İnançlarla ilgili Rusça deyimlerin incelenmesi ve Türkiye Türkçesindeki karşılıkları
Analysis of Russian idioms about belief and equivalences in Turkish language
- Tez No: 340212
- Danışmanlar: PROF. DR. SEVİNÇ ÜÇGÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Din, Western Linguistics and Literature, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Deyim, Dil, Din, Eşdeğerlilik, İnanç, Kültür, Rus Mentalitesi, Idioms, Language, Religion, Equivalence, Belief, Culture, Russian mentality
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rus Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Deyimler bir toplumun kültürünü yansıtan kalıplaşmış ifadelerden oluşup, günlük hayatımızla ilgili durum, olay ve konuları ifade ederler. Dilbilimcilerin yanı sıra toplum bilimi araştırmacılarının da ilgisini çeken deyimler genel olarak toplumun yaşayış tarzı, gelenekleri, inançları vs. dilde yansımalarıyla bir fikir ortaya koymuştur. Deyimler kuşaktan kuşağa aktarıldıkları için toplumun özelliklerini yansıtırlar, bu yüzden de halk bilimciler için de deyimler önem arz etmektedir. En az iki kelimeden oluşandeyimler, iletilmek istenen düşünceyi daha açık şekilde ifade eder, az sözle çok şey anlatır vekonuşmayı daha etkili kılarlar. Rus dili deyim açısından zengin bir dildir. İnanç sistemi her toplumun bireylerinin var oluşundan beri süregelmektedir. Bu yüzden bu çalışmada Rusçadaki deyimlerin arasından özellikle inançlarla ilgili olanlarını seçip incelemek hedeflenmiştir. Tezin amacı Rusçada inançlarla ilgili deyimlerin incelenmesi ve bu deyimlerin Türkiye Türkçesinde karşılıklarının olup olmadıklarının tespitidir. Bu çalışmadan iki yakın ulusun inanç dünyasında benzerlik ve farklılıkların kelimelerdeki somut yansıması incelenirken aynı zamanda deyim çevirilerinde karşılaşılan problemlere çözüm getirmeye katkıda bulunmak ve bu deyimleri anlamsal olarak incelemek yoluyla aktarımına yardım etmek hedeflenmiştir. ?İnançlarla İlgili Rusça Deyimlerin İncelenmesi ve Türkiye Türkçesindeki Karşılıkları? adını taşıyan bu çalışmamız giriş, üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Çalışmamızın giriş bölümünde çalışmanın konusu, amacı ve yöntemi gibi konular üzerinde açıklamalar yapılmıştır. Birinci bölümde Rusların genel anlamda inanç ve inanışları; ikinci bölümde Rus mentalitesinin yansıdığı inançlarla ilgili deyimlerin ifade biçimleri gibi konulara yer verilmiştir. Çalışmamızın temelini oluşturan üçüncü bölüm deyimlerin dil, din ve kültür bağlamında ilişkisi dikkate alınarak inançlarla ilgili deyimlerin tespiti ve anlamsal gruplarına göre sınıflandırmalarından oluşmaktadır. Tezimizin araştırma kapsamına giren inanç ve inanışları ifade eden deyimlerin tespiti, analizi ve Türkçedeki karşılıklarının bulunmasına dair araştırmamız kendine özgü ilginç paralellikleri ve farklı bakış açısını ortaya koymaktadır. Çalışmamızda deyimlerin her iki dilde de hangi anlam ifade ettikleri belirtilmiş, dilbilimsel betimlemelere ve çeşitli filologların konu ile ilgili düşünce ve tartışmalarına yer verilmiştir. Sadece inanç ile ilgili Rusça deyimlerin incelendiği bu tezde tespit edilen deyimler tablolar halinde gösterilmiş ve Türkçe çevirileri yapılmıştır. Tespit edilen bu deyimleri iki grupta incelemenin mümkün olduğu kanaatine varılmıştır: her iki dilde de aynı anlam ifade eden deyimler ve Türkçede karşılığı olmayan deyimler. Deyimlerin iki dil arasındaki birebir karşılıklarının bulunup bulunmadıkları, iki sütun hâlinde verilen aktarmalarda görüleceği gibi, kısaca değerlendirmeler de yapılmıştır. Sonuç kısmında inceleme ve karşılaştırma sonucunda elde edilen veriler maddeler hâlinde ve rakamsal olarak sunulmuş ve ilk üç bölümden de elde edilen bilgiler sayesinde ne gibi sonuçlara ulaşıldığı gibi konular üzerine değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmamızın sonucunda yapılan bu değerlendirmeler ve incelemelerde deyimlerin önemini bir kez daha vurgulamış olduk.
Özet (Çeviri)
Idioms are consisted of cliche expressions which reflect cultures of a society. Idioms contain expressions of everyday life. Because of that our lifestyle, traditions, beliefs are reflected in the language of community, many researchers are interested in idioms. They are very significant for linguists and folklorists. Because of they are handing down from generation to generation, they exhibit society?s culture. Idioms consist at least of two words, they say many things with few words, they draw attention and make communication more effective. Russian language has a rich accumulation of idioms. System of belief is going on every society?s members. We purposed in this study contribute to the further studies related about religious idioms and show how Russian and Turkish languages are rich in idioms. We analyzed Russian idioms about belief and identified equivalences in Turkish language. The study entitled ?Analysis of Russian Idioms About Belief and Equivalences in Turkish Language? is composed of introduction, three main parts and conclusion. In our introduction consists of our subject, purpose and methodology. In the first part we explained generally Russian faith and belief and in the second part Russian mentality in idioms about beliefs. Study is composed of determination and classification of idioms about beliefs in Russian language, while we are taking reaction between language, culture and religion. In our third part, which consists the base of our subject, we found out Russian idioms about belief and classified them in the context of language, religion and culture. In both languages were expressed what idioms mean and were given definitions of philologists. In this thesis, idioms, are constructed using only religious idioms. Idioms are given in table format comparatively in Russian and Turkish languages and Turkish translations are given.Idioms have two groups: one of them has similar meanings in both languages and the other idioms, which are completely different in both languages. (no equivalence in Turkish) A small part of these idioms have foreign origin, and majority of them are completely Russian idioms. If they have similar meaning in the target language, we showed them and he meaning of phrases have been tried to be given. If they aren?t similar meaning in the target language, we only translated and explained their meanings. They were classified among themselves. We used linguistic approach about idioms. In both languages we explained a theoretical base about idioms. In addition to this, phrases have been listed alphabetically and have been used Russian literary resources while we are giving sentences. After completion of idiomatic expressions are evaluated for their meanings in Turkish language. If idiomatic expressions have one-to-one counterparts in both languages, they were given in two columns. In the conclusion section data obtained as a result of adaptations and reviews are given in items and numbers. In the conclusion of this thesis, comments have been done thanks to informations, which have been used in previous parts. At the end of the study we emphasised the importance of idioms one more time.
Benzer Tezler
- İ. S. Turgenyev'in 'Avcının Notları' eseri üzerine Türkçe ve Rusça yapılmış dilbilimsel, kültür bilimsel ve fonksiyonel yorumlar
Linguistic, culturological and functional commentaries in Russian and Turkish on I.S. Turgenev's 'A Sportsman's Sketches'
DİLAN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Batı Dilleri ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SVETLANA AIUPOVA
- Rusça ve Türkçede deyimler ve atasözlerinin anlambilim ve biçimbilim açısından denkliği
Semantics and morphology in terms of Russian and Turkish idioms and proverbs
DİLEK GÖKHARMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiDil Bilimleri ve Kültür Araştırmaları Bilim Dalı
PROF. DR. NURTEN SARICA
- Anton Pavloviç Çehov'un öykü dilinde anlam ve konu açısından deyimlerin gruplandırılması
The classification of idioms in terms of meaning and subject in short stories of Anton Pavlovich Chehov
ASLI TARHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Batı Dilleri ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiRus Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ZAFER
- Folklorê kirmancan (Zazayan / Kırdan / Dimılîyan) ser o cigêrayîşê
Kırmancların (Zazaların/Kırdların/Dımılilerin) folkloru üzerine bir araştırma
NADİRE GÜNTAŞ ALDATMAZ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2013
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİ YILDIRIM
- Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde Kırgızistan'da üniversite öğrencilerinin Türk dizilerini izleme eğilimleri
Пайдалануу жана канааттануу теориясынын негизинде кыргызстандагы студенттердин түрк сериалдарын көрүү тенденциялары
İRFAN ARIK
Doktora
Türkçe
2018
Radyo-TelevizyonKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF YURDİGÜL