Gözetim toplumunda sinoptikon ve sosyal medya
Synopticon and social media in the surveillance society
- Tez No: 351706
- Danışmanlar: PROF. DR. NURŞEN MAZICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, Journalism
- Anahtar Kelimeler: Gözetim, Gözetim Toplumu, Sinoptikon, Panoptikon, Omnioptikon, Demokrasi, Mahremiyet, Sosyal Medya, Sosyal Ağlar, Sosyal Medya ve Gözetim Toplumu, Demokrasi ve Gözetim Paradoksu, Enformasyon Toplumu, Yeni Medya, Yeni İletişim Teknolojileri, Surveillance, Surveillance Society, Synopticon, Panopticon, Omniopticon, Democracy, Privacy, Social Media, Social Networks, Social Media and Surveillance Society, Democracy and Surveillance Paradox, Information Society, New Media, New Communication Technologies
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gazetecilik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Gazetecilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 343
Özet
Yeni iletişim teknolojileri, gözetime tarihte hiç olmadığı kadar büyük imkânlar sağlamaktadır. Bu teknolojilerden sosyal medya, bireyleri sadece gözetimin gönüllü katılımcısı haline getirmemekte, gözetimin normalleşmesinde ve kabul görmesinde de büyük rol oynamaktadır. Sosyal medya uygulamaları aracılığıyla milyonlarca insan, yaşamları hakkında birçok veriyi paylaşmakta ve `şu anda ne yapıyorsun?? sorusuna düzenli olarak cevap vermektedir. Ayrıca, bu iletişim mecrasında düzenli olarak gerçekleştirilen izleme ve izlenme eylemi, gözetimin içselleştirilmesine, sıradanlaşmasına ve `normal? olarak algılanmasına hizmet etmektedir. Buna karşın, ortaya çıkışından beri sosyal medyanın demokrasiyi ve düşünce özgürlüğünü genişlettiği akademik çevrelerce kabul edilmiş, bu konuyla ilgili eleştirilere yeteri kadar yer verilmemiştir. Sosyal medyanın gözetimi ve denetimi kolaylaştıran bir araç olarak kullanılabileceği hususu, gündeme alınmamıştır. Bu çalışma ile sosyal medya, gözetim ve demokrasi arasındaki birliktelik eleştirel bir bakış açısıyla ele alınmış, bu üç unsur arasındaki paradoksal ilişkinin altı çizilmiştir. Sosyal medyanın gözetimin işleyişindeki yeri vurgulanarak sosyal medya kullanıcılarının, bu iletişim mecrasının iktidar tarafından gözetim ve toplumsal kontrol aracı olarak kullanılması hususundaki farkındalık düzeyleri ve düşünceleri saptanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın öne çıkardığı bir diğer husus ise, gözetim sistemlerinin Foucault?nun Panoptikon yaklaşımının ardından oldukça değişmiş olduğu ve günümüz gözetiminin işleyişinde kitle iletişim araçlarının yerinin yadsınamayacağıdır. Bu bağlamda çalışmada Panoptikon yaklaşımının yanı sıra gözetimde kitle iletişim araçlarının önemini vurgulayan Sinoptikon yaklaşımına da sıklıkla değinilmiş, sosyal medya demokrasi ilişkisi, sinoptik gözetim yaklaşımı çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmada sosyal medya kullanıcılarının bu iletişim mecrasındaki gözetimin güvenlik veya tüketime yönlendirme amaçlı olduğunu düşündükleri, buradaki gözetimin toplumsal denetim aracı olarak kullanılıp kullanılmadığı hususunda kararsız oldukları görülmüştür. Buna göre sosyal medya kullanıcıları, gözetimin farkındadırlar ancak, buradaki gözetimin toplumsal kontrol amaçlı yapıldığı hususunda yeterli farkındalık düzeyine sahip değildirler. Ayrıca, sosyal medyada bireyler, toplumdan dışlanma korkusu ile hareket etmekte, toplumsal baskıyı üzerlerinde hisseden bireyler düşüncelerini ifade etmeden önce söylemlerini düzenlemektedirler. Bu bakımdan sosyal medyadaki toplumsal gözetim, bu iletişim mecrasının alternatif bir kamusal alan olmasının ve demokrasiye katkıda bulunmasının önündeki en önemli engellerden birini teşkil etmektedir.
Özet (Çeviri)
New communication technologies provide opportunities to surveillance more than ever before in history. As one of these technologies, social media does not only make individuals voluntary participators of surveillance, it plays a major role in normalization and the adoption of surveillance. Through the social network sites, millions of people share a lot of information about their live and responds to the question of 'What are you doing right now?? on a regular basis. In addition, on social media the practices of watching and being watched on a regular basis, serves to internalization, normalization of surveillance and thus surveillance become ordinary. However, since the emergence of social media, it has been widely accepted by the scholars that social media strengthens democracy and freedom of speech; on this issue they mostly ignored social media?s potential for surveillance. In this study, the relation between social media, democracy and surveillance has been examined from a critical perspective, and the paradoxical relationship between these three aspects underlined. It?s tried to determine the place and importance of social media within the surveillance system, also the thoughts and awareness level of social media users about the use of this communication medium as a tool for social control and surveillance by the power. Another important point which this study puts forward is that the surveillance systems and practices has been dramatically changed since Foucault's Panopticon approach, and the importance of mass media within the understanding of today?s surveillance systems, should not be underestimated. With this respect, in the study as well as the Panopticon approach, Synopticon approach which emphasizes the importance of mass media in the surveillance system also frequently mentioned, and also the relationship between democracy and social media is explained within the framework of Synopticon approach. In the study it?s determined that, social media users assume that the purpose of surveillance on this communication medium is mainly security or leading to consumption, and they are indecisive about whether or not this medium has been used as a means of social control. According to this information, social media users are aware of surveillance however, they do not have the adequate level of awareness on the issue of the use of surveillance as tool for social control. In addition, it is determined that individuals act with the fear of social exclusion and isolation on the social media and before expressing their views on an issue they are revising their statements, in this way they are implementing a kind of self-control. In this context, practices of social oppression and surveillance on social media constitute one of the most important obstacles for social media in terms of contributing to democracy and serving of this communication medium as an alternative public space
Benzer Tezler
- Gözetim toplumu perspektifinde distopik televizyon dizilerinin incelenmesi: Black Mirror örneği
Examining distopic television series from the perspective of surveillance society: The case of Black Mirror
ERKAN TORLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE BİLGİNER KUCUR
- Sosyal medyada dijital kimlik inşasında gözetim toplumunun etkisi
The effect of surveillance society on digital identity construction in social media
MERVE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerİstanbul ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM GÜÇDEMİR
- Omniptikon metaforu bağlamında kişilerarası etkiye duyarlılığın satın alma davranışı ile ilişkisi
The relationship of consumer susceptibility to interpersonal influence with purchasing behavior in the context of omnipticon metaphor
ASLI BURCU TOKU
Doktora
Türkçe
2021
ReklamcılıkMarmara ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL KARAYEL BİLBİL
- Medya sosyolojisi bağlamında televizyon ve Youtube platformlarının karşılaştırılması
Comparison of television and Youtube platforms in the context of media sociology
SEMA GÖREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
SosyolojiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA AYDIN
- Kamusal alanın dönüşümü ve rıza üretimi bağlamında kapitalist gözetim toplumu: Gloptikon
Capitalist surveillance society in the context of transformation of public sphere and consent manufacturing: Glopticon
YUNUS EMRE TOPRAK
Doktora
Türkçe
2021
Halkla İlişkilerGazi ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLCAN IŞIK