Geç osmanlı döneminde ölçü ve nizam
Measures and order in late ottoman period
- Tez No: 343889
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT TANJU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Tarih, Architecture, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Tarihi ve Kuramı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Bu çalışma ile öngörülen, ondokuzuncu yüzyıl boyunca toplumsal ve kültürel yapılanmaları keserek yapı pratiklerini çevreleyen tematik değişim vektörleri olarak tanımlanabilecek ölçü ve düzen çizgilerinde irdelemektir. Amacı, Osmanlı?da 16. ile 19. yüzyıllar arasında etkin olan klasik düşünce yapısı ve 19. ve 20. yüzyıllarda oluşum gösteren modern olarak adlandırılan değişimleri Osmanlı?ya özgü toplumsal ve kültürel süreçler bağlamında mimarlık ve kent ile ilişkili inceleyerek tartışmaya açmaktır. Çalışma, tezin konusunu belirleyen problem tanımı ile ilgili literatürü ortaya koyan ve konunun Osmanlı?da modern bağlamlarına yönelik bir tür yüzey araştırması olarak nitelendirilebilecek giriş bölümünün ardından, her biri farklı bir tartışma ekseni kuran iki bölüm ile ortaya çıkarılan sorunsalları yeniden yapılandıran bir sonuç bölümünden oluşacaktır. Birinci Bölüm ile öngörülen, çalışmanın ilişkili olduğu literatürün tanımlandığı ve konusu ile amaç ve kapsamının ortaya konulduğu genel çerçeveyle teze dair bir giriş bölümü ortaya koymaktır. ?Ölçüyü Tutturmak? başlıklı ikinci bölüm, iki ayrı altbaşlıkla ölçü eksenini kurmayı amaçlar. İlk altbaşlıkta amaç, Osmanlı ölçme epistemolojisine dair özet bir çerçeve çizilmesi ve geleneksel ya da modern öncesi ölçme bilgisini çevreleyen zihinsel yapılanmayı işaretlemektir. Bunun için presizyon gerektirmeyen bir ortamda klasik ölçü birimi ve aleti olarak arşının yapı pratiklerindeki geçişken ve değişken karakteri ortaya konmaya çalışılacaktır. İkinci altbaşlıkta onsekizinci yüzyıl sonlarına doğru metrik sistemin icadıyla birlikte Osmanlı?nın metre ile olan ilişkilenme örüntüleri ortaya konulacaktır. 1840 yılında Osmanlı?nın metre ile ilk tanışmasının ardından 1869 yılındaki metrik sistemin kabulünü ilan eden kanunla başlayan ve Cumhuriyet dönemine uzanacak gelgitli dönemin haritası işaretlenecektir. ?Düzeni Tutturmak? başlığı altında üçüncü bölüm ile amaçlanan ondokuzuncu yüzyıl boyunca kenti biçimlendirme doğrultusunda ortaya çıktığı varsayılan modern iradenin çerçevesini kuran düşünce güzergahları kısa aralıklarda çıkarılan nizamnamelere odaklanarak görünür kılınmaya çalışılacaktır. Araştırmanın ortaya koyduğu kurgu itibariyle, her bölüm kendi içinde ortaya konulan durumlar eşliğinde değerlendirilerek ilişkilendirildiğinden bir tekil sonuç çıkarmayı hedeflememektedir. Bu anlamda çalışmanın dördüncü ve son bölümünü oluşturan ?Sonuç? bölümü, tezin bütününde kullandığı tartışma eksenlerinin öne çıkardıklarını bir arada değerlendirecektir.
Özet (Çeviri)
This study covers the investigation of the changes framing the discursive practices within two distinctive vectors of change cutting these practices: measure and order. The objective is to present the social and cultural process peculiar to the Ottoman world that diffentiate the modern in formation in the 19th and 20th centuries from the classic frame of mind throughout the 16th to the 19th centuries in relation to architecture and the city. The work consists of two distinctive chapters that set individual lines of discussion following an introductory chapter that is a survey of historiographic context regarding the topic and followed by a conclusive chapter to map and restructure the problematiques presented in the chapters. The first chapter sets a general frame as an introduction to the thesis where the related literature, the scope of the subject and objective are defined. The second chapter titled as ?Anchoring Measure? sets the first of vector of change regarding metrology with two subtitles. The first subtitle aims a brief account of Ottoman metrology to map the frame of mind for the traditional or pre-modern understanding of metrology in the Ottoman land as an attempt to mark the transitional nature of arşın (cubit) as both the tool and the measuring unit in a socio-cultural context that demands no precision. The second subtitle will attemp to present the relational patterns of the Ottoman mind to the metric system after its invention owards the end of 18th century and promulgation by the French throughout the 19th century. The fluctuations of a relatively long history of the metric system will be exposed starting with the year 1840 where the Ottomans were first introduced with the metric system that was followed by the official declaration of the adoption of the metric system in 1869 and prevailed until the the Republican period. The third chapter titled as ?Anchoring Order? aims to expose the mental routes of the putative modern will in formation throughout the nineteenth century to shape the city by focusing on the nizamnames (building regulations), published relatively in short terms. Due to the structure of the thesis, a singular conclusion is not intented. Instead, the fourth and final chapter will propose an assessment of facts presented in the particular lines of discussion.
Benzer Tezler
- Amasya Müzesi'nde bulunan Osmanlı dönemi sikkeleri
Ottoman period coins at the Amasya Museum
ZEYNEP KEMALOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiOndokuz Mayıs Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP NEFES
- Geç Osmanlı döneminde art nouveau ve bir kadın sarayının temsilleri: Emine Valide Paşa ve Hıdiva Sarayı
Art nouveau and representations of a women's palace in the late Ottoman period: Emine Valide Pasha and Hıdiva Palace
AYŞEGÜL CANSU TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkGebze Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ YAVUZ
- Geç Osmanlı döneminde modernleşme ve aydın zümrenin tesis edilişi üzerine bir inceleme
An analysis of the modernization and constitution of the intellectual group in the late Ottoman period
AYŞE BURCU TULUMBACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sosyolojiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELİN ÖNEN
- Islamic calligraphy in residential architecture in İstanbul and Anatolian territories in the late Ottoman period: A cultural agent
Geç Osmanlı Döneminde, İstanbul ve Anadolu topraklarında, evlerdeki İslami kaligrafi: Bir kültürel faktör
BERNA YALAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Sosyolojiİstanbul Şehir ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
PROF. FERHAT KENTEL
- Türk modernleşmesinde halkevleri ve Van Halkevi [1932-1951]
Turkish modernization and in particular concentrates on the Van Community [1932-1952]
ASİM TAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kamu YönetimiYüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAİT EBİNÇ