayan 9. sınıf öğrencilerinin uzamsal yeteneklerinin göz izleme yöntemiyle incelenmesi
An examination of 9th grade gifted and nongifted students' spatial abilities through eye tracking methodology
BERNA YILDIZHAN KÖKTEN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERHAN ERTEKİN