Geri Dön

Görme engelli çocuk ebeveynlerinin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi ve tükenmişlik ile yaşam doyumuna yönelik yordayıcı değişkenler

Assesting experienced difficulties of parents who have a visually impaired children and predictors of life satisfaction and burnout

PDF İndir

  1. Tez No: 339050
  2. Yazar: HÜSEYİN NERGİZ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SAİT ULUÇ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Görme engeli, görme kaybı, ebeveyn, kontrol odağı, tükenmişlik, yaşam doyumu, başa çıkma yöntemleri, stres, visually impairment, loss of sight, parent, locus of control, burnout, life satisfaction, coping strategies, stress
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 146

Özet

Bu araştırmanın amacı görme engeli olan çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinin stres, yaşam doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi ve ebeveynlerin başvurdukları stresle başa çıkma biçimleri ve kontrol odağını incelemektir. Araştırmadaki ilk çalışmanın örneklemini Ankara'da yaşayan veya görme engelli çocuğu Ankara'da okuyan, 6-18 yaş arası görme engelli çocuğu olan 58 ebeveyn çifti oluşturmaktadır. Örneklemdeki annelere ait yaş ortalaması 37,39 (SS = 6,28), babalara ait yaş ortalaması 42,10 (SS = 6,17)'dur. Görme engelli çocuklara ait bilgilere bakıldığında ise çocukların 33'ü (% 56,9) kız, 25'i (% 43,1) erkek; yaş ortalaması 10,12 (SS = 2,76); engelin ortaya çıkış şekline göre 47'si (% 81) doğuştan, 8'i (% 13,8) sonradan görme engelli olmuş; görme engeli oranı ortalaması 86,87 (SS = 13,66). İkinci çalışmanın örneklemini ise Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Görme Engelliler Rehabilitasyon ve Araştırma Birimi'ne tedavi için gelmiş olan 6-18 yaş arası görme engelli çocukların 75 ebeveyninden oluşturmaktadır Örneklemdeki ebeveynlere ait demografik özellikler: 39 anne, 36 baba; yaş ortalaması 38,44 (SS = 7,04). Görme engelli çocuklara ait bilgilere bakıldığında çocukların 44'ü (% 58,7) kız, 31'i (% 41,3) erkek; yaş ortalaması 9,79 (SS = 3,42); engelin ortaya çıkış şekline göre 60'ı (% 80) doğuştan, 11'i (% 14,7) sonradan görme engelli olmuş; görme engeli oranı ortalaması 87,38 (SS = 12,83). Araştırmaya katılmak için gönüllü olan katılımcıların sosyo-demografik özellikleri hakkında bilgi toplamak için Kişisel Bilgi Formu (Bkz., Ek B), kontrol odağı için KDÖ (Kontrol Odağı Ölçeği), başa çıkma tarzları için COPE (Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği), yaşam doyumu düzeyi için YDÖ (Yaşam Doyumu Ölçeği), tükenmişlik düzeyleri için MTÖ (Maslach Tükenmişlik Ölçeği) ve stres düzeylerini belirlemek için Engelli veya Süreğen Hastalığı Olan Bir Çocuğa Sahip Anne Babaların Kaygı ve Endişe Düzeylerini Ölçme Aracı (KEÖA) kullanılmıştır. Araştırmadaki birinci çalışmaya ait bulgularda görme engelli çocuğu olan ebeveyn çiftlerinde anne - babalar arasında sahip olunan kontrol odağı, yaşam doyumu düzeyi, stres düzeyi ve tükenmişlik düzeyi bakımından anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Annelerin inkar eğiliminin ve çocuğun aileye getireceği zorluklarla ilgili kaygısının babalardan anlamlı olarak daha yüksek olduğu ve babaların annelere göre daha fazla mali kaygı yaşadığı belirlenmiştir. İkinci çalışmanın bulgularına bakıldığında duygusal tükenmişliğin yordayıcılarının algılanan stres, dini olarak başa çıkma eğilimi ve davranışsal olarak boş verme eğilimi olduğu görülmüştür. Pozitif yeniden yorumlama ve gelişme eğilimi ise kişisel başarı algısının tek anlamlı yordayıcısı olarak bulunmuştur. Duyarsızlaşma düzeyi için belirlenen yordayıcılar ise stres ve kontrol odağıdır. Yaşam doyumuna ilişkin regresyon analizi sonuçları algılanan stres düzeyi, aktif başa çıkma ile soruna odaklanma ve duyguları açığa vurma davranışlarının anlamlı yordayıcılar olduğunu işaret etmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen bulgular alanyazın eşliğinde tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

The purpose of this research is to assest stress, life satisfaction and burnout leves of parents who have a visually impaired child or adolescent, and examine parents' coping strategies and locus of control. First stage of study's participants were adminstered to 58 parent couples who live in Ankara or his/her child was studying at Ankara. These parents' children age was between 6-18 years old. Mothers age range was 37.39 (SD = 6,28), fathers age range was 42,10 (SD = 6,17). Considering visually impaired children' information: 33 girl (56.9 %), 25 boys (43.1 %); 47 of them' handicap were natal (81 %), 8 of them were postnatal (13.8 %); visually impairment level range was 86.87 (SD = 13.66). At the second stage, sample was comprised from 75 parents (39 mothers and 36 fathers) who came to Ankara University Medicine Faculty Department of Public Health Visually İmpairment Rehabilitation and Research Unit for child's medical treatment. Parents age range was 38.44 (SD = 7.04). Considering viusally impaired children' information: 44 girls (58.7 %), 31 boys (41.3 %); arise of visually impairment 60 were natal (80 %), 11 were postnatal (14.7 %); visually impairment level range was 87.38 (SD = 12.83). Volunteer participants were given Personal Informartion Form to get information about socio-demographic features, Locus of Control Scale to measure locus of control level, Ways of Coping Skills Scale to quantify coping strategy, Satisfaction with Life Scale to measure life satisfaction, Maslach Burnout Inventory (MBI) to evaluate burnout level and ve Questionnaire on Resources and Stress - Short Form to define stress resources. Results of first stage showed that there was no significant difference between mothers and fathers of visually impaired children in terms of locus of control, life satisfaction, stress and burnout level. But mothers' denial tend and anxiety about child's bring of difficulties to family were significantly higer than fathers'. And fathers' economical worry was significantly higher than mothers'. Considering second stage's findings, emotional burnout's predictors were recieved stress, turning to religion tend and behavioral disengagement. Positive reinterpretation and growth tend was found single predictor of personal success. For becoming desensitized, predictors were stress and locus of control. Regression analyzes about life satisfaction indicated that stress level, active coping, focus on and venting emotion behaviors were significant predictors. Study results was discussed in company with literature.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    286507

    Yaygın gelişimsel bozukluk tanısı alan çocukların ebeveynlerinin yaşadığı yas tepkilerinin, evlilik uyumlarının ve sosyal destek algılarının incelenmesi

    The examination of grief , marital adjustment and perception of social support of the parents of the children with pervasive developmental disorder

    DENİZ KARPAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    PsikolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ALEV GİRLİ

  2. Tez No

    685766

    Görme engelli ebeveynlerin ve görme engelli ebeveyne sahip çocukların yaşadığı deneyimlerin sistem yaklaşımı çerçevesinde incelenmesi

    An analaysis of experiences of visually disabled parents and children who have disabled parent in terms of system approach

    ZELİHA TÖREN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Sosyal HizmetAnkara Üniversitesi

    Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ELİF GÖKÇEARSLAN ÇİFCİ

  3. Tez No

    638291

    Zihinsel engelli çocuğa sahip ebeveynlerin iletişim düzeyinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

    The investigation of the communication level with regard to multiple variables in the parents who have children with mental disabilities

    METEHAN HATUNOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    PsikolojiÇağ Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE AVCI

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BAHADIR KÖKSALAN

  4. Tez No

    358820

    Engelli çocuğu olan anne ya da babalarda aile desteği ve aile stresi ile ilgili değişkenlerin incelenmesi

    Examination of the variables for mothers or fathers having a handicapped child related to family support and family stress

    KÜBRA İLHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    PsikolojiHaliç Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEDA BAYRAKTAR

  5. Tez No

    876129

    Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin, engeli tanımlama biçimleri ve kabul düzeyleri üzerine sosyolojik bir çalışma: İzmir Buca örneği

    A sociological study on the ways of defining disability and acceptance levels of parents with autistic children: The case of İzmir Buca

    ÖZNUR AKDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    SosyolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLÜFER ÖZCAN

Geri Dön