Almanca ve Türkçe bilimsel metinlerde biçem
Style in German and Turkish academic texts
- Tez No: 356510
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CANAN ŞENÖZ AYATA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, German Linguistics and Literature, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Alman Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 190
Özet
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bilimsel biçem üzerine karşılaştırmalı dilbilim çalışmaları yapılmaya başlanmıştır. Çalışmaların yola çıkış noktası bilimsel biçemin evrensel ve kültüre bağlı özelliklerini ortaya koymaktır. Türkiye?de ise bu alanda az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Almanca ve Türkçe bilimsel metinlerin biçemsel özelliklerini karşılaştırmalı olarak inceleyip bütünceler arasındaki ortak noktaları ve farklılıkları tespit etmektir. Bütünce olarak ekonomi alanında yazılmış 30 Almanca ve 30 Türkçe bilimsel makale seçilmiştir. Çözümlemede kullanılan ölçütler metindilbilimsel yaklaşımla belirlenmiştir. Biçem kavramı altında, yazarın anlatım tutumu ve üstsöylem öğeleri olarak iki ana gruba ayrılan ölçütler şunlardır: Kişi belirleyiciler, edilgen çatı, kişi bildirmeyen biçimler, metiniçi düzenleyiciler, üstsöylem eylemleri, kaçınmalar, vurgulayıcılar, tutum belirleyiciler. Yapılan çözümleme sonucunda her iki bütünceden elde edilen sonuçlar önce ayrı ayrı sunulmuş ve ardından karşılaştırmalı bir değerlendirme yapılmıştır. Yapılan karşılaştırmalı değerlendirme sonucunda bütünceler arasında bulgulanan benzerlikler kadar farklılıklara da dikkat çekilmiştir. Ölçütlerin çoğu her iki bütüncede benzer dağılım göstermektedir. Bununla birlikte kişi belirleyiciler ölçütü kapsamında 1. tekil kişi kullanımları Almanca bütüncede az da olsa gözlemlenirken Türkçe bütüncede tek bir örnek dışında hiç gözlemlenmemiştir. 1. çoğul kişi kullanımı Türkçe metinlerde Almanca metinlerden daha fazla görülmüştür ve bu tür kullanımların dikkate değer bir kısmı ulusal aidiyet içeren ifadelerdir. Tutum belirleyiciler ölçütü de Türkçe bütüncede Almanca bütünceye göre belirgin yükseklikte bir dağılım göstermiştir. Bulgulanan bu farklılıkların kültürel temele dayanabileceği sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
From the beginnning of the second half of the 20th century contrastive linguistic studies about the academic style has been made. The initial point of these studies is to determine the universal and culture-bound features of academic style. There are few studies in this field in Turkey. The purpose of this study is to examine sylistic features of German and Turkish academic texts in comparison to identify common points and differences between two corpora. As corpora 30 German and 30 Turkish research articles written in the field of economy are chosen. The analysis criteria are determined by textlinguistic approach. Under the concept of style, there are two main groups of criteria named writers stance and metadiscourse items. These criteria are classified into following categories: Person markers, passive voice, impersonal forms, advance organizers, metadiscourse verbs, hedges, emphatics, attitude markers. The results obtained from each corpus are presented first separately and then an comparative evaluation is made. As a result of comparative evaluation the detected similarities and differences were pointed out. The distribution of many criteria is similar in both corpora. However, the use of first-person singular is observed slightly in German articles whereas it was not ever observed in Turkish articles except of a single instance. The use of first-person plural was seen in Turkish texts more than in German texts. In addition, in Turkish texts there were notable part of uses of this kind containing expressions of national belonging. The criterion attitude markers has shown a more significant distribution in Turkish corpus than in German. It is concluded that these detected differences may rely on cultural basis.
Benzer Tezler
- Türk ve Alman gençlik dili
The Turkish and German youth language
EBRU YEMİŞENÖZÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN TOKLU
- Türkçe ve Almancada düğün davetiyeleri üzerine metindilbilimsel ve kültürlerarası bir çalışma
A text linguistics and cross-cultural comparasion of wedding invitations in Turkish and German
BİRSEN ÖZGÜDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Alman Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAADET NİGAR ŞEYDA OZİL
- Türk ve Alman düğün gelenekleri ve davetiyeleri
Turkish and German wedding traditions and invitations
SELİN KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSA YAŞAR SAĞLAM
- Ahmet Hamdi Tanpınar'ın 'Huzur' romanın Almanca çevirisi ('Seelenfrieden') örneğinde edebi çeviri eleştirisi
German traslation of the novel ?Tranquility? written by Ahmet Hamdi Tanpınar critics on the literary translation of ('?Seelenfrieden??) sample
LOKMAN TANRIKULU
Doktora
Türkçe
2010
Alman Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BATTAL ARVASİ
- Yazar ve tiyatro düşünürü olarak Heiner Müller
Heiner Müller, as a playwright and theater philosopher
EMRE KOYUNCUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul ÜniversitesiDramaturgi ve Tiyatro Eleştirmenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİKMEN GÜRÜN UÇARER