Sanat yapıtında estetik bir obje olarak takı
As an object of aestheti̇c jewellery
- Tez No: 361613
- Danışmanlar: PROF. DR. ALAYBEY KAROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Takı, estetik obje, tılsım, değerli taş ve metal, Jewellery, aesthetic object, talisman, gemstone and metal
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Arkeolojik ve antropolojik araştırmalar ilk sanat örneklerinin, beden süslemesiyle ilgili veriler olduğunu ortaya koymaktadır. Bu çalışma, Sanat Yapıtında Estetik Bir Obje Olarak Takı başlığı ile ele alınmakta ve konu analitik bir yaklaşımla değerlendirilmektedir. Takı, bazen toplumlardaki gücü, otoriteyi, egemenliği vurgulamak amacıyla; bazen de dinsel-büyüsel-mitolojik bir unsur olarak kullanılması yanı sıra yaygın ve güncel uygulamalarda daha çok“güzel”kavramıyla özdeşleşen bir süs ve bezeme unsuru olarak ele alınmaktadır. Yalın bir obje dışında; taş, metal, organik ve inorganik malzemelere güdülen erek doğrultusunda biçim verme eylemi şeklinde somutlaşan takılar estetik bir obje olarak tasarlanmış ve uygulanmışlardır. Takının, bir estetik obje olarak ele alınması ve başlangıcından günümüze kadar estetik obje kavramına yüklenilen anlam bağlamında değerlendirilmesi önem taşımaktadır. Her şeyden önce ağırlığı olan, elle tutulup gözle görülen bir nesne niteliğindeki takı, somut bir var olandır. Yalın bir somut var olan takı süje tarafından beğenilen, güzel bulunan bir tavırla kavranıldığından dolayı takı, yalın bilgi objesi olmaktan çıkmakta ve estetik objeye dönüşmektedir. Diğer yandan bir estetik obje olan tabloda yer alması da ikinci kez estetik obje anlamını kazandırmaktadır. Çalışma estetik obje bağlamında ele alındığında tüm sanat yapıtları; resim, heykel, müzik, estetik obje olarak tanımlanmaktadır. Bu ve benzeri tartışmaların ortak bileşkesinde resimdeki takı niteliğindeki süsleme unsurları oluşturmaktadır. Bundan ötürü takıyı süs unsuru olarak kimi portre, figür ve kompozisyonların da kullanan Batılı Ressamların yapıtları ile Türkiye‟deki benzer örnekleri dikkate değer niteliktedir. Bu bağlamda estetik obje kavramı farklı iki açıdan vurgulanmıştır ki; bu analiz alanda yapılan, yeni ve farklı yaklaşma biçiminin ilk örneğini oluşturmaktadır. Bir nesnenin, somut ve yalın nesnenin biçimlendirilme eylem ile hoşa giden, beğenilen ve süjenin haz alması şeklinde kavranılması onun estetik obje olması sonucunu doğurur. Bu durum genel estetik içerisinde bilinen ve ortak değerlendirilen bir sonuçtur. Ancak estetik obje şeklindeki takının gene estetik obje olarak algılanan sanat yapıtı (tablo) içerisinde yer alması, estetik obje kavramına ikinci bir estetik değer yüklemektedir. Konunun bu şekilde ele alınması yani yalın bilgi objesinin biçimlendirme eylemiyle estetik objeye dönüştürülmesi bu estetik objenin de diğer estetik obje içinde var olması (tabloda) söz konusu takıya farklı bir anlam katmaktadır. Takının tüm yönleriyle estetik açıdan irdelenmesi ve ona yüklenilen sosyo- psikolojik anlam dikkate değerdir. Sosyal statü, kötülüklerden korunma, tılsım ve inanç gibi çeşitli anlamsal özelliklerin vurgulanması konunun bir başka yönünü oluşturmaktadır. Koruyuculuk, bereket, sağlık, barış, iyilik, kötülüklerden korunma, aşk, şifa gibi kavramlarla insan bedeni, zekâsı ve güzelliğiyle bütünleştirilmek istenmiştir. Takının hemen hemen tarihin her döneminde varlığını hissettirerek bazen biçimsel açıdan bazen de renk, kompozisyon ve teknik özellikleriyle günümüz uygulamalarında modernist ve post-modernist çalışmalarda etkileyici bir renk ve biçim bağlamında yorumlanarak kullanılmıştır. Takı; estetik obje, tılsım, değerli taş, metal ve modernist çalışmalarda etkileyici bir renk ve biçim bağlamında yorumlanarak kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
Archeological and anthropological researches showed that first examples of art are related to body decoration. This study is handled under“jewellery as an aesthetical object”and the subject is evaluated with an analytic approach. Sometimes in order to emphasize the power, authority, sovereignty in societies; and sometimes used as a religious-magical-mythological element, it has been considered as an ornament and decorative element mainly identified with the concept of“beautiful”for common and actual applications. Jewellery, abstracted as a shaping action towards the purpose with stone, metal, organic and inorganic materials as well as a plain object, are designed and applied as an aesthetical object. It is important to consider the jewellery as an aesthetic object and within the frame of the meaning given to aesthetic object concept from the beginning until today. First of all, jewellery which has the qualification of having a weight, being held and seen is a tangible presence. Since the jewellery which is a plain tangible presence has been comprehended by the subject with an attitude of liking and admiring, the jewellery is no longer a plain information object and turns into an aesthetic object. On the other hand, its placement in a painting which is another aesthetic object gives it the second meaning of aesthetic object. Considering the work within the concept of aesthetic object, all fields of art; painting, sculpture, music are defined as aesthetic object. In the common intersection of this and similar discussions, decoration elements in the painting with the qualification of jewellery are formed. Therefore, works of western artists who use the jewellery in their portrait, figure and compositions as a decorative element and similar examples in Turkey are remarkable. In this respect, aesthetic object has been emphasized in two different views that this analysis is the first example of a new and different approach in the field. Handling an object as liked, admired and pleasurable by the action of shaping results in its being an aesthetic object. This situation is a known and commonly evaluated result in general aesthetics. However, placement of jewellery which is in the form of an aesthetic object in a work of art (painting) which is also an aesthetic object imposes a second aesthetic value on aesthetic object concept. Considering the subject like this, meaning turning the plain information object into aesthetic object through shaping and placement of this aesthetic object in another aesthetic object (painting) gives a different meaning to the jewellery in question. Semtinizing the jewellery in terms of aesthetic with its all aspects and the socio-psychological meaning imposed on it is remarkable. Emphasizing various semantic qualifications such as social status, protection from evil, talisman and belief composes a different aspect of the issue. It is aimed to combine human body, intelligence and beauty with the concepts such as protection, fertility, health, peace, kindness, protection from evil, love, healing jewellery has been used in various shapes throughout all periods of time as well as it has been used by interpreting in an effective color and shape concept in current modernist and post-modernist works.
Benzer Tezler
- Nesneler ve fotoğrafik yorumları
Objects and photographic interpretations
MERİH AKOĞUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. BARBAROS GÜRSEL
- Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi
Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque
EVREN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE
- D grubu sanatçıları ve eserlerinin ön-arka yapı kategorileri bakımından incelenmesi
Başlık çevirisi yok
OSMAN ALTINTAŞ
- Resimde objenin çizgi diliyle plastik çözümlemesi
Plastical resolution of object in painting with drawing
HASAN BALTACI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Güzel SanatlarOndokuz Mayıs ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ BOĞA
- Varoluşçuluk felsefesinin görsel yansıması
Visual reflection of existentialism
DİLARA GÜRLER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiResim Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KAVUKÇU