Geri Dön

Thomas More'un ütopya'sında adalet kavrayışı

Understanding of justice in Thomas More's utopia

PDF İndir

  1. Tez No: 356534
  2. Yazar: HEDİYE DUMLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZERRİN KURTOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 159

Özet

Ütopya kavramı 'olmayan yer' ve 'iyi yer' anlamlarını birlikte içerir. Bu iki anlamın birbiri ile bağlantısı, kavramın politik boyutunda açığa vurulan adalet arayışı ve talebinden hareketle anlaşılır. Nitekim ütopya tam da bu çift anlamı sayesinde, adil bir toplum düşü olarak yeni/başka olana işaret edebilmektedir. Ancak ütopyanın adil bir toplum düşü olduğunu söylemek, onu tarihin dışında bırakmak ve onun pratik kaygılarını görmezden gelerek politik bir yorumunu engellemek anlamına gelmez. Nitekim ütopya, tarihsel olanla ilişkisinde anlaşılan bir adalet arayışı ve talebidir. Ütopya tarihsel olanla ikili bir ilişki içindedir. İlki verili olanın eleştirisidir, diğeri ise verili olanın başka türlü olabileceğidir. Ütopyanın verili olanın eleştirisi olması, onun tarihsel olana yabancı olmadığını, ancak onun tarafından da belirlenmediğini gösterirken, verili olanın başka türlü olabilmesi anlamındaki ütopya, tarihe bir gelecek boyutu kazandırması bakımından yeni bir toplumsallığın gözetilmesi, diğer bir ifade ile tarihsel olanın sınırlarının aşılması olarak anlaşılır. Bu, ütopyanın, insan aklının düş kurma kapasitesinde açığa vurulan özgürleştirici yönüdür. İşte More'un yarattığı modern ütopya fikri, bu iki yönü, eleştirel ve özgürleştirici yönü sayesinde kendisinden önceki ütopyacı düşünceden ayrılır. Zira gerek Altın Çağ ve Cennet mitlerinde, gerek binyıl inancında, gerekse de ideal toplum anlayışında karşımıza çıkan ütopyacı biçim ve temalarda, insanın kendi doğal kapasitelerini dışarıda bırakan, insana aşkın bir ilkeye referans verilmekteydi. Oysa More ile birlikte, ütopya artık insanın kendi doğal-insansal kapasitelerinden hareketle düşünülecektir. Diğer taraftan More, kendi adil toplum tasarımında ve adalet kavrayışında da gerek kendisinden önceki adil toplum tasarımlarından gerekse de adalet kavrayışlarından ayrılmaktadır. Nitekim More adalet kavrayışını, tasvirini yaptığı ortak refah tasarımından hareketle, insana aşkın olmayan yeni bir referansla tarif etmiştir. Bu referans emek etkinliğidir. Emeğin, adaleti tarif etmede kendisine başvurulan referans haline gelmesi, iyi kavramına dair geleneksel hiyerarşiyi tersine çevirmiştir. Nitekim iyi bu dünyayı aşan ve temaşa ile kavranan bir ilke iken, etkinlikten hareketle anlaşılan bir ilke haline gelmiştir. More'un, ortak iyi ve ortak mülkiyetin emekte nesnelleşmesiyle ortaya çıkan yeni toplum tasarımı, yeni insan anlayışı ve yeni adalet kavrayışı, modern toplumu haber verir. Bunlara kısaca değinecek olursak, emeğe referansla tarif edilen yeni adalet, insanların doğal-zorunlu ihtiyaçlarının karşılanmasını, malların eşit dağılımını ve tatmin edici tüketimini gerektirir. Ancak bu, kamusal alanı, doğal-zorunlu ihtiyaçların karşılanması, herkese eşit dağılımı ve tatmin edici tüketimi ile ilgili ekonomik etkinlikler tarafından kuşatılan bir zorunluluk alanına dönüştürür. Bu durum kamusal alanın körelmesine ve politikanın da emek sürecinin yönetilmesi etkinliğine indirgenerek araçsallaşmasına yol açar. İnsanların doğal-zorunlu ihtiyaçlar etrafında bir araya gelmesi, emekçiler toplumunu ortaya çıkarır. Bu yeni toplum tasarımında, yaşamın bütün pratikleri, ortak iyiye hizmet etmesi yönünde planlanır. Planlama, zamanın ve mekanın akılsallaştırılması ile ilgilidir. Bu planlama sayesinde politik yaşamın olumsallığı dışarıda bırakılır ve farklılıklar, toplumun ortak çıkarına indirgenir. Fakat Ütopya'nın politik değeri, emeğin nasıl örgütleneceğini tasvir etmesinde ya da mükemmel bir toplumun politikanın ilgasını amaçladığını göstermesinde yatmaz; zira Ütopya, ne bir politik programa ne de tamamlanmış toplumsal bir modele indirgenebilir. Ütopya'nın politik değeri, onun tarihsel olanla ve hakikatle kurduğu mesafede ve insanın eleştiri ve özgürleşme kapasitesine yaptığı vurguda yatar.

Özet (Çeviri)

The concept of“Utopia”includes both the meanings of“no-place”and“good-place”. The relation of these two meanings can be understood with reference to the search and demand of justice which emerges from the political dimension of the concept. Thus utopia can indicate the other one/new precisely due to this equivocation of meaning as the dream of a just society. But saying utopia is the dream of a just society does not mean excluding it from history and preventing its political interpretation by ignoring its practical concerns. Hence, utopia is a search and demand of justice which can be understood in the relation with the historical. Utopia is in dual relation with the historical. First it is a critique of the given. Secondly, it is the possibility that it can be different from what it is. That utopia is a critique of the given shows that it is not extrinsic to the historical but also that it is not determined by it. Utopia, in the sense of possibility of being different, is understood as pursuing a new socialness in terms of giving a dimension of future to history in other words exceeding the boundaries of the historical. This is the emancipatory aspect of utopia which emerges in the dreaming capacity of human mind Modern notion of utopia which Thomas More created the first from preceding utopist thought by these two aspects: emancipator and critical. Because in the utopist themes and forms that we encountered such as Golden Era and Heaven myths, the millennium belief and also in the conception of ideal society, there was a reference to a principle which transcend humans that excludes the natural capacities of human. But with More, utopia will be conceived from natural capacities of human. On the other hand, More in his representation of just society and justice differs from preceding representations of them. Thus More defines his concept of justice from his representation of commonwealth with a new reference, which does not transcend human. This reference is the activity of labor. As labor becomes a reference for the description of justice, it reverses the traditional hierarchy of the concept good. Thus good which was a principle that is conceived by contemplation and transcended this earth, became a principle which is understood by the activity. More's representation of new society, new conception of human and new understanding of justice, which emerges by the objectification of common good and common property in labor, predicts modern society. Briefly, the new justice, which is defined by reference to labor, requires supplying natural-necessary needs of humans, equal distribution of goods and satisfactory consumption. But this transforms the public space to field of necessity, which is surrounded by economical activities about supplying natural-necessary needs, equal distribution of goods and satisfactory consumption. This situation leads to the dying-down of public space and the instrumentalization of politics by reducing it to the activity of managing of labor process. The coming together of people over natural-necessary needs results in labor society. In this new representation of society all practices of life are planned to serve the common good. planning is about rationalization of time and space. Because of this planning, the contingency of political life is excluded and differences are reduced to the common interest of society. But the political value of Utopia does neither rely on its description of organization of labor, nor in its demonstration of the fact that a perfect society does not aim to abolish politics. Because, Utopia can neither be reduced to a political program nor to a completed social model. The political value of Utopia relies on its distance to truth and the historical, and also in its emphasis of critique and emancipator capacity of human.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    848718

    Ideal society in Nizami Ganjavi's Iskandarname and Thomas More's Utopia

    Nizami Genjavi'nin İskandername'sinde ve Thomas More'un Ütopya'sında ideal toplum

    TURKAN ELBAYIYEVA

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara Sosyal Bilimler Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. FILIZ BARIN AKMAN

  2. Tez No

    265133

    Zamyatin, Huxley, and Orwell: Utopian ideals and dystopian worlds

    Zamyatin, Huxley, ve Orwell: Ütopya idealleri ve distopya dünyaları

    MELEK DİDEM BEYAZOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Batı Dilleri ve EdebiyatıDoğuş Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MİNE ÖZYURT KILIÇ

  3. Tez No

    204847

    1980-2005 dönemi Türk edebiyatında ütopik romanlar ve ütopyanın kurgusu

    Utopic novels and utopias structure in Turkish literature between the period of 1980-2005

    YASEMİN KÜÇÜKCOŞKUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. CAFER GARİPER

  4. Tez No

    670268

    The position of the individual in utopian society: Thomas More's Utopia, Francis Bacon's New Atlantis and Tommaso Campanella's The City of the Sun

    Bireyin ütopya toplumundaki konumu: Thomas More'un Ütopya'sı, Francis Bacon'ın Yeni Atlantis'i ve Tommaso Campanella'nın Güneş Ülkesi

    ÇAĞLA YILMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    İngiliz Dili ve EdebiyatıAtılım Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKŞEN ARAS

  5. Tez No

    425233

    Tommaso Campanella ve Francis Bacon'ın ütopyalarındaki ideal toplum ve eğitim anlayışları

    Tommaso Campanella and Franci̇s Bacon's ideal community and education comprehensions in their utopias

    ORHAN YILDIZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    SosyolojiAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH DURAKOĞLU

Geri Dön