Travma sonrası stres bozukluğunda kullanılan bilişsel ve davranışçı terapi protokollerinin terapötik bileşenlerinin etkisine yönelik bir meta-analiz
A meta-analysis of the efficacy of the therapeutic components of trauma focused cognitive behavioral therapies used in post-traumatic stress disorder
- Tez No: 355933
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) tedavisinde, travma odaklı terapilerin etkisi daha önce yapılan meta-analizlerce kanıtlanmıştır Bu terapiler içinde bilişsel ve davranışçı terapiler (BDT) en geniş veri tabanına sahiptir. Travma odaklı BDT protokollerini oluşturan imgesel yüzleştirme, yerinde yüzleştirme (YY), bilişsel yeniden yapılandırma ve kaygı, stres, öfke yönetimi gibi diğer davranıĢ terapisi girişimlerinin tedavi etkisine ayrı ayrı yaptıkları katkı bilinmemektedir. Bu araştırmada, terapi tekniklerinin tedavi kazanımlarına katkılarının belirlenerek, TSSB tedavisi için en kısa ve en etkili terapi protokollerinin oluşturulabilmesine olanak sağlamak amaçlandı. PILOTS, PsychInfo ve PubMed veri tabanlarında belirlenen 1719 makalenin özetleri ve 140 tam makale incelendi. Ölçme kriterlerini karşılayan BDT protokolü etkisinisınayan 69 seçkisiz kontrollü klinik deney meta-analize dahil edildi. Bu deneylerde sınanan tedavi bileşenleri; TSSB ve depresyon belirtileri üzerinde tedaviyi tamamlayanlar ve tedavi amacı analizlerine göre tedavi sonu ve takip noktasında sağladıkları etki boyutları, tedavi bırakma oranları ve tedavi süreleri açısından incelendi. Elde edilen bulgular, temel tedavi yöntemlerinin tek başlarına kullanıldıklarında yüksek etki boyutu sağladıklarını ancak kombinasyon halinde kullanıldıklarında daha büyük etki boyutu ortaya çıkardıklarını gösterdi. Protokollere YY eklenmesinin tedavi etkisini artırdığı görüldü. Diğer davranış terapisi yöntemlerinin ise tedavi protokollerine anlamlı bir katkısı olmadığı sonucuna ulaşıldı. Yapılan meta-regresyon analizi tedavi protokollerinin YY içermesinin etki boyutunu yordayan tek faktör olduğunu gösterdi. Ayrıca, yerinde yüzleĢtirme bileĢeni diğer terapi bileĢenlerine göre tedavi süresi açısından avantajlı olduğu gibi tedavi bırakma oranları açısından da dezavantajlı değildi. Bu bulgular protokollerde YY'ye ağırlık verilmesinin TSSB tedavisinde kısa sürede etki sağlayacağını düşündürmektedir. Ancak, YY ile ilgili mitler bu yöntemin klinik pratikte yaygın kullanımının önünde bir engel oluşturmaktadır. Bu meta-analizin bulguları ayrıştırıcı klinik deneylerde YY'nin tek başına kullanımının tedaviye sağladığı etkiye yoğunlaşılması gerekliliğine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Various meta-analyses have established the efficacy of trauma-focused psychotherapies in the treatment of posttraumatic stres disorder (PTSD). Among the latter cognitive and behavioral therapies (CBT) have the largest evidence base. CBT protocols usually include some combination of imaginal exposure, live exposure (LE), cognitive restructuring and other behavioral techniques such as anxiety, stress, anger management. The relative contribution of each of these techniques to overall treatment efficacy is largely unknown. In this meta-analysis the contribution of CBT components to treatment outcome in PTSD and depression symptoms was examined in terms of treatment effect sizes (Hedges g) they achieved in completers, intent-to-treat and follow-up analyses. In addition, treatment tolerability and duration were examined. The abstracts of 1719 articles identified in PILOTS, PsycInfo and PubMed databases and full-text of 140 articles were read and 69 randomized controlled clinical trials testing the efficacy of trauma-focused CBT protocols met inclusion criteria. Although treatment components achieved high effect sizes when they were used alone, their efficacy increased when they were used in combination. Effect sizes increased significantly when protocols involved LE. Other behavior therapy techniques did not make significant contributions to treatment outcome. A meta-regression analysis showed that the existence of LE in therapy protocols was the only significant predictor of effect size estimates. Protocols involving LE had more favorable treatment duration and were not less tolerable compared to protocols that did not involve LE. These findings suggest that giving more emphasis to LE in treatment protocols will achieve high treatment effects in a short period of time. However, myths about the use of LE constitute an obstacle in its wide spread use in clinical settings. The findings of this meta-analysis show that more dismantling clinical trials are needed to discern the efficacy of LE when used alone for treatment of PTSD.
Benzer Tezler
- The effectiveness of the cognitive-behavioral program in the sense of coherence to reduce Post-Traumatic Stress Disorder as a result of the pandemic Covid-19 among international students in Turkey
Türkiye'de eğitim gören yabancı öğrencilerde Covid-19 pandemisinin sonucu oluşan Travma Sonrası Stres Bozukluğunu azaltmada tutarlılık duygusuna yönelik bilişsel davranışsal programının etkililiği
ENASS MOHAMMED AHMED AL-MUSAWA
Doktora
İngilizce
2023
Bilgi ve Belge YönetimiÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN KIRDÖK
- Yapay zekalı pnömatik kontrollü robotik doku genişletme cihazı geliştirilmesi
Development of pneumatic controlled tissue expanding device with artificial intelligence
RIFAT UĞURLUTAN
- İnme geçiren hastalarda travma sonrası stres bozukluğu belirtilerinin fiziksel bağımlılık, travma ile başa çıkabilme algısı ve algılanan sosyal destek ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of post traumatic stress disorder symptoms in stroke patients with physical dependency, perception of coping with trauma and perceived social support
EMİNE İREM YÜCEL TOPLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HemşirelikHacettepe ÜniversitesiPsikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AZİZE ATLI ÖZBAŞ
DOÇ. DR. EMRE ADIGÜZEL
- Travma sonrası stres bozukluğu modeli oluşturulan farelerde emdr terapisinde kullanılan uyaran tiplerinin karşılaştırılması
Comparison of stimulation types used in emdr therapy in mice with post traumatic stres disorder model
NACİYENUR BİLEN AĞCA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriGaziantep ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KARADAĞ
- Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi'nde yatarak tedavi gören çocuk hastaların annelerinde travma sonrası stres bozukluğu ve majör depresif bozukluk
Post traumatic stress disorder and major deppressive disorder in mothers of inpatient children at Mehmet Akif Ersoy Cardiothoracic Surgery Training Research Hospital
ESRA ÇAKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE ZİNNUR KILIÇ