Manastırlı Celâl Bey dîvânı(İnceleme - Metin)
The dîvân of Manastirli Celâl Bey [Textual analysis - Text]
- Tez No: 349237
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Manastırlı Celâl Bey, 16. yüzyıl klasik Türk Ģiiri, Dîvân, Hurûfîlik, deyim, Manastırlı Celâl Bey, 16th century classical Turkish poetry, Dîvân, Hurûfism, ıdioms
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 746
Özet
Bu çalışmada, 16. yüzyıl Klasik Türk şairlerinden Manastırlı Celâl Bey ve Dîvân?ı ele alınmıştır. Şiirlerinde Celâl ve Celâlî mahlasını kullanan, Dîvân?ından başka Hüsn-i Yûsuf, Manzum Şerh-i Avâmil, Sa?d u Sa?îd, Risâle-i Arûz adında eserleri bulunan, kaynaklarda Musâhip Celâl, Mîr-i Alem Celâl Beg, Celâl Çelebi gibi namlarla anılan, yaygın olarak Manastırlı Celâl Bey olarak bilinen şaire dair bilgi ve bulgular değerlendirilmiş; Dîvân?ının biri eksik olmak üzere 2 nüshası, sevgilinin güzellik unsurlarını işlediği, içerisinde Dîvân ile ortak 1 kaside, 29 gazel bulunan Hüsn-i Yûsuf mesnevisinin 2 nüshası ve çeşitli şiir mecmualarıyla, tezkire ve benzeri kaynaklardaki şiirlerin katkısıyla Dîvân metni kurulmuş ve çeşitli başlıklar altında incelenmiştir. Araştırmalarımız neticesinde şairin Dîvân?ının biri eksik olmak üzere iki nüshası tespit edilmiştir. Dîvân?ının 184 varak tutarındaki en hacimli nüshası Fransa Paris Bibliothèque Nationale Supplement Turc 597'de, 27 varaklık sadece gazellerden oluşan eksik nüshası ise Ankara Millî Kütüphane 06 Mil YZ FB 273?te kayıtlı bulunmaktadır. İçerisinde 611 gazel bulunan Paris nüshasıyla, 119 gazel bulunan Ankara nüshasında 66 şiir ortakken 53 şiir farklıdır. Bundan dolayı şairin şiir mecmualarına yansımış şiirlerinin de olabileceği düşüncesiyle, ulaşılabilindiği kadarıyla şiir mecmuaları taranarak şiirleri tespit edilmiş; nüshalarda bulunmayan 2 kaside, 1 murabba, 2 terci-bent, 20 gazel ve 2 kıta çe?itli kıstaslarla metne dâhil edilmiş; mecmualarda nüshalarla ortak bulunan şiirler de tenkitli metin oluşturmada karşılaştırma suretiyle kullanılmıştır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde biyografik eserlerden 15 kaynakta biyografisi bulunan şairin biyografileri verilmiştir. İkinci bölümde şairin hayatı, edebî kişiliği ve eserleri, kaynaklardaki bilgiler ve eserlerindeki destekleyici ipucu mahiyetindeki bilgilerden hareketle değerlendirilmiş, sonraki bölümde nazım şekilleri değerlendirilerek Dîvân?da kullanılan vezinler hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde oluşturulan Dîvân metninin söz varlığı ve muhtevasında dikkat çeken bazı hususlar, kaynaklara başvurularak açıklanmaya çalışılmış, kaynakların yetersiz kaldığı durumlarda da maddeyle aynı paralelde, diğer şairlerden bulunan örnekler tespit edilerek değerlendirilip sonuç elde edilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde metinde kullanılan nüshalar değerlendirilerek metin kuruluşu ile alakalı hususlar belirtilmiş ve transkripsiyonlu Dîvân metni verilmiştir. Çalışmadan elde edilen neticeler sonuç başlığı altında değerlendirilerek çalışmanın sonuna özel adları içeren bir dizin eklenmiştir. Ekler bölümünde şairin Manzum Şerh-i Avâmil?inin karşılaştırmalı metni, kullanılan nüshalardan örnekler ve şairin minyatürü bulunmaktadır. Oluşturulan Dîvân metninde 7 kaside, 13 Murabba, 2 Muhammes, 5 Tahmis, 2 Terci-bent, 684 Gazel, 48 Kıta, 5 Nazm olmak üzere toplam 766 manzume bulunmaktadır. Manzumelerin toplam beyit sayısı 5065?tir.
Özet (Çeviri)
In this study, 16 Century Classical Turkish poet Jalal Beg of Manastır and his poems are discussed. Jalal Beg uses the pseudonym of Jalal and Jalali in his poems but in the documents he is refered as Musâhip Jalal, Mir-i Alem Jalal Beg, Jalal Chalabi, most commonly Jalal Beg of Manastır. Besides his Divan, he has other literary works such as Husn-i Yusuf, Sharh-i Avâmil (in verse form), Sad u Said, Risale-i Aruz (booklet about aruz meter). In this study, the information and findings about him are evaluated. With the contributions of two copies of his Divan -one of which is not complete-, two copies of Husn-i Yusuf ?his masnawi that is about the components of the beauty of the beloved -which also has 1 kasides, 29 common poems with his divan-, some poetry mecmuas and some poems that are in the tezkires and other sources the text of Divan is formed which is analysed in different chapters. After our research, two copies that one of which is incomplete of the Divan of the poet have been identified. The most voluminous copy that consists of 184 sheets is 184 at France Bibliothèque Nationale 597, the incomplete copy of 27 sheets of ghazals in the National Library in Ankara, 06 MİL YZ FB 273. The copy in Paris which has 611 ghazals and the copy in Ankara which has 119 ghazals have 66 common ghazals whereas 53 poems are different. So, with the idea that there might be other poems in poetry mecmuas, we tried to skim every mecmuas that we could reach. Thanks to this, we included 2 kasides, 1 murabba, 2 terci-bents, 20 ghazals ve 2 kıtas that we identified from mecmuas that are not in the copies of divan with certain criterias to the formation of the critiqued text of Divan. The work consists of five chapters. Biography of poet which has been cited in 15 resources, is given in the first chapter. In the second part, the life of the poet has been reviewed within the frame of his personality, literacy and works in a supportive way. In the other section, the ways of rhythm have been reviewed and it?s been tried to give information about prosody. In the fourth section of the study, which has been created as a pretty and remarkable presence, attempts to be clarified with the help of resources. Eveninadequate resources, they are in the same way, as well. The example of other poets which have been reviewed, and taken into consideration, enables to have a consequence. In the fifth section of the work; evaluated and used text provider have been specified and transcription are given in the text of the Divan. Study results were evaluated under the section of conclusion. At the end of the study, an index that contains the custom names has also been added. Then, the appendix part consists of poet Manzum Şerh-i Avâmil?s comparative texts, examples of samples and also a miniature him. Divan text consists of 7 kasides, 13 murabbas, 2 muhammeses, 5 Tahmis?, 2 terci-bents, 684 ghazals, 48 kıtas, 5 nazm that add up to 766 poems. The overall number of verses of the poems is 5065.
Benzer Tezler
- Meşrutiyet'ten cumhuriyete geçiş sürecinde III. Ordu; kuruluşu, yapısı, faaliyetleri ve rejime etkisi
Thırd army, its establishment, structure, activities and impact on the regime during the period of transition from constitution to republic
HAKAN ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Savunma ve Savunma TeknolojileriMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKERİYA KURŞUN
- Destâvîz-i Dâniş ( Yavuz Sultan Selîm Dîvânı'nın Şerhi ) tenkitli metin ve inceleme ( s. 180 - 366 )
Destâvîz-i Dâniş ( Commentary of Persian Diwan by Sultan Selîm I ) textual criticism and analysis ( p. 180 - 366 )
SEDA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL AKSU
- Bizans Döneminde Bursa (Siyasî, fizikî, dinî ve sosyo-ekonomik yapı)
Bursa in Byzantine Period (Political, physical, religious and socio-economic structure)
RAHİM ERDİ EFENDİLER
- Batıcı bir düşünür olarak Kılıçzade Hakkı: 1872 - 1960
Kılıçzade Hakkı as a Westernist thinker: 1872 - 1960
CELAL PEKDOĞAN
Doktora
Türkçe
1999
TarihHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEN