Geri Dön

İkinci ürün soya tarımında farklı ekim zamanlarına göre bazı büyüme düzenleyicilerin verim ve kalite üzerine etkileri

The Effect of some plant growth regulators on seed yield and quality characteristics of soybean growing as a second crop

  1. Tez No: 35978
  2. Yazar: HAYRİYE ARSLANTAŞ
  3. Danışmanlar: PROF.DR. H. HALİS ARIOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1997
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 173

Özet

147 ÖZET Bu çalışma Çukurova bölgesine adapte olmuş, II. olgunlaşma grubuna giren AP240, III. olgunlaşma grubuna giren A3127 ve IV. olgunlaşma grubuna giren S4240 soya çeşitleri geç ikinci ürün olarak üç ekim zamanında ekilerek; Maxicrop, Biomaster ve Cytoyzme Crop Plus (+) ticari adları ile bilinen geliştirici grubu üç büyüme düzenleyici uygulanarak geç ekim ekim koşullarında yüksek verim potansiyeline ulaşmak için yapılmıştır. Bu araştırma; Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Araştırma Alanında, 1992 -1993 yıllarında, II. ürün yetiştirme sezonunda, üç tekrarlamalı olarak bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre kurulup yürütülmüştür. Araştırmada elde edilen veriler Michigian Üniversitesi Deneme Araştırma programı kullanılarak varyans analizinden geçirilmiştir. Analizler bölünen bölünmüş parseller deneme planı kullanılarak yapılmıştır. Etkili farkları görmek için F testi kullanılmıştır ve değişim katsayıları hesaplanmıştır. F testi kullanılarak ortalama değerler arasındaki fark gruplandırılmıştır. Ayrıca karakterlerin birbirleri ile ilişkisini görmek için çoklu koreleasyon analizi yapılmıştır. Denemede yıllar ayrı ayrı değerlendirilmiş, daha sonra iki yıllık ortalama değerler alınarak çizelgelerde gösterilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar aşağıda kısaca verilmiştir. Verilen değerler iki yılın ortalamasından alınmıştır. 1.BİTKİ BOYU: Araştırmada bitki boyu en yüksek (71.26 cm) 25 Haziran, en düşük (52.21 cm) 15 Temmuz ekimlerinden elde edilmiştir ve ekim zamanı geciktikçe bitki boyu kısalmıştır. 84240 en uzun (75.34 cm) bitki boyuna sahip, AP240 en kısa (52.95 cm) bitki boylu çeşit olmuştur. Tüm büyüme düzenleyici uygulamaları bitki boyunu istatistik! olarak önemsiz derecede kısalmıştır. İncelenen özeliklere göre, bitki boyu ile ilk meyve yüksekliği, boğum sayısı, dekara tohum verimi, meyve sayısı, tohum sayısı, tohum ağırlığı, bindane ağırlığı arasında önemli ve olumlu; dal sayısı, hasat indeksi arasında önemli ve olumsuz ilişki saptanmıştır. 2.İLK MEYVE YÜKSEKLİ?İ: ilk meyve yüksekliği en uzun (12.70 cm) 25 Haziran, en kısa (8.99 cm) 15 Temmuz ekimlerinden elde edilmiştir. Ekim zamanlan geciktikçe bitkiler ilk meyvelerini toprağa daha yakın oluşturmuşlardır. Denemeye alınan çeşitlerde erkenci çeşitlerden gecçi çeşitlere gidildikçe ilk meyve yüksekliği artmıştır ve S4240 ilk meyve yüksekliği148 en fazla (14.06 cm) olan çeşit, AP240 en kısa (9.75 cm) olmuştur. Büyüme düzenleyici uygulamaları bu özelliği etkilememişlerdir. İncelenen özelliklere göre, genelde ilk meyve yüksekliği ile bitki boyu, boğum sayısı, dekara tohum verimi, tohum ağırlığı, bin tohum ağırlığı, yağ oranı arasında önemli ve olumlu; dal sayısı, hasat indeksi arasında önemli ve olumsuz ilişki bulunmuştur. 3.BO?UM SAYISI: En fazla boğum sayısı (15.22 adet/bitki) 25 Haziran, en az 15 Temmuz (12.79 adet/bitki) ekimlerinden elde edilmiştir. Ekim Zamanı geciktikçe boğum sayısı azalmıştır. En fazla boğumlu çeşit S4240 (14.69 adet/bitki)1! A3127 (13.95 adet/bitki) çeşiti izlemiştir. AP240 en az boğum sayısına (12.95 adet/bitki) sahip soya çeşiti olmuştur. Büyüme düzenleyici uygulamaları kontrole göre istatistik! olarak önemsiz derecede boğum sayısını azaltmıştır. Boğum sayısı ile bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, boğum sayısı, meyve sayısı, tohum sayısı, tohum ağırlığı, yağ oranı arasında önemli ve olumlu; dal sayısı, hasat indeksi arasında önemli ve olumsuz ilişki belirlenmiştir. 4.DAL SAYISI: Genelde ekim zamanlan geciktikçe dal sayısı artmıştır. Ekim zamanlarına göre dal sayısı değerleri 2.02-2.47 adet/bitki arasında değişim göstermiştir, bununla birlikte farklılık istatistik} olarak önemsiz bulunmuştur. Genelde erkenci çeşitlerden gecçi çeşitlere doğru dal sayısı azalmıştır. En fazla (2.78 adet/bitki) AP240, en az dal sayısı (1.96 adet/bitki) A3127 çeşitlerinden elde edilmiştir. Bitki başına dal sayısı kontrole (2.44 adet/bitki) göre Maxicrop (2.2 adet), Biomaster (2.18 adet) ve Cytozyme (2.15 adet) uygulamaları azaltmıştır. Dal sayısı ile meyve sayısı arasında önemli ve olumlu; bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, boğum sayısı, dekara tohum verimi, bin tohum ağırlığı arasında önemli ve olumsuz ve ilişki belirlenmiştir. 5.DEKARA TOHUM VERİMİ: Dekara tohum verimi en yüksek (292.90 kg) IV. olgunlaşma grubuna giren S4240 en düşük (227.56 kg) ise II. olgunlaşma grubuna giren AP240 çeşitinden elde edilmiştir. Vegetasyon süresinin uzun olması verimi arttırmıştır ve en yüksek (291.98 kg) 25 Haziran ekiminde, en düşük (237.26 kg) 15 Temmuz ekiminden elde edilmiştir. En yüksek dekara tohum verimi (268.79 kg) Maxicrop uygulaması ile elde edilmiştir ve bunu (264.92 kg) kontrol parselleri izlemiştir. Diğer uygulamalar kontrole göre verimi azaltmıştır. Genelde dekara tohum verimi ile bitki boyu, ilk meyve yüksekliği,149 oranı, protein oranı arasında önemli olumlu; dal sayısı, hasat indeksi arasında önemli ve olumsuz ilişki bulunmuştur. 6.MEYVE SAYISI: Bitki başına düşen meyve sayısı ekim zamanları geciktikçe azalmıştır ve en yüksek (35.08 adet) 25 Haziran, en düşük (28.49 adet) 5 Temmuz ekimlerinden elde edilmiştir. En yüksek meyve sayısı (31.52 adet) A3127, en düşük (30.23 adet) AP240 çeşitinden sağlanmıştır. Tüm büyüme düzenleyici uygulamaları meyve sayısını azaltmıştır. Genelde meyve sayısı ile bitki boyu, boğum sayısı, dal sayısı, tohum sayısı, tohum ağırlığı, yağ oranı, dekara tohum verimi, bindane ağırlığı arasında önemli ve olumlu; hasat indeksi arasında önemli ve olumsuz ilişki bulunmuştur. 7.TOHUM SAYISI: Ekim zamanlarına göre en yüksek bitki başına tohum sayısı (72.69 adet) 25 Haziran ekimlerinden, en düşük (59.56 adet) 5 Temmuz ekimlerinden elde edilmiştir. En yüksek tohum sayısı (65.76 adet) A3127 en düşük (62.54 adet) AP240 çeşitlerinden elde edilmiştir. Biomaster uygulaması istatistiki olarak önemsiz derecede kontrole göre tohum sayısı arttırmıştır buna karşın diğer büyüme düzenleyici uygulamaları azaltmıştır. Tohum sayısı ile bitki boyu, boğum sayısı, dekara tohum verimi, meyve sayısı, tohum ağırlığı, yağ oranı, bindane ağırlığı, protein oranı arasında önemli ve olumlu; hasat indeksi arasında önemli ve olumsuz ilişki bulunmuştur. 8.TOHUM A?IRLI?I: Ekim zamanlarına göre en ağır tohumlar (10.02 g) 25 Haziran, en hafif (8 g) 15 Temmuz ekimlerinde bulunmuştur ve ekim zamanı geciktikçe tohum ağırlığında azalma kaydedilmiştir. En ağır tohuma sahip olan (9.61 g) S4240 çeşitini (8.74 g) A3127 ve (7.84 g) AP240 çeşiti izlemiştir. Büyüme düzenleyici uygulamaları tohum ağırlığını etkilememişlerdir. Tohum ağırlığı ile bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, boğum sayısı, dekara tohum verimi, meyve sayısı, tohum sayısı, bindane ağırlığı, protein oranı arasında önemli ve olumlu saptanmıştır. 9.HASAT İNDEKSİ: Ekim zamanlarına göre hasat indeksi değerleri %47.91-49.72 arasında değişim göstermiştir ve ekim zamanı geciktikçe yükselmiştir. Çeşitlere göre hasat indeksi A3127'de (%49.02) en yüksek, AP240'ta (%48.75) orta, S4240'ta (%48.34) en az çıkmıştır ve bulgularımız istatistiki olarak önemsizdir. Büyüme düzenleyici uygulamaları kontrole göre hasat indeksi değerlerini fazla etkilememişlerdir.150 Hasat indeksi ile bitki boyu, ilk meyve yüüksekliği, boğum sayısı, dekara tohum verimi, meyve sayısı, tohum ağırlığı, arasında önemli ve olumsuz ilişki gözlenmiştir. 10.BİN TOHUM A?IRLI?I: Ekim zamanlarına göre bin tohum ağırlığı en yüksek (144.92 g) 25 Haziran ekimlerinden, en düşük (139.51 g) 5 Temmuz ekimlerinden elde edilmiştir. En iri tohumlu (155.85 g) S4240 çeşitini, (138.58 g) A3127 izlemiştir. En küçük tohumlu çeşit (130.69 g) AP240 olmuştur. Kontrole (143.84 g) göre en iri tohumu Maxicrop (141.74 g) uygulaması sağlamıştır. Bindane ağırlığı ile bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, boğum sayısı, dekara tohum verimi, meyve sayısı, tohum sayısı, tohum ağırlığı arasında önemli ve olumlu; dal sayısı arasında önemli ve olumsuz ilişki görülmüştür. 11.YA? ORANI: Ekim zamanlarının gecikmesi tohumların yağ oranını azaltmıştır, bu azalış istatistiki olarak önemsiz çıkmıştır. En yüksek yağ içeriğine sahip çeşit (%27.94) S4240 iken bunu (%27.85) A3127 izlemiştir, (%27.81) AP240 çeşiti son sırada yer almıştır. Tüm büyüme düzenleyiciler tohumun yağ içeriğini önemsiz derecede (%27.78-28.01) arttırmıştır. Tohumların yağ içeriği ile bitki boyu, ilk meyve yüksekliği, boğum sayısı, dekara tohum verimi, tohum ağırlığı, bindane ağırlığı, meyve sayısı arasında önemli ve olumlu ilişki belirlenmiştir. 12.PROTEİN: Ekim Zamanları tohumların protein içeriğini önemli derecede etkilememişlerdir, fakat en yüksek (%37.33) 25 Haziran ekimlerinde görülmüştür. A3127 çeşitinin tohumları en yüksek (%37.45), AP240 çeşitinin tohumlan ise; düşük (%36.85) protein içeriğine sahiptir. Büyüme düzenleyici uygulamalarının hepsi kontrole göre protein içeriğini azaltmışlardır, fakat istatistiki olarak önemli görülmemiştir. Tohumların protein içeriği ile dekara tohum verimi, tohum sayısı, tohum ağırlığı arasında önemli ve olumlu ilişki saptanmıştır.

Özet (Çeviri)

151 SUMMARY T his study was conüucted to investigate the possîbilities of increasing yield of soybean using plant growth regulators, cornmercially known as Maxicrop, Biomaster and Cytoyzme Crop (+). As plant materiai AP240, A3127, S4240 soybean cultivars belonging to H, III, IV, maturity group (MG) respectively were usea and sowed at three difterent dates. Bcperimem vvas ciesigned as split-split plot h ı RCBD model and carried out at reseaıch station of Ç.U. Agriculture Faculty-Field Crops Departınent in second crop s«ason ot 19ü2 and 1093. Datü obtained from study were nnalysed (as anaiyses of variancc) u^ag MSTATC statistic package program. So Uıe signiftcantly effeclivc factors on variation were determined considering F-test. Also, the rneans ovci ttıe levels of that factors and tlıe others were ranged and the LSD values were calculoted. in addition to ıhese, correlations were cornputed among the characters ınvestigated. Tne results were summarised as fallows: 1.Plant Height: The highest value (71.26 cm) from sowing at 25 June and the lowest öne (52.21 Q) from 15 July were obtained and whiie sowing date göt later the plant height göt shorter. Besides, in cultivars the highest plant heights (75.34 cm ) from S4240 and the lowest öne (52.95 cm) from AP24Û were detemıined. Howev^ı aîl the plant grov/th regülatör le\/elt; had no ı>ignificant effect on plant height Plant heıght was tound correlated with Iowest pod height, number of nods/plant, seed yield, number of pods/plant, seed weight/plant, 1000 seed weight positively-significant and with number of branches, harvest index negatively significant. 2.The Lowest Pod Height: in sowing date, it varied betvvefcn 8.99 (ai 15 July) and 12.20 (at 25 June). As sowing date göt later the pod occurred lovver. in early cultivar's pods occurred lovver than the late ones for example tfıe highest (14.06 cm) and the lovvest (9.75) were obtained from S4240 and AP24Û respectively. Ali the regulators applicated had no significant effect on this characters. Betvveen tıe lowest pod height and plant height, number of nods/plant, seed yield, seed weıght/plant, 1000 seed weight, oil content the significant and posrtive correlations, but significant and negative correlations betvveen the lowest pod height and number of branches/plant and harvest index were found.152 3.Number of Nods/Pİanî : in sowing dâtes tlıe highest vaiue (15,22 nod/piufit) at 25 June, the lovvest öne (12.79 nod/plant) at 15 July were observed. On the other and in cuiiivars, 14.69, 13.95, 12.95 nods/plant were observed for S424Û, A3127 and AP240 respectively. The rıod nurnbers/plarıt were fnund correlated with lowest pod height. pod nurnoer/plant, seed rıurnber/plant, seed weight/plant, oil content, signifıcantly- positive and vvith number of branch and harvest inde* sigııificantiy-negative. 4.Number c; üranches/Ptant : Generally, lale sovving increaseü the number of Branch and it varıed 2.02-2.45 branch/plarıt. However the uariaıion was not significarıt. Fnrlier cultiv/ars produced morc branch ttıan the late ones. in culiıvdis numbci of branch vaıied frorn 1.96 (for A3127) to 2.78 (for AP240). The regülatörü reducoti the number oi branch comparing to control (2.44 uuındı/pianı). F ör lVUtxıciop, Hionıaster and Cyiüzyıııu (-*-) iiıe vaiuei. wüiii 2.2, 2.10, 2.15 respeciivtiiy. i he number ot branches/plant was tound correlated wııh number ot pods/piant signılıcantiy-positive, and vvith lüwest poü heignt, nod fiuruLcı^/plant, seed height. lûûO seed vveight sigüifîcantly-negative. 5.Seed Yieîd : The highest yield (292.90 kg/da) frorn S424Ü belonging to iVth MG and thfc lovvest yıeld (227.56 kg/da) fıom AP240 belonging to iind MG Wt;re.ic-Lcu.iiricd Scwin9 time cftected seed yield dguilicanüy ana ü variyet beiween 237.26 Kg/da (at 15 July) and 291.98 kg/da (at 25 June) While Maxicrop irıcreased seed yield (268.79 kg/da) otner regülatöre caused reauclion conıparidö lo conüui (264.02 kg /da) SeccS yield was also found correlated vvith plant height lovvest pod height, nod nurnber/plant, poo number/plant, seed weight/plant, 1ÛÛÛ seed weignt, seed nurnbûr/plant, oil conlend, ügnificantly-positive, but with number of bfancheü /plant and harve&ı index significanUy-negative. 6.Püd Numsicr/rjlarıt : it was aftected by sowing time signifıcantly. The highest valuc (36 üü pod/plani) üiid Irıe iovvest öne (28.49 pod/plant) were obtained fi om sovving at 25 June and at 5 July respectively. Pod number shovved the vaıibtion depending on cultivars and vaned between 30.23 pod/plant (from AP240) and 31.52 pod/plant (from A3127). Plant growth regulators reduced pod number. Signiîicant poüitive correlation was found between pod nurnber and plant height, nod number/plant, number of branches /plant, seed rıurnber/plant, seed vveigni/piant, oil content, seed yield, lûüû seed yield, but signiîıcant-negative correlation between pod numbers/plant and haıvest index v/as found.153 7. Seeu iviimıLici/Piarıt : Sowing dates and cuHıvaıs diireıenue:» had significant effect on seed number/plant In sowing dates, it varied from 59.56 seed/plant (at 5 July) to 72.69 seed/plani (at 25 June). Among the cJiv^.-, the highest (05 78 s?ed/pi3nt) and the lowest (62 54) seed number/plant produced by A312/ and AP240 respectively. The effects of the regulators were not significant statistically Seed number/plant had correlations with plant height, seed yield, pod number/plant, seed weight/plant, oil content, 1000 seed weight, protein content significant-positive and significant negative with harvest inaex. 0. Seed VW-iyht/Plunt: it showed variation depending on both sowing dales and cuitivars. In sowing dates it varied from 0 gr. (at 15 July) to 10.02 gr. (at 25 June). Late sowing decreased seed yield/plant. Variation depending on cuiiivriis wee observed as 9.61 gr. (for S4240), İ.74 gr. (far A3Î27) ana 7.L4 (for AP24Ü) etc. Regulators had no significant effect on this character. It v.-as coifcjiaiivo- with plant height, lowest pod height, nou number/plant, seed yieiil pod numbe. /plant, seed numbeiu /plant, 1ÛÜÛ iccd weight, protein content sig, lificaiiliy. y. riarvest Index : It varied between 47.91 % and 49.72 % among the sowing clauit“.. Delaying sowing oate decreased haıveüt indux. Huıvesii. LduX for cuitivars were vs tallow 49 02 (tor A3127), 48.75 % (for AP240), 48.34 % (for 84240) ıo;>pıı i.ut:iy The: regulators had no significant effect on harvest index. Signifies;.1 u^y-Uv». con elation wai; determined between harvest index and plant height, lowest pod height, nod numbers/plant, seed yield kg/da, pod number/plant, seed weight. 10. 1000 Seftd Weight : The highest value 144.92 gr. (at 25 June) and the lowesi one 139.51 gr. (at 5 July) were obtained. In cuitivars, 1000 seed weight were ranged ?.:> 1^ f'5 £- (for C4?”0], iaiiows 33.33 % (at 25 June) and 37.45 % (uoui A3 127), 36.86 % (hum AP24Û). 1 iie icguiwlors were not effective on protein content. Piotc;in cc.iu.'ii! of seed had significant correlation with seed yield, seed numbers/plant, seed weight gr./plant.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    562254

    İkinci ürün soya tarımında farklı ekim zamanlarına göre uygun bitki yoğunluğunun belirlenmesi

    The determination of suitable plant population at different sowing dates in double crop soybean production

    TAYYAR ARIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL HALİS ARIOĞLU

  2. Tez No

    38783

    Kuzey Adana Havzasındaki neojen çökellerin kum fraksiyonunun mineralojik ve mikroformolojik özelliklerinin araştırılması

    The Minerological and micromorphological properties of the sand sized materialsof the neogene sediment of the North Adana Basin

    ERHAN AKÇA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1995

    Jeoloji MühendisliğiÇukurova Üniversitesi

    PROF.DR. SELİM KAPUR

  3. Tez No

    33948

    II.Ürün soya tarımında farklı dozlarda ve zamanlarda uygulanan azotlu gübrenin verim ve kalite özelliklerine etkisi üzerinde bir araştırma

    Başlık çevirisi yok

    AYŞEN KIRILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. H. HALİS ARIOĞLU

  4. Tez No

    197102

    İkinci ürün soya (Glycine max (L.) merrill ) tarımında farklı azot doz ve uygulama zamanlarının verim ve verim unsurlarına etkisi

    Effects of different nitrogen doses and application time on yield and yield components of soybean (Glycine max (l.) merrill ) cultivated as second crop

    AYŞE GÜNEŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    ZiraatHarran Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET YILMAZ

  5. Tez No

    444053

    İkinci ürün soya (Glycine max L.) tarımında farklı sıra arası ve azot dozlarının verim ve verim unsurlarına etkisi

    Effect of different row spacing and nitrogen level on the yield and yield components of second crop soybean (Glycine max L.) cultivation

    HASAN İSTEMİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    ZiraatHarran Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ATİLLA GÜR

Geri Dön