Bazı beta Lyrae türü örten çift sistemlerin fotometrik incelnmesi
Photometric investigation of some beta Lyrae type eclipsing binary systems
- Tez No: 343414
- Danışmanlar: PROF. DR. CANER ÇİÇEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Fizik ve Fizik Mühendisliği, Physics and Physics Engineering
- Anahtar Kelimeler: çift yıldızlar, örten çiftler - Lyrae türü çift yıldızlar, mutlak parametreler – teknik, ışıkölçüm – yıldızlar, SX Aur ve HL Dra. viii, binary stars, eclipsing binaries, β Lyrae type binary stars – absolute parameters – technic, photometry – stars, SX Aur and HL Dra
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fizik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
İyi bilindiği gibi, beta Lyrae türü örten çift sistemler çift yıldız evriminde önemli bir aşamaya karşılık gelmektedir. Literatürde, parametreleri iyi olarak belirlenmiş az sayıda beta Lyrae türü sistemler mevcuttur. Bu nedenle, bu tür sistemlerin çalışılması, sistemlerin elde edilecek parametrelerinin literatüre katkı sağlaması yanında bu tür sistemlerin evrim durumlarını araştıran geniş ölçekli çalışmaların da bir parçası olabilir. Bu amaçla, bu tez çalışmasında, güncel olarak gözlenmiş beta Lyrae türü örten çift sistemler olan SX Aur ve HL Dra?nın eş zamanlı ışık eğrisi çözümü yapılmıştır ve sistemlerin mutlak parametreleri elde edilmiştir. SX Aur sisteminin, her iki bileşenin kendi kritik Roche lobunu doldurduğu, değmeye yakın bir çift sistem olduğu ve bu nedenle beta Lyrae ve W UMa türü arasında bir durumda olduğu anlaşılmıştır. Öte yandan, HL Dra sisteminde her iki bileşen kendi Roche yüzeylerini doldurmadığı görülmüş ve sıradan bir beta Lyrae türü çift sistem olduğu anlaşılmıştır. Beta Lyrae türü örten çift sistemler olarak iyi bilinen ve mutlak parametreleri SX Aur ve HL Dra?nınkilere yakın olan birkaç sistem literatürden bulunmuş ve HR diyagramındaki konumları tartışılmıştır. SX Aur sisteminin O-C temelli dönem analizi yapılmış ve sistemin döneminin 0.0055(6)s/yıl hızı ile arttığı görülmüştür. Bu dönem değişimine sebep olabilecek en muhtemel fiziksel mekanizma, ikinci bileşenden birinci bileşene doğru korunumlu olmayan kütle aktarımı mekanizmasının olabileceği düşünülmüştür. SX Aur sisteminden kaybedilen kütle miktarının 10^(-10)M_güneş/yıl olduğunu kabul ederek aktarılan kütle 3.12 × 10^(-7)M_güneş/yıl olarak bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
As well known, beta Lyrae type eclipsing binary systems correspond to very important stage of evolution of binary systems. In the literature, small number of well-studied beta Lyrae type binary systems exists. Therefore, photometric studies of such systems become very important not only for providing contribution to the literature but also for being a part of the future large-scale studies. For this purpose, in this thesis, we give the simultaneous light curve solutions of recently observed beta Lyrae type eclipsing binaries: SX Aur and HL Dra and determine accurate absolute elements of the systems. It turns out that SX Aur is a near contact binary whose components fill their critical Roche lobe and thus it is in a stage between beta Lyrae and W UMa. On the other hand, HL Dra, whose components are not fully filling their Roche surfaces, is a usual beta Lyrae type binary system. Some wellknown beta Lyrae type eclipsing binary systems whose absolute parameters are close to that of SX Aur and HL Dra are found from the literature and discussed the location of them in the HR diagram. O-C based period analysis of SX Aur is also has been made and it is seen that the period of the system increases at a rate of 0.0055(6) s/year. Most plausible physical mechanism of the cause of this period variation is attended to the non-conservative mass transfer from the secondary to the primary component. Assuming the mass lose rate from the system of SX Aur to be 10^(-10)M_sun/year, the rate of transferred mass is found to be 3.12 × 10^(-7)M_sun/year.
Benzer Tezler
- Bazı Beta Lyrae türü örten değişen çift yıldızların fotometrisi, ışık eğrisi ve dönem analizi
Light and period analysis of some Beta Lyrae type eclipsing binary stars
YÜCEL KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Astronomi ve Uzay BilimleriAnkara ÜniversitesiAstronomi ve Uzay Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİROL GÜROL
- Bazı beta blokörlerin biyolojik materyallerden gaz kromatografisi-kütle spektrometrisi ile analizi
The Analysis of same beta blockers in biological materials by gas chromatography-mass spectrometry
SERPİL ÖZKÜRKÇÜGİL
Doktora
Türkçe
1998
Eczacılık ve FarmakolojiHacettepe ÜniversitesiAnalitik Kimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYTEKİN TEMİZER
- Bazı beta adrenerjik reseptör antagonist etkili ilaçların deniz kestanesi (Paracentrotus lividus) embriyo gelişimi üzerine etkilerinin araştırılması
The investigation of the effects of some beta adrenergic receptor antagonist drugs on embryonic development of sea urchin (Paracentrotus lividus)
MUHAMMET ALİ KARAASLAN
Doktora
Türkçe
2013
BiyolojiEge ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE PARLAK
- Bazı beta laktam antibiyotiklerin tayini için alternatif yaklaşım: Yeni bir nanobiyokatalitik biyosensör sistemi
An alternative approach for determination of some beta lactam antibiotics: A novel nano biocatalytic biosensor
EZGİ BAYRAM
- Seçilmiş bazı beta cephei yıldızlarının frekans analizi
The frequency analysis of some selected beta cephei stars
FİLİZ KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Astronomi ve Uzay BilimleriÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiUzay Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESİN SOYDUGAN