Geri Dön

Yenikapı 12 batığında kullanılacak konservasyon yönteminin araştırılması ve koruma uygulaması

A research for the conservation treatment to be used on yenikapi 12 shipwreck, and the conservation application for the shipwreck

  1. Tez No: 340329
  2. Yazar: NAMIK KILIÇ
  3. Danışmanlar: DOÇ. UFUK KOCABAŞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Arkeometri, Archeology, Archaeometry
  6. Anahtar Kelimeler: konservasyon, restorasyon, koruma, batık gemi, suya doymuş ahşap, conservation, restoration, preservation, shipwreck, waterlogged wood
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 107

Özet

İstanbul?un Yenikapı semtinde 2004 yılından beri sürdürülen, Bizans Dönemine ait Theodosius Limanı kurtarma kazılarında 36 adet batık gemi açığa çıkarılmıştır. Batıkların 27?sinin konservasyon çalışmaları İstanbul Üniversitesi Sualtı Kültür Kalıntılarını Koruma Anabilim Dalı tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu batıklardan MS 9.yy?a tarihlenen Yenikapı (YK) 12 batığının konservasyon ve restorasyon çalışmaları ise bu tez projesinin konusunu oluşturmaktadır. Gemi ahşaplarından alınan örnekler üzerinde gerçekleştirilen analizler, ahşapların Umax değerinin % 280 ile % 700 arasında olduğunu göstermiştir. Gemi ahşaplarının kimyasal bozulma durumlarının tespit edilebilmesi amacıyla Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü?nde FT-IR analizleri yapılmıştır. Bu analizlerden elde edilen bilgiler YK 12 ahşaplarının polimer degradasyonuna uğradığını göstermektedir. Bu tez çalışması kapsamında YK 12 batığına uygulanması planlanan konservasyon yönteminin test edildiği deneyler, kazı alanından ele geçen, YK 12 gemi ahşaplarına benzer ahşap türleri ve benzer bozulma derecelerine sahip amorf ahşap örnekler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bozulma değerleri ışığında ahşapların konservasyon işlemlerinde Kauramin yöntemi tercih edilmiştir. Emdirme ve kurutma prosedürleri sonrasında elde edilen sonuçlara göre Umax değeri % 600 olan ahşap örnekler üzerinde % 35 ve % 25 konsantrasyonda iki ayrı kauramin çözeltisi test edilmiştir. % 35 konsantrasyonda emdirmenin yapıldığı ahşap örnekler, % 25 konsantrasyonda emdirme yapılan ahşap örneklerle enine çatlaklar ve boyutsal değişim açısından karşılaştırıldığında iki grup arasında belirgin farklar tespit edilmemiştir. Uygulama sonrasında ahşap örnekler çekme, çarpılma, çatlama gibi boyutsal deformasyonlar açısından değerlendirildiğinde oldukça başarılı sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışma sonrasında elde edilen sonuçlara göre Kauramin yönteminin YK 12 batığına uygulanacak konservasyon çalışmalarında kullanılabilecek güvenilir bir yöntem olduğu öne sürülmüştür.

Özet (Çeviri)

36 medieval shipwrecks have been uncovered by the ongoing salvage excavations since 2004 at Istanbul?s Yenikapı district where a former Byzantine Harbour-Portus Thedosiacus was once located. Conservation work of 27 of these shipwrecks has been implemented by the Istanbul University?s Department of Conservation of Marine Archaeological Objects. Among those, the conservation and restoration work of Yenikapı (YK) 12 shipwreck which is preliminarily dated to 9th century, constitute the subject of this MA dissertation. The analyses on the samples taken from hull timbers of YK 12, indicates that the Umax ratios of the woods samples change between 280-700 %. In order to determine the chemical deterioration of wood samples, FT-IR analyses were performed at Süleyman Demirel University?s Department of Forest Industry Engineering. The results of these analyses revealed that the YK 12 hull timbers have been subjected to polymer degradation. In order to test pre-planned conservation method for YK 12, dislocated wood samples, collected from the excavation site, presenting similar characteristics with YK 12 in terms of its species and deterioration ratios, were used. On the basis of deterioration ratios of the wooden samples, Kauramin method was decided to be applied on dislocated wooden samples. According to the results obtained after impregnation and drying process, Kauramin solutions in 35 % and 25 % concentrations were tested on wood samples having 600 % Umax ratios. No significant differences were detected between two groups in terms of transverse cracks and dimensional changes. Besides, after the treatment, quite successful results were obtained against dimensional deformation such as shrinkage, distortion and cracking. Based on the results of this research, it is claimed that the Kauramin method would be used reliably during the future conservation procedure of YK 12.

Benzer Tezler

  1. Yenikapı batıklarının korunmasında polietilen glikol ön emdirmesi-vakumlu dondurarak kurutma yönteminin değerlendirilmesi

    Assessment of pre-impregnation with polyethylene glycol and vacuum freeze drying method for the conservation of yeni̇kapi shipwrecks

    NAMIK KILIÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UFUK KOCABAŞ

  2. Yenikapı 12 batığı: Yapım tekniği ve rekonstrüksiyon önerisi

    Yenikapi 12 shipwreck: shipbuilding technology and recommendation of reconstruction

    HATİCE IŞIL ÖZSAİT KOCABAŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Arkeolojiİstanbul Üniversitesi

    Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Ana Bilim Dalı

    PROF. SAİT BAŞARAN

  3. Marmara Denizi'nde su kalitesinin korunması doğrultusunda yenikapı atıksu arıtma tesisinin tasarımına esas olacak arıtılabilirlik çalışması

    Treatability study based on the design of yenikapi wastewater treatment plant for the protection of water quality in the Marmara Sea

    ŞEYDA DUBA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVAL SÖZEN

  4. İstanbul metrosu, Aksaray-Yenikapı güzergahının mühendislik jeolojisi incelemesi

    Engineering geological investigation of Yusufpaşa-Aksaray line in Istanbul subway

    İBRAHİM KUŞKU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. SÜLEYMAN DALGIÇ

  5. Iski avrupa yakası 2. kısım Yenikapı atıksu tünelinde kullanılan EPM-TBM'in S6 - S7 kuyuları arasındaki performansının incelenmesi

    The performance analysis of an EPM TBM used in iski european side 2nd part Yenikapi sewerage tunnel between S6 and S7 shafts

    BURAK GÜRKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HANİFİ ÇOPUR