Sofyalı Bâlî Efendi'nin hayatı, eserleri ve tasavvuf anlayışı
Sofyali Bâlî Efendi's life and his works and his understanding of sufism
- Tez No: 348200
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA AŞKAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Halvetiyye, sâlik, seyr u sülûk, nefis, etvâr-ı seb?a, zikir, tezkiye, tasfiye, hilâfet, kerâmet, Khalwatiyya, seker (sâlik), walking a spritual path to God (sayru suluk), individual soul (nafs), Atwar-ı Sab?a, dhikr, purification of soul (tazkiyah), Khilafah, karamah
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tasavvuf Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 223
Özet
Halvetiyye Tarîkatının büyüklerinden olan Sofyalı Bâlî Efendi, Osmanlı Devleti?nin ?Yükseliş Dönemi? olarak bildiğimiz XVI. Yüzyılda Balkanlar?da yaşamış, önemli bir Türk mutasavvıfıdır. Sofyalı Bâlî Efendi bugünkü Makedonya?nın sınırları içerisinde kalan Usturumca?da (Strumitsa) doğdu. Zahirî ilimleri tahsile Sofya?da başlayan Sofyalı Bâlî Efendi, tahsilini İstanbul?da tamamladı ve tekrar Sofya?ya geri döndü. Sofyalı Bâlî Efendi sadece Müslümanlar arasında sevilmekle kalmıyor Hıristiyanlar da ona büyük saygı gösteriyordu, çünkü Hıristiyanlar onu kendilerine karşı toleranslı olduğunu kabul ediyorlardı. Diğer yandan sohbetlerine her sınıftan insanların katıldığı; insanlara seviyesine göre hitap ettiği; böylelikle sohbetlerinde büyük bir bereket hâsıl olduğu zikredilir. Dili ve duasındaki bereketin devrin padişahı Kanûnî Sultan Süleyman (ö. 974/1566) tarafından da takdir olunduğunu; Bâlî Efendi?nin orduya dua ederek manevî destek sağlaması için bazı seferlere davet edildiğini görmekteyiz. Ölümsüz eserler bırakan Sofyalı Bâlî Efendi, tasavvuf tarihinde en çok inceleme ve tartışıma konusu olmuş ve olmaya devam eden kişi Muhyiddin İbn Arabî?yi de savunmasız bırakmamıştır. Gerek Bâlî Efendi gerek halifeleri tevhit anlayışında İbn Arabî tarafından sistemli hale getirilen vahdet-i vücûd (varlığın birliği) anlayışını benimsemişler ve bu görüşün doğru anlaşılması için eserler kaleme almışlardır. Bu alanda Bâlî Efendi?nin kaleme aldığı eserlerden birisi İbn Arabî?nin Fusûsu?l-Hikem adlı eserine yazdığı şerhtir (Şerhu Fusûsu?l-Hikem-İstanbul 1309). Bâlî Efendi?nin ayrıca Şeyhülislâm Çivizâde?ye cevap maksadıyla yazdığı Fusûsu?l-Hikem?in bazı konuları hakkında Risâle-i Müşkilât-ı Fusûs isimli küçük bir de risalesi vardır. Halifesi Nureddinzâde ise Risâle-i Vahdet-i Vücûd isimli bir eser kaleme almıştır. Bâlî Efendi?nin eserlerine ilaveten çeşitli konularla ilgili olarak kaleme aldığı mektupları incelediğimizde gördük ki, bizzat kendileri gündemdeki tartışma konularıyla ilgilendiği ve idarecilerin nasıl davranması ve hangi tedbirlerin alınması gerektiği konusundaki görüş ve nasihatlerde bulunduğu aşikârdır.
Özet (Çeviri)
The sect elders Khalwetiyya Sofyali Bali Efendi, the Ottoman Empire,“Ascension”the period of the XVI can be called. Century, who lived in the Balkans, an important Turkish mystic. Remaining within the boundaries of today's Macedonia Usturumca'da Sofyali Bali Efendi (Strumitsa) was born. The apparent trends in Sofia began to learn Sofyali Bali Efendi, completed his education in Istanbul to Sofia and back again. Bali Efendi, not only between Muslims and Christians Sofyali loved her a great show of respect, because the Christians accept him that they were tolerant. On the other hand people from each class participated in conversations, people, according to the level of the address, so that an abundance of large breed that is mentioned in conversations with. Language and prayer sultan Suleiman the Magnificent (d. 974/1566) has also tell us that appreciate; Bali Efendi's army to provide spiritual support by praying to see some of the campaigns were invited. Sofyali Bali Efendi left immortal works, in the history of mysticism and became a subject of much study and tartışıma Ibn al-Arabi, Muhyiddin continue to be the person who has not left vulnerable. Both the Bali Efendi, Ibn al-Arabi, the understanding of both inheritors of the allotment made by a systematic body of Unity (unity of being) adopted the concept and for the proper understanding of this view works were written. This area is one of Bali Efendi's works, written by Ibn al-Arabi wrote in Fusûsu'l-Hike comment (Sharhu Fusûsu'l-Hike-Istanbul, 1309). Bali Efendi also wrote in order to respond to Çivizâde'ye Şeyhülislam Fusûsu?l-Hikem'in Müşkilât Risale-i-i Fusûs about some of the issues now are a little in the treatise. Nureddinzâde Caliph of the Risale-i has written a book called Body of Unity. In addition to the works of Bali Efendi wrote as the letters on various issues, we saw that we examine, debate issues on the agenda themselves, and administrators interested in how to behave and what measures might be taken and advice from where should be obvious.
Benzer Tezler
- Köstendilli Süleyman Şeyhî Efendi hayatı eserleri ve tasavvufî görüşleri
Life, work and sufism interpretation of Süleyman Şeyhi̇ Effendi from Kyustendil
BİROL YILDIRIM
- Sofyalı Bali Efendi Mecmū'atü'n-Nesāyih (Giriş-inceleme-metin-gramatikal dizin)
Sofian Bālī Efendi Mecmū'atü'n-Nesāyih (İntroduction-analysis-text-grammatical index)
KÜBRA AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimBülent Ecevit ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ÖZER
- Tasavvuf'ta Etvar-ı Seb'a Sofya'lı Bali Efendi'nin ?Etvar-ı Seba?sı
Başlık çevirisi yok
ALİ HAYDAR BOSTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
H. KAMİL YILMAZ
- Sofyalı Yusuf Rasih hayatı, edebi şahsiyeti, divanının tenkitli metni
Yusuf Rasih's life literary personality and punctation of his divan
ABDULLAH BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiEski Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. NACİ ONUR