Sivas-Kangal havzası Kalburçayırı kömür yatağının inorganik mineralojisi ve jeokimyası
Inorganic mineralogy and geochemistry of Kalburçayırı coal deposit in the Si̇vas-Kangal basin
- Tez No: 346907
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN YALÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 72
Özet
İnceleme alanı, Sivas'ın yaklaşık 100 km güneydoğusundaki Kangal ilçesinin Kalbıırçayın Köyü'nlin çevresindeki kömür yatağını kapsamakta olup, bu çalışmada kömüre eşlik eden volkanosedimanter kayaçlann ve bunların diyajenetik alterasyon ürünlerinin mineralojik ve jeokimyasal özelliklerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Kangal baseni, Orta Miyosen-Geç Pliyosen yaşlı akarsu, göl ve/veya playa çökellerinden oluşmakta ve farklı fasiyeslere karşılık gelen mineralojik değişimler ile temsil edilmektedir. Kömürlü seviyelere eşlik eden kuvars ve feldispat ile ender bulunan hornblend pirojenık kökenlidir. Ortaç bileşimli piroklastik ürünlerin, özellikle volkanik camın diyajenetik evrede bozuşmasından açığa çıkan katyonlardan Si ve Al kil minerallerinin; Fe pirit ve markasitin oluşumunda kullanılmıştır. Kömürleşmeden açığa çıkan S jips ve anhidritin; çevredeki kayaçlanndan taşman Ca kalsit ve aragonitin; Mg ise Mg-kalsit ve paligorskitin bileşimine katkıda bulunmuştur. Ender olarak gözlenen bari t ve viteritin yapısındaki Ba'un kaynağını ise volkanik cam ve/veya K-feldispatlar oluşturmaktadır. Kaolinitin yer yer tonştayn tipi tabakalara bağımlı olması; bu mineralin feldispattan ziyade, volkanik camdan türediğini kanıtlamaktadır. Smektitlerin ender de olsa bentontik tabakalar oluşturması, bu mineralin oluşum biçimininin ipuçlarını vermektedir. Diğer bir ifade ile, volkanik camdan itibaren kaolinit yerine smektitinoluşumu gerçekleşmiştir. Volkanik camın killeşmesinden artan silis ise çoğunlukla opal- A, ender olarak kristobalit ve/veya tridimitin baskın olduğu opal-CT biçiminde kristallenmiştir. Bazı örneklerde belirlenen eser veya düşük miktardaki illit, biyotitin kil boyu fraksiyonunu temsil etmektedir. Piroklastik kayaçlarda feldispatların korunmuş olması, I-S'in feldispattan ziyade kaolinitinkine benzer bir biçimde volkanik camdan itibaren oluşmuş gözükmektedir. Klorit, C-S ve I-S biyotitlerin ve/veya volkanik camın alterasyonu sonucu gelişmiştir. Ultramafiklerden taşınan Mg iyonlarının paleogölde önemli bir konsantrasyona ulaşması sonucu, dolomit ve/veya paligorskitin çözeltiden itibaren senetezlenmesi olasıdır. Kömür zonlarına eşlik eden sülfat minerallerinden jips ve anhidrit diyajenetik minerallerdir. Ancak melanterit, sizomolnokit ve jarosit mineralleri piritin yüzeysel bozunma ürünlerini temsil etmektedir. Bozuşmuş piroklastik ürünlerin, taze eşdeğerlerine göre içerdikleri elementlerin ortalama ile minumum ve maksimum değerler arasındaki aşırı değişimlerin, örneklerdeki bozuşmalar sonucu meydana gelen mineral topluluklarının farklı olması ile ilişkilidir. Bozuşmuş volkanojenik malzemelerdeki hareketsiz elementlerin miktarları tüflerinki ile aynı olmayıp, farklılıklar göstermektedir. Diğer bir ifade ile, farklı bozuşma derecelerine sahip kayaçlarda, önemli ve farklı element hareketliliği gerçekleşmiştir. Anahtar
Özet (Çeviri)
The study area covers the coal deposit around Kalburçayırı village of Kangal town in the 100 km-southeastern of Sivas city, and this research aims to reveal the mineralogic and geochemical features of volcanosedimentary rocks and its diagenetic alteration products associated with coal. Kangal basin is formed of fluvial, lacustrine and/or playa sediments of Middle Miocene-Late Pliocene age and is represented by mineralogic variations corresponding to different facies. Quartz, feldspar and rare hornblend are pyrogenic minerals in origin. The cations such as Si and Al, and Fe released from the hydrolysis of pyroclastic products significantly volcanic glass are used in the formation of clay minerals and pyrite and marcasite, respectively. S related to coalification, Ca and Mg transported from the surrounding rocks contribute to the compositions of calcite, aragonite, Mg-calcite and palygorskite. Volcanic glass and/or K-feldspar constitute the source of Ba within the structures of barite and witherite in which are uncommonly observed. The dependent on tonstein type layers of kaolinite evidences that this mineral is derived from volcanic glass instead of feldspar. Smectite forming rarely bentonitic layers gives the clues of formation type. In other words, smectite instead of kaolinite is occured from volcanic glass. The remaining silica from the argilliziation of volcanic glasscrystallized usually opal-A and partly opal-CT with dominantly cristobalite and/or tridymite. Trace or iow amount of illite in some samples is represented by clay fractions of biotites. The preservation of feldspars in the pyroclastic rocks shows that I-S appears to be formed volcanic glass rather than feldspars similar to the occurrences of kaolinite. Chlorite, C-S and I-S are developed the alteration of biotites and/or volcanic glass. Dolomite and/or palygorskite are possibly synthesized from solutions by reaching an important concentration of Mg ions transported from ultramafics. Gypsum and anhydrite from sulphates associated with coal zones are diagenetic minerals. However, melanterite, szomolnokite and jarosite minerals are represented by the vveathering of pyrites. High variations among average, minimum and maximum values of elements in the altered pyroclastic products compared to fresh equivalents are related to different mineral assemblages created as a result of the alterations in the samples. Mobile element contents in the altered volcanogenic materials are not the same as those of tuffs. In other words, important and different element mobility happened in the rocks with different alteration degrees. Key
Benzer Tezler
- Kangal havzasının (Sivas) jeomorfolojisi
Geomorphology of the Kangal basin (Sivas)
MURAT SUNKAR
Doktora
Türkçe
2006
CoğrafyaFırat ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ ÖZDEMİR
PROF. DR. SAADETTİN TONBUL
- Gürün ve Kangal havzalarındaki (Sivas) erken miyosen-pliyosen bazaltlarının petrolojisi ve tektonik önemi
Petrology and tectonic importance of the early miocene-pliocene basalts from Gürün and Kangal basins (Sivas)
AYÇA KOCAARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH YALÇIN ERSOY
- Ayvalıtohma Çayı Havzası aşağı çığırının jeomorfolojisi
Geomorphology of Ayvalitohma Stream Basin lover course
COŞKUN KAYA
- Sivas havzası (Sivas-Hafik arası) alt miyosen birimlerinin sedimantolojik incelemesi
Sedimentological investigation of lower miocene units of Sivas basin-between Sivas and Hafik
ÖZGEN KANGAL
Doktora
Türkçe
2000
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BAKİ VAROL
- Sivas havzası oligo-miyosen istifindeki gölsel karbonatların oluşumu ve kökeni
The genesis and the formation of lacustrine carbonates in oligo miocene deposits of Sivas basin
BAKİ AKTOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZGEN KANGAL