Almancada kiplik fiiller ve Türkçedeki karşılıkları
Modalverbs in German and their equivalences in Turkish
- Tez No: 339212
- Danışmanlar: PROF. DR. DURSUN ZENGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Western Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 375
Özet
Kiplik, evrendeki anlamların dilsel anlamlara dönüşümünü inceler, kip bu ulamın dilbilgisel işaretleyicisidir. Almancada kiplik alan (Modalfeld), kiplik zarflar, kiplik sözcükler, kiplik edatları, kiplik tümleçler, kiplik yan cümleler ve kiplik fiillerdir. Können, nesnel anlamda -Ebİl, olumsuzu -mEz; Dürfen, -Ebİl, -mEz, yasak, -mAlI; Mögen, hoşlanmak, sevmek, arzu etmek;Wollen, kararlı istemek, gerekmek, dilemek; Sollen -mAlI, gerekli, lâzım; Müssen mecbur, zorunlu, şart, -mAlI vb. ile aktarılır. Können öznel anlamda, -Ebİl, -mIş olman olası, -EbİlEcEk; Dürfen, büyük olasılıkla +Ebİl, (olumsuz): -EmE, -mIş olmalı; Mögen, mIş olmalı, sanırım, fark etmez; Wollen, iddia etmek; kızgınlık ifadesinde, bir de istemek; Sollen, -Ebİl, olabilir mi, -mIş mI, -mIş olması mümkün mü, olası mı, güya, rivayet ediliyor, -EcEk olursa; Müssen -mElİ, -mXş olmalı/ -mXş olması kesin, -sEn iyi olurdu, herhalde -EcEk vb. ile aktarılır. Sonuç olarak 1) Dilek kipindeki kiplik fiiller farklı düzeylerde olasılık, zan, tahmin içerir. Müssen çok yüksek bir olasılık, dürfen güçlü bir olasılık, können orta düzey bir olasılık ve mögen düşük bir olasılığı belirtir ve Türkçe karşılıklarda bunlar vurgulanmalıdır. 2) Basitten karmaşığa, kolaydan zora, genelden özele ve somuttan soyuta öğrenme ilkelerine göre, ilk önce nesnel anlamlar verilmelidir. 3) B düzeyinde kiplik fiillerin nesnel ve öznel anlamları ayrı biçimde ele alınmalıdır. 4) Kiplik fiillerin yalnızca sözlüksel anlamlarıyla yetinilmemeli, anlamlar metinsel bağlam içinde örnek çalışmalarla pekiştirilmelidir.
Özet (Çeviri)
Modality examines the transformation of the meanings to linguistic meaning in the universe; modus is a grammatical marker of the modality. Modal field in German is modal adverbs, modal words, modal prepositions, modal objects, modal sub-clauses, modal verbs. Können, objectively is transferred with -Ebİl, -mEz(negative); Dürfen, with -Ebİl, mEz, yasak, -mAlI; Mögen, with hoşlanmak, sevmek, arzu etmek; Wollen, with kararlı istemek, gerekmek, dilemek; sollen with -mAlI, gerekli, lâzım; müssen with mecbur, zorunlu, şart, -mAlI etc. In subjective meaning können is indicated with -Ebİl, -mIş olman olası, -EbİlEcEk; Dürfen, with büyük olasılıkla +Ebİl, (negative): -EmE, -mIş olmalı; Mögen with ?mIş olmalı, sanırım, fark etmez; Wollen with iddia etmek; in anger expression, bir de istemek; sollen, with -Ebİl, olabilir mi, -mIş mI, -mIş olması mümkün mü, olası mı, güya, rivayet ediliyor, -EcEk olursa; Müssen, with -mElİ, -mXş olmalı/ -mXş olması kesin, -sEn iyi olurdu, herhalde -EcEk etc. Consequently 1) The modal verbs in subjunctive mode contains probability in different levels, suspicion, forecasting. Müssen indicates very high, dürfen a strong, können an intermediate probability, mögen a low probability, of these provisions should be emphasized in Turkish equivalences. 2) According to the principles of learning from simple to complex, easy to difficult, general to specific, concrete to abstract; firstly objective meanings should be given. 3) B-level objective and subjective meanings of modal verbs should be dealt with separately. 4) It is not enough to content only with lexical meanings of modal verbs; also meanings should be reinforced in textual context with sample studies.
Benzer Tezler
- Eski Türkçede er- fiili -fonksiyonel ve semantik bir inceleme-
Er- verb in old Turkic -a functional and semantic study-
SELİN BAYRAK
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Modal fiillerin Türkçe ve Almanca'daki fonksiyonları
Die Funktionen der modalverben im Turkischen und im Deutschen
İMRAN KARABAĞ
Doktora
Türkçe
1998
Alman Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKAN ÇİL
- Bekleidungsbezeichnungen im Deutschen und im Türkischen. Eine wortfeldduntersuchung
Türkçe ve Almanca giysi adlarının karşılaştırılması. Anlam alanı çalışması
ALKIM KARADEMİR
Yüksek Lisans
Almanca
1997
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞERİFE YILDIZ
- Deutsche ostfriesenwitze und Türkische schwarzmeerwitze (Ein textstruktureller und sprachdidaktischer vergleich)
Başlık çevirisi yok
MESUT GÖNÇ
Doktora
Almanca
1999
Alman Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ARDA
- Çağdaş sanat çalışmalarında kimlik temsili ve kültür politikaları etkisi: Almanya'da ikinci kuşak göçmen sanatçılar
The representation of identity and the impact of cultural politics at the contemporary artworks: Second generation migrant artists in Germany
BAŞAK ŞİRAY
Doktora
Türkçe
2013
Sanat TarihiMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUKADDER ÇAKIR