Geç osmanlı döneminde ölçü ve nizam
Measures and order in late ottoman period
- Tez No: 343889
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT TANJU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu çalışma ile öngörülen, ondokuzuncu yüzyıl boyunca toplumsal ve kültürel yapılanmaları keserek yapı pratiklerini çevreleyen tematik değişim vektörleri olarak tanımlanabilecek ölçü ve düzen çizgilerinde irdelemektir. Amacı, Osmanlı?da 16. ile 19. yüzyıllar arasında etkin olan klasik düşünce yapısı ve 19. ve 20. yüzyıllarda oluşum gösteren modern olarak adlandırılan değişimleri Osmanlı?ya özgü toplumsal ve kültürel süreçler bağlamında mimarlık ve kent ile ilişkili inceleyerek tartışmaya açmaktır. Çalışma, tezin konusunu belirleyen problem tanımı ile ilgili literatürü ortaya koyan ve konunun Osmanlı?da modern bağlamlarına yönelik bir tür yüzey araştırması olarak nitelendirilebilecek giriş bölümünün ardından, her biri farklı bir tartışma ekseni kuran iki bölüm ile ortaya çıkarılan sorunsalları yeniden yapılandıran bir sonuç bölümünden oluşacaktır. Birinci Bölüm ile öngörülen, çalışmanın ilişkili olduğu literatürün tanımlandığı ve konusu ile amaç ve kapsamının ortaya konulduğu genel çerçeveyle teze dair bir giriş bölümü ortaya koymaktır. ?Ölçüyü Tutturmak? başlıklı ikinci bölüm, iki ayrı altbaşlıkla ölçü eksenini kurmayı amaçlar. İlk altbaşlıkta amaç, Osmanlı ölçme epistemolojisine dair özet bir çerçeve çizilmesi ve geleneksel ya da modern öncesi ölçme bilgisini çevreleyen zihinsel yapılanmayı işaretlemektir. Bunun için presizyon gerektirmeyen bir ortamda klasik ölçü birimi ve aleti olarak arşının yapı pratiklerindeki geçişken ve değişken karakteri ortaya konmaya çalışılacaktır. İkinci altbaşlıkta onsekizinci yüzyıl sonlarına doğru metrik sistemin icadıyla birlikte Osmanlı?nın metre ile olan ilişkilenme örüntüleri ortaya konulacaktır. 1840 yılında Osmanlı?nın metre ile ilk tanışmasının ardından 1869 yılındaki metrik sistemin kabulünü ilan eden kanunla başlayan ve Cumhuriyet dönemine uzanacak gelgitli dönemin haritası işaretlenecektir. ?Düzeni Tutturmak? başlığı altında üçüncü bölüm ile amaçlanan ondokuzuncu yüzyıl boyunca kenti biçimlendirme doğrultusunda ortaya çıktığı varsayılan modern iradenin çerçevesini kuran düşünce güzergahları kısa aralıklarda çıkarılan nizamnamelere odaklanarak görünür kılınmaya çalışılacaktır. Araştırmanın ortaya koyduğu kurgu itibariyle, her bölüm kendi içinde ortaya konulan durumlar eşliğinde değerlendirilerek ilişkilendirildiğinden bir tekil sonuç çıkarmayı hedeflememektedir. Bu anlamda çalışmanın dördüncü ve son bölümünü oluşturan ?Sonuç? bölümü, tezin bütününde kullandığı tartışma eksenlerinin öne çıkardıklarını bir arada değerlendirecektir.
Özet (Çeviri)
This study covers the investigation of the changes framing the discursive practices within two distinctive vectors of change cutting these practices: measure and order. The objective is to present the social and cultural process peculiar to the Ottoman world that diffentiate the modern in formation in the 19th and 20th centuries from the classic frame of mind throughout the 16th to the 19th centuries in relation to architecture and the city. The work consists of two distinctive chapters that set individual lines of discussion following an introductory chapter that is a survey of historiographic context regarding the topic and followed by a conclusive chapter to map and restructure the problematiques presented in the chapters. The first chapter sets a general frame as an introduction to the thesis where the related literature, the scope of the subject and objective are defined. The second chapter titled as ?Anchoring Measure? sets the first of vector of change regarding metrology with two subtitles. The first subtitle aims a brief account of Ottoman metrology to map the frame of mind for the traditional or pre-modern understanding of metrology in the Ottoman land as an attempt to mark the transitional nature of arşın (cubit) as both the tool and the measuring unit in a socio-cultural context that demands no precision. The second subtitle will attemp to present the relational patterns of the Ottoman mind to the metric system after its invention owards the end of 18th century and promulgation by the French throughout the 19th century. The fluctuations of a relatively long history of the metric system will be exposed starting with the year 1840 where the Ottomans were first introduced with the metric system that was followed by the official declaration of the adoption of the metric system in 1869 and prevailed until the the Republican period. The third chapter titled as ?Anchoring Order? aims to expose the mental routes of the putative modern will in formation throughout the nineteenth century to shape the city by focusing on the nizamnames (building regulations), published relatively in short terms. Due to the structure of the thesis, a singular conclusion is not intented. Instead, the fourth and final chapter will propose an assessment of facts presented in the particular lines of discussion.
Benzer Tezler
- Amasya Müzesi'nde bulunan Osmanlı dönemi sikkeleri
Ottoman period coins at the Amasya Museum
ZEYNEP KEMALOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP NEFES
- The 'Modern Doctor' in the Late Ottoman Empire: Dr. Ibrahim of the Hamidiye Etfal Hospital
Geç Osmanlı Döneminde 'Modern Doktor:' Hamidiye Etfal Hastanesi'nin Kurucusu Dr. İbrahim Bey
CAHİT ATIL ÖDER
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
BiyografiBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR TOLGA CORA
DR. ÖĞR. ÜYESİ AKİF ERCİHAN YERLİOĞLU
- The relationship between science and religion in the late Ottoman Empire
Geç Osmanlı döneminde din ve bilim ilişkisi
İRFAN ERTAN
Doktora
İngilizce
2025
TarihOrta Doğu Teknik ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEFİKA AKİLE ZORLU DURUKAN
- İş adamları ve profesyonel yöneticilere göre Türkiye'de özel sektör bankacılığının gelişimi
The development of private sector banking in Turkey from the perspectives of businessmen and professionals
CİHAN GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
BankacılıkMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MURAT KORALTÜRK
- Geç Osmanlı döneminde matbaa ve kitap yayıncılığı (1857-1888)
Printing and publishing in the Late Ottoman period (1857-1888)
MEHMET ERKEN
Doktora
Türkçe
2023
GazetecilikFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA GÖLEÇ