Social context of small find distribution at Domuztepe; ritual display and society
Domuztepe'de küçük buluntu dağılımının sosyal bağlamı; ritüel sergileme ve toplum
- Tez No: 345600
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM ATAKUMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Halaf Dönemi, Ritüel, Toplumsal Yapı, Küçük Buluntu, Uyum Analizi, Halaf Period, Ritual, Social Structure, Small Finding, Correspondance Analysis
- Yıl: 2013
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yerleşim Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 195
Özet
Bu çalışma kapsamında Kahramanmaraş ilinde yer alan ve Geç Neolitik Dönem'e tarihlenen Domuztepe yerleşiminin ritüel olarak tanımlanan alanlarından ele geçen küçük buluntuların mekansal dağılımı incelenmiştir. Bu kontekstler Ölüm Çukuru, Hendek ve Yanmış Yapı olarak adlandırılmış ve sıkıştırılmış kırmızı toprakla özel olarak yapıldığı anlaşılan Kızıl Teras alanı içinde ve bu alanla bağlantılı olarak tanımlanmışlardır. Kazılar sırasında bu alanlardan ele geçen küçük buluntular; mühürler, taş kaplar, obsidyen nesneler, deniz kabukları, boncuklar, küçük baltacıklar, ağırşaklar, taş ve kemik aletler olarak sıralanabilirler. Bu objelerin dağılımı Uyum Analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu yöntem sayesinde nesnelerin birbirleri ve mekânlar ile olan ilişkileri ve bu ilişkilerin derecelerinin saptanması mümkün olmuştur. Bu analizlerin amacı Domuztepe'de gerçekleşen ritüellerin doğasını açıklamaya çalışmak; bu sayede de Geç Neolitik topluluklarının sosyal organizasyonlarında ritüellerin önemi anlamaya çalışmaktır. Domuztepe 20 hektarlık alanı M.Ö. 6. bine tarihlenen yerleşimlerin en büyüğüdür. Kuzey Mezopotamya'da“Halaf”olarak tanımlanan bu dönem (M.Ö. 6000-5200), Neolitik geçiş (c.10500-7000 BC), olarak adlandırılan; ilk yerleşik ve tarım topluluklarının ortaya çıktığı dönem ile ilk şehir devletlerinin ortaya çıkışı (c. 4000-2500 BC), arasında kalan bir zaman aralığını tanımlamamak için kullanılmaktadır. Bu nedenle, Halaf Dönemi geleneksel olarak vii ilk şehir devletlerini karakterize eden merkezi otorite, ritüel ve ekonomik merkezileşme evriminde önemli bir aşama olarak algılanmaktadır. Bu çalışma, dönemin mekan-nesne-insan arasındaki ilişkileri yeniden inceleyerek, maddi kültür, ilgili ritüel faaliyetler ve yerleşim modellerinin eleştirel bir analizi yardımı ile Halaf Dönemi boyunca sosyal ve ekonomik eğilimleri anlamaya çalışmaktadır. Bunu takiben, ritüel faaliyetlerin önemi, bu eğilimler bağlamında toplumsal değişim kalıplarını anlamak için değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bu tez kapsamında çalışılan nesnelerin bireyler ve gruplar arasındaki karmaşık sosyal ilişkilerin düzenleyicisi olduğu tartışılmıştır. Bu nedenle, bu nesnelerin kullanımı ve ritüel birikimi toplumsal örgütlenme de rutin ritüel faaliyetlerin önemini göstermektedir; ancak yine de buluntular kesin bir şekilde tüm Domuztepe'nin ekonomik ve ritüel aktivitesini toparlayan bir merkezi otoritenin varlığını tartışmaya izin vermemektedir.
Özet (Çeviri)
This study examines the spatial distribution of small finds within a late Neolithic ritual context at the site of Domuztepe-Kahramanmaraş (c. 6500-5500). This ritual context is composed of 3 interrelated components, namely the Death Pit, the Ditch and the Burnt Structure, all of which were found located in relation to a specially prepared space made up of compacted red earth, which is called the Red Terrace. The small finds that were recovered from these contexts during the excavations included items such as stamp seals, stone vessels, obsidian objects, shells, beads, small axes, spindle whorls, bone tools and such. Distribution of these items has been examined through correspondance analysis, which aims to demonstrate the relationship between the object groups and the spatial contexts. The aim of such an analysis is to understand the nature of the rituals that took place at Domuztepe, so that the significance of ritual can be evaluated in context of the social organization of the time period. At 20 hectares, Domuztepe is the biggest 6th millennium BC site known to date. This period is named as Halaf Period in North Mesopotamia (6000-5200 BC) and it falls between the Neolithic Transition (c.10500- 7000 BC), a term that is used to refer to the appearance of first settled populations and agricultural societies, and the Urban Transition (c. 4000-2500 BC), a term that is used to refer to the appearance of first city-states in the Near East. Therefore, the time period is traditionally perceived as an important stage in the evolution of central v authority and ritual and economic centralization that was the hallmark of the first city-states. Within an alternative theoretical approach, this study reviews the space-objectperson relations of the time period through a critical analysis of the material culture, related ritual activity and settlement patterns in an attempt to draw a picture of social and economic trends during the Halaf Period. Following this, the significance of ritual activity is evaluated in context of these trends to understand the patterns of social change. As a result, I argue that objects that were studied in this thesis regulated complex social relationships between individuals and groups. As such, their use and ritual deposition indicate significance of routine ritual activity in social organization; however, the findings do not allow one to firmly argue for the existence of central authority that is capable of collecting both the ritual and economic activities of the whole Domuztepe society.
Benzer Tezler
- Özelleştirme ve özelleştirmede yatırım bankalarının rolü ve Petlas uygulamalı örneği
Privatization and the role of investment banks in the privatization process and Petlas case study
GONCA KARAÜÇ
- 2005 ve 2018 yılı sosyal bilgiler dersi öğretim programları ve ders kitaplarının tarih içerikleri bağlamında karşılaştırılması
Comparison of the social studies course curriculum and textbooks in the context of the history content of 2005 and 2018
AYŞE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILMAZ GEÇİT
- Klasik uluslararası ilişkiler teorilerinde uluslararası sistemin doğası sorunu: Realizm, liberalizm ve marksizm
The problem of nature of international system in classical international relations theories: Realism, liberalism and marxism
MUHAMMED ALİ AĞCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Siyasal BilimlerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUAT AKSU
- Klasik uluslararası ilişkiler teorilerinde uluslararası sistemin doğası sorunu: Realizm, Liberalizm ve Marksizm
The Problem of the nature of intternational system in classical international relations theories: Realism, Liberalism and Marxism
MUHAMMED A. AĞCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Uluslararası İlişkilerYıldız Teknik ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FUAT AKSU