Geri Dön

Almancada kiplik fiiller ve Türkçedeki karşılıkları

Modalverbs in German and their equivalences in Turkish

  1. Tez No: 339212
  2. Yazar: ADNAN ALDEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DURSUN ZENGİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Western Linguistics and Literature, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 375

Özet

Kiplik, evrendeki anlamların dilsel anlamlara dönüşümünü inceler, kip bu ulamın dilbilgisel işaretleyicisidir. Almancada kiplik alan (Modalfeld), kiplik zarflar, kiplik sözcükler, kiplik edatları, kiplik tümleçler, kiplik yan cümleler ve kiplik fiillerdir. Können, nesnel anlamda -Ebİl, olumsuzu -mEz; Dürfen, -Ebİl, -mEz, yasak, -mAlI; Mögen, hoşlanmak, sevmek, arzu etmek;Wollen, kararlı istemek, gerekmek, dilemek; Sollen -mAlI, gerekli, lâzım; Müssen mecbur, zorunlu, şart, -mAlI vb. ile aktarılır. Können öznel anlamda, -Ebİl, -mIş olman olası, -EbİlEcEk; Dürfen, büyük olasılıkla +Ebİl, (olumsuz): -EmE, -mIş olmalı; Mögen, mIş olmalı, sanırım, fark etmez; Wollen, iddia etmek; kızgınlık ifadesinde, bir de istemek; Sollen, -Ebİl, olabilir mi, -mIş mI, -mIş olması mümkün mü, olası mı, güya, rivayet ediliyor, -EcEk olursa; Müssen -mElİ, -mXş olmalı/ -mXş olması kesin, -sEn iyi olurdu, herhalde -EcEk vb. ile aktarılır. Sonuç olarak 1) Dilek kipindeki kiplik fiiller farklı düzeylerde olasılık, zan, tahmin içerir. Müssen çok yüksek bir olasılık, dürfen güçlü bir olasılık, können orta düzey bir olasılık ve mögen düşük bir olasılığı belirtir ve Türkçe karşılıklarda bunlar vurgulanmalıdır. 2) Basitten karmaşığa, kolaydan zora, genelden özele ve somuttan soyuta öğrenme ilkelerine göre, ilk önce nesnel anlamlar verilmelidir. 3) B düzeyinde kiplik fiillerin nesnel ve öznel anlamları ayrı biçimde ele alınmalıdır. 4) Kiplik fiillerin yalnızca sözlüksel anlamlarıyla yetinilmemeli, anlamlar metinsel bağlam içinde örnek çalışmalarla pekiştirilmelidir.

Özet (Çeviri)

Modality examines the transformation of the meanings to linguistic meaning in the universe; modus is a grammatical marker of the modality. Modal field in German is modal adverbs, modal words, modal prepositions, modal objects, modal sub-clauses, modal verbs. Können, objectively is transferred with -Ebİl, -mEz(negative); Dürfen, with -Ebİl, mEz, yasak, -mAlI; Mögen, with hoşlanmak, sevmek, arzu etmek; Wollen, with kararlı istemek, gerekmek, dilemek; sollen with -mAlI, gerekli, lâzım; müssen with mecbur, zorunlu, şart, -mAlI etc. In subjective meaning können is indicated with -Ebİl, -mIş olman olası, -EbİlEcEk; Dürfen, with büyük olasılıkla +Ebİl, (negative): -EmE, -mIş olmalı; Mögen with ?mIş olmalı, sanırım, fark etmez; Wollen with iddia etmek; in anger expression, bir de istemek; sollen, with -Ebİl, olabilir mi, -mIş mI, -mIş olması mümkün mü, olası mı, güya, rivayet ediliyor, -EcEk olursa; Müssen, with -mElİ, -mXş olmalı/ -mXş olması kesin, -sEn iyi olurdu, herhalde -EcEk etc. Consequently 1) The modal verbs in subjunctive mode contains probability in different levels, suspicion, forecasting. Müssen indicates very high, dürfen a strong, können an intermediate probability, mögen a low probability, of these provisions should be emphasized in Turkish equivalences. 2) According to the principles of learning from simple to complex, easy to difficult, general to specific, concrete to abstract; firstly objective meanings should be given. 3) B-level objective and subjective meanings of modal verbs should be dealt with separately. 4) It is not enough to content only with lexical meanings of modal verbs; also meanings should be reinforced in textual context with sample studies.

Benzer Tezler

  1. Eski Türkçede er- fiili -fonksiyonel ve semantik bir inceleme-

    Er- verb in old Turkic -a functional and semantic study-

    SELİN BAYRAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FERRUH AĞCA

  2. Modal fiillerin Türkçe ve Almanca'daki fonksiyonları

    Die Funktionen der modalverben im Turkischen und im Deutschen

    İMRAN KARABAĞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Alman Dili ve EdebiyatıMarmara Üniversitesi

    Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HAKAN ÇİL

  3. Bekleidungsbezeichnungen im Deutschen und im Türkischen. Eine wortfeldduntersuchung

    Türkçe ve Almanca giysi adlarının karşılaştırılması. Anlam alanı çalışması

    ALKIM KARADEMİR

    Yüksek Lisans

    Almanca

    Almanca

    1997

    Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE YILDIZ

  4. Deutsche ostfriesenwitze und Türkische schwarzmeerwitze (Ein textstruktureller und sprachdidaktischer vergleich)

    Başlık çevirisi yok

    MESUT GÖNÇ

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    1999

    Alman Dili ve EdebiyatıGazi Üniversitesi

    Alman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CEMİL ARDA

  5. Çağdaş sanat çalışmalarında kimlik temsili ve kültür politikaları etkisi: Almanya'da ikinci kuşak göçmen sanatçılar

    The representation of identity and the impact of cultural politics at the contemporary artworks: Second generation migrant artists in Germany

    BAŞAK ŞİRAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Sanat TarihiMarmara Üniversitesi

    Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUKADDER ÇAKIR