E-atıkların liçinden elde edilen çözeltilerden bakırın elektroliz ve çöktürme ile kazanımı
The recovery of copper from leach solutions derived from e-waste by precipitation and electrolysis
- Tez No: 360857
- Danışmanlar: PROF. DR. HACI DEVECİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bu çalışmada, atık baskılı devre kartlarının (ABDK, e-atık) liçinden elde edilen yüklü liç çözeltilerinden ve sentetik bakır çözeltilerinden (YLÇ/SBÇ: 27-30 g/L Cu2+) bakırın, elektro-kazanım ve çöktürülerek kazanılması araştırılmıştır. Elektroliz testlerinde safsızlıkların (Cl-, Fe3+ ve Co2+), organik (tiyoüre ve jelatin) ve inorganik polioksometalat (amonyum meta tungsten hidrat; AMTH) katkı maddelerinin bakır elektrolizine etkisi irdelenmiştir. SBÇ ve YLÇ'de yapılan elektroliz deneyleri sonucunda akım randımanında sırasıyla %12'lik (SBÇ: %96-YLÇ: %84) düşüş saptanmıştır. Co2+ (35 mg/L), jelatin ve tiyoüre ilavesinin katot morfolojisini olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Fe3+ (2,5 g/L) ve Cl- (100 mg/L) ilavesi ile katot kalitesi (< %99,8 Cu) ve morfolojisinde olumsuz etki ve akım randımanında %4-8'lık bir düşüş belirlenmiştir. AMTH ilavesi (50-100-200 mg/L) elektroliz kinetiğini sırasıyla 0,04-0,05 g/saat katotta Cu birikimi olarak artırmıştır. Bakır, etanol ile bakır sülfat (CuSO4.5H2O) ve sodyum sülfit (Na2SO3) ile Chevreul tuzu (Cu2SO3.CuSO3.2H2O) olarak çöktürülmüştür. YLÇ'den (27 g/L Cu) bakır, etanol kullanılarak %99,9 verim ile çöktürülmüştür. Bakırın Chevreul tuzu olarak çöktürülmesinin gerçekleştirildiği testlerde SBÇ (30 g/L Cu2+, 2,5 g/L Fe3+, 1 M H2SO4) kullanılarak pH ve SO3/Cu (molar) oranının çöktürme üzerine etkileri araştırılmıştır. pH, 2,5'dan 4'e ve SO3/Cu oranı 1'den 1,6'ya çıkarıldığında bakır çöktürme verimi de artmıştır, fakat verimli (max. %62) bir bakır kazanımı için yeterli olamamıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the recovery of copper by electro-winning (EW) and precipitation, from a synthetic and pregnant leach solution (SLS/PLS: 27-30 g/L Cu) derived from the leaching of e-waste was investigated. The effects of impurity ions (Co2+, Fe3+ and Cl-), inorganic additives (thiourea, gelatine) and organic ammonium meta tungstate hydrate (AMTH) additive on the EW of Cu were studied. The current efficiency was decreased 12% in the EW of Cu from the PLS (84% vs 96%) than from the SLS presumably due to the presence of impurities in the former. The presence of Co2+ (35 mg/L) has a beneficial effect on the corrosion of lead anod and increases the current efficiency by 3%. The presence of Fe3+ and Cl- result in poor chatod quality (
Benzer Tezler
- Characterization and recovery of rare earth elements from iron mining sludge
Demir madenciliği çamurundan nadir toprak elemanlarının karakterizasyonu ve geri kazanımı
AZMAT FATIMA SIDDIQUI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. İSMAİL KOYUNCU
Assist. Prof. Dr. BÖRTE KÖSE MUTLU
- Elektronik atıklardan metallerin geri kazanımı için yeni hidrometalurjik yöntemlerin araştırılması
Investigation of new hydrometallurgical processes for recovery of metals from electronic waste
BOULAMA OMAR YACINE LAWAN IBRAHIM
Doktora
Türkçe
2022
Maden Mühendisliği ve MadencilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI DEVECİ
- Elektronik atıklardan metallerin geri kazanımı için yeni reaktif sistemlerinin araştırılması
Investigation of new reagent systems for recovery of metals from electronic wastes
ELİF YILMAZ
Doktora
Türkçe
2023
Maden Mühendisliği ve MadencilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI DEVECİ
- Elektronik atıkların geri dönüşümü ve insan hayatına etkileri
Electronic wastes return and effects on human life
OĞUZHAN KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Çevre Mühendisliğiİzmir Katip Çelebi Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA CAN
- E-atık geri kazanım sistemlerinde demontaj tesis yerleşim planlaması
Disassembly facility layout planning in e-waste recovery systems
OZAN CAPRAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiPamukkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AŞKINER GÜNGÖR