Türkiye ekonomisinde, 1988-2010 döneminde reel döviz kuru riskinin reel faiz oranı üzerindeki etkileri
The effects of exchange rate risk on real interest rates in Turkish economy for the 1988 – 2010 period
- Tez No: 358726
- Danışmanlar: PROF. ZEYNEL ABİDİN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Bölümü
- Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Döviz kurunda meydana gelen dalgalanmalar, yabancı para birimi türünden varlıkların geri dönüşünde belirsizliğe, diğer bir ifade ile riske, neden olmaktadır. Bu belirsizlikler/riskler, dövizle yapılan işlemlerde belirli bir prim ödeyerek ortadan kaldırılabilmektedir. Prim ise ek bir maliyet anlamında gelmektedir. Maliyet seviyesinde genel bir artışın ise reel faiz oranını artış anlamına gelecektir. Bu yüzden, iktisadi olarak, döviz kuru riski ile faiz oranı arasında pozitif yönlü bir ilişkinin var olması beklenmektedir. Bu beklenti, çalışmamız ile 1988:Q4-2010:Q4 döneminde, Türkiye Ekonomisinde, reel döviz kuru riskinin reel faiz üzerindeki dinamik etkileri perspektifinde ampirik olarak incelenmiştir. Bu amaçla çalışmada, ilk olarak, reel döviz kuru ve reel faiz oranı serileri oluşturulmuştur. Daha sonra, her iki serinin zaman serisi özellikleri incelenerek, her iki serininde birinci dereceden durağan olmayan zaman serileri olduğu belirlenmiştir. Döviz kuru riski serisinin durağan olmayan özelliği göz önüne alınarak, bu seriye ilişkin döviz kuru riski serisi Engle (1982) ve Bollerslev(1986) tarafından geliştirilen GARCH modeli kullanılarak tahmin edilmiştir. Çalışmada, kur riskinin reel faiz üzerindeki etkilerinin inceleyebilmek için VAR Modeli kullanılarak Koop, Pesaran ve Potter (1996) tarafından geliştirilen Genelleştirilmiş Etki Tepki Analizi kullanılmıştır. 1988:Q4-2010:Q4 dönemi için Etki-tepki fonksiyonu tahmin sonuçları reel efektif döviz kuru riski serisinin reel faiz oranı serisi üzerinde kısa dönem de zayıf da olsa pozitif yönde bir etkiye sahip olduğunu gösterir iken uzun dönemde anlamlı bir etkiye sahip olmadığını göstermektedir. Çalışmamız sonucu elde edilen kısa dönemli pozitif etkiye ilişkin ampirik sonuç, gerçek hayatta döviz kurunun değişiminin yarattığı belirsizlikten kaynaklanan risk ile karşılaşıldığında, türev piyasa enstrümanları kullanarak, belirli bir maliyet karşılığında bu risklerden kurtulmak istenebileceğini, bu seçeneğin kullanılmasının ise maliyette bir artışa, maliyetteki artışın ise fiyatlarda artış yolu ile faizin artmasına neden olacağı göz önüne alındığında, iktisadi beklentimiz ile uyumlu çıkmıştır. Çalışmamıza göre, 1988Q4:2010Q4 döneminde ülkemizde ve dünyada meydana gelen olaylar, çeşitli para, maliye, dış ticaret politika ve uygulamaları gibi sebepler ile yaşanan reel efektif döviz kuru değişimlerine bağlı belirsizlikten kaynaklanan risk, ülkemiz reel faizine üzerine kısa dönemde zayıf bir pozitif bir etkiye sahip iken uzun dönemde anlamlı bir etkiye sahip değildir. Diğer bir ifade ile ülkemizle yapılan dış ticaretin önemli bir kısmını oluşturan ülkelere ait para cinsinden oluşan sepet ile hesaplanan reel efektif döviz kurunda meydana gelen değişimlerin belirsizliği nedeniyle oluşan risk, kısa dönemde reel faiz üzerinde zayıf pozitif bir etkiye sahiptir.
Özet (Çeviri)
Foreign exchange rate fluctuations causes uncertainty(in other words, causes risk) in return on foreign exchange denominated assets. This uncertainty / risk can be removed by paying a risk premium which means additional cost. An overall cost increase means an uptrend on the real interest rate. Therefore, in economics, it is expected that exchange rate risk and interest rate are positively correlated. Our study aims to analyze this expectation empirically for 1988: Q4 - 2010: Q4 period within the perspective of“Dynamic Effects of Exchange Rate Risk on Real Interest Rates in Turkish Economy”. To this end, first, real exchange rate and real interest rate series were formed. Next, the properties of these two time series were analyzed and it was established that both series are non-stationary time series. This indicates that these series are first difference series. Taking into account the non-stationary properties of the exchange rate risk, the exchange rate risk relating to this series is estimated based on the GARCH model developed by Engle (1982) and Bollerslev(1986). In the study, Generalized Impuse Response Analysis, developed by Koop, Pesaran and Potter (1996) with using VAR model is employed to explore the influence of the exchange rate risk on the real interest rates. For the 1988:Q4-2010:Q4 period, impuse-response function estimation results show that while real effective exchange rate risk series have weak but positive effects on real exchange rates in short term, it has no significant effects on the long term. When taking into account that, when encountered with the risk that the volatility of the exchange rates created in the real life, you may want to get rid in exchange for a specific cost with using the derivative market instruments, but using this option will result in the rise of the cost, given that the increase in costs will result in increase in prices and increase in prices will result in the increase in interest rates; Empirical conclusion concerning the short term positive effect we obtained as a result of our study compatible with our economic expectation. According to our study, for the 1988q4:2010q4 period, the risk that is caused by real effective exchange rate risk variations that results from developments in our country and the world, fiscal, money, foreign trade policy and implementations has a weak positive effects on short term, while not have a significant effect in the long term. In other words, the risk that result from variations of the real effective exchange rate, calculated with the basket that contain of currencies of countries which exists considerable portion of our country's foreign trade, has a weak positive effect on real interest rate in the short term.
Benzer Tezler
- Döviz kuru belirsizlikleri ve yatırımlar: Türkiye örneği (1988-2007)
Exchage rate uncertainty and investment: Turkey case (1988-2007)
HALUK KOÇ
- Sulak alanların uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri ile irdelenmesi: Akgöl örneği
Analysis of wetlands using remote sensing and geographic information systems: Akgol sample
ADALET DERVİŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2018
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU
- Politik seçimlerle referandumların hisse senedi getirileri üzerindeki etkisi: İMKB örneği
The effect of political elections and referendums on stock returns: The case of the ISE
SELVER SEDA ADA
- The development of shopping centers in Turkey: The case of Denizli
Türkiye?de alışveriş merkezlerinin gelişimi: Denizli örneği
AYSUN KUYUMCU
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüŞehir Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİCEL SAYGIN
- Türk sanayisinin konjonktürel analizi
Business cycles analysis of the Turkish industry
HAYRETTİN KESGİNGÖZ
Doktora
Türkçe
2013
EkonometriAfyon Kocatepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HARUN ÖZTÜRKLER