Karasu Çayı Havzasının hidrografik planlaması
Hydrographic plannig of Karasu Stream Basin
- Tez No: 361785
- Danışmanlar: PROF. DR. DENİZ EKİNCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Hidrografik planlama, Karasu Çayı Havzası, morfometri, hidrometri, su yönetimi, Hydrographic planning, Karasu Stream basin, morphometry, hydrometry, water management
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Türkiye'nin güneyinde yer alan ve Amanos Dağlarının doğu yamaçları ile Kurt Dağlarının batı yamaçları arasında, Doğu Afrika rift vadisinin kuzey segmentine karşılık gelen Karasu Çayı Havzasının ele alındığı bu çalışmada, Türkiye ve Suriye topraklarından oluşan havzanın hidrografik açıdan planlaması yapılmıştır. Coğrafi bakış açısı ve bütüncül yaklaşım, insan ve doğal çevre temelli olarak sürdürülebilirlik ilkesine uygun bir şekilde çalışmanın her aşamasına yayılmış ve entegre havza yönetiminden farklı olarak en ekonomik değil, hem doğal ortamın hem de insanın en yüksek faydayı temin edebileceği en doğru kullanımın ne şekilde olacağı üzerinde yoğunlaşılmıştır. Üç bölüm üzerine kurgulanan çalışmanın ilk iki bölümü ağırlıklı olarak verilerin sistematize edilmeleri ile ölçüm ve analizler ekseninde veri tabanının güçlü kılınmasına, üçüncü bölümü ise güçlendirilen bu veri tabanına dayanarak havzanın hidrografik açıdan planlamasının yapılmasına ayrılmıştır. Giriş bölümünde amaç, kapsam ve metot ortaya konularak, Karasu Çayı Havzasının hidrografik özelliklerinin şekillenmesinde etkili olan genel coğrafi faktörler üzerinde durulmuştur. Sırasıyla fiziki coğrafya unsurları ile beşeri ve ekonomik coğrafya unsurları alt başlıklarıyla birlikte ayrı ayrı ele alınmıştır. İlgili haritaların oluşturularak gereken kısımlara iliştirilmesi ile anlatım güçlendirilmiş ve ifade zenginliğinin ortaya çıkması sağlanmıştır. Havzanın hidrolojik ve hidrometrik özelliklerinin incelendiği birinci bölümde havzadaki su potansiyeli belirlenmiş, yeraltı ve yerüstü sularının durumu gözden geçirilerek, akarsu şebekesinin oluşum ve gelişimi üzerinde durulmuştur. Ayrıca havzanın hidrolik ve hidrolojik özelliklerinin daha iyi kavranması için gerek mevcut literatürde yer alan, gerekse bu çalışmaya özgü bir takım yeni yöntemlere göre analiz ve hesaplamalar yapılmıştır. Sonuçta havzanın ortalama akış dağılışı, su kalitesi, yük ve sedimantasyon durumu, taşkın özellikleri ve kullanılabilir su potansiyeli hakkında somut verilere ulaşılmıştır. Böylelikle herhangi bir ölçüm ve rasadın bulunmadığı birçok alt Havza hakkında tümdengelim mantığı ile verilere ulaşılmış, bu veriler sayesinde de her alt havza kendi dinamikleri içerisinde değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Karasu Çayı Havzasının morfometrik karakteristikleri üzerinde durulmuştur. Morfometrik özellikler alansal (areal), çizgisel (linear) ve yüzeysel (relief/superficial) parametreler olmak üzere üç gruba ayrılarak değerlendirilmiştir. Böylelikle havzanın jeomorfolojik ve hidrografik yapısına analitik yolla somut bir görünüm kazandırılmıştır. İzlenen yolu ve elde edilen sonuçları daha anlaşılır kılmak için morfometrik analizlerin dayandırıldığı formüller, analiz sonuçlarını görsel hale getiren haritalar, grafikler ve şekillerden faydalanılmıştır. Bu şekilde elde edilen havzanın alansal, çizgisel ve yüzeysel bileşenlerine dair veriler Karasu Çayı Havzası ile alt havzaları ölçeğinde yorumlanmıştır. Çalışmanın son bölümü, önceki iki bölümün hülasası konumundadır. Burada daha önceki veriler ışığında öncelikle havzanın su bilançosu çıkarılmıştır. Ardından da güncel durum ile 10, 25, 50 ve 100 yıl sonranın muhtemel şartlarına göre su bütçesi oluşturulmuştur. Bu kapsamda katastrofik, ekonomik, sosyo-kültürel değerlendirmeler ile jeo-stratejik ve hidro-politik durum tespiti yapılarak, en uygun fiziki ve beşeri şartların tesis edilmesine ön ayak olacak planlama önerileri geliştirilmiştir. Sonuç itibariyle, ideal havza planlamasına bir adım daha yaklaşma gayesiyle ortaya çıkan bu çalışmada, multi-disipliner karaktere sahip olan havza yönetimi meselesine coğrafi bakış açısı ile yeni ve daha kuşatıcı bir perspektif kazandırılmaya çalışılmıştır. Zaten doğası gereği değişken ve çok bileşenli olan su kaynaklarının yorumlanıp planlanması da ancak doğal çevrenin bütün unsurlarını ve bu unsurlar arasındaki ilişkileri aynı pota içerisinde harmanlayıp muhasebe edebilecek olan coğrafi bakış açısıyla bihakkın yapılabilecektir.
Özet (Çeviri)
The study that investigated the Karasu Stream Basin situated between the eastern slopes of Amanos Mountains in the south of Turkey and western slopes of Kurt Mountains and which corresponds to the northern segment of East African Rift Valley undertakes the hydrographic planning of the basin composed of Turkish and Syrian land. Geographical viewpoints and holistic approach can be observed in each stage of the project in line with sustainability principle based on human and natural environment and the most accurate use which will provide the highest benefit for both human and natural environment was sought as opposed to focusing on the most economic benefits which is usually common in integrated basin management. The first three sections of the study which was designed in three main sections mainly deals with systemization of the data and obtaining a strong database in terms of measurements and analyses while the third section deals with hydrographic planning of the basin based on the data base thus supported. The introduction section presents the purpose, framework and the method and focuses on the general geographical factors which are effective in shaping the hydrographic characteristics of the Karasu Stream Basin. Elements of physical geography, human and economic geography were investigated respectively along with their sub headings. The use of related maps in these sections has reinforced the narration and enriched the content. Water potential of the basin was identified in the first section which investigated the hydrological and hydrometric characteristics of the basin. Above and underground water capacity was reviewed and the formation and development of river networks were emphasized. Additionally, analyses and measurements were undertaken in the study by using methods and techniques some of which are mentioned in the literature and some of which were specific to the current study in order to better comprehend the hydraulic and hydrological characters of the basin. Concrete data were obtained for average flow distribution, water quality, conditions of load and sedimentation, flood characteristics and usable water potential. Hence, with the help of deductive reasoning, it was possible to reach data about many sub basins for which no measurements or observations existed and it was possible to evaluate each sub basin in its own dynamics. Morphometric characteristics of Karasu Stream Basin were examined in the second section of the study. Morphometric characteristics were investigated in three groups: areal, linear and relief/superficial parameters. This way, it was possible to obtain a solid perspective to the geomorphologic and hydrographic structure of the basin in an analytical way. Formulas on which morphometric analyses were based on and map, graphics and figures that visualized analyses results were used to ensure better understanding of the method and the obtained results. Data about the areal, linear and relief/superficial components of the basin were interpreted in terms of Karasu Stream Basin and its sub basins. Last section of the study is the summary of the two previous sections and provides the water schedule of the basin based on the previous data. Water schedule related to the current situation and according to the probable conditions for the next 10, 25, 50 and 100 years were also provided. In this context, catastrophic, economic and socio-cultural assessments were undertaken and geo-strategic and hydro-political situations were identified and planning strategies that would initiate the establishment of the most appropriate physical and human conditions were suggested. As a result, the study which aimed to get one step closer to ideal basin planning included a geographical viewpoint and a more encompassing perspective to basin management issue that has multi-disciplinary characteristics. Interpreting and planning water resources which are variable and have multi component elements by nature can only be possible through the geographical perspective which allows blending and accounting for all the elements of natural environment.
Benzer Tezler
- Karasu Çayı havzası'nın hidrografyası
Hydrography of the Karasu Basin
MERVE YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ İMAMOĞLU
- Çaldıran Ovası ve çevresinde doğal ortam ile insan arasındaki ilişkiler
Başlık çevirisi yok
RIFKI SINDIR
- Karasu çayı (Sakarya nehrinin bir kolu) havzasının jeomorfolojisi
Geomorphology of Karasu stream basin (a tributary of Sakarya river)
AZİZ ÖREN
- Erfelek Barajı yağış havzasında (Sinop) farklı arazi kullanım şekilleri altındaki toprakların bazı hidro-fiziksel özelliklerinin araştırılması
Investigations on some hydro-physical properties of the soils under different land use types in Erfelek Dam creek watershed (Sinop)
FARUK YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Ormancılık ve Orman MühendisliğiAbant İzzet Baysal ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. REFİK KARAGÜL
- Fırat-Dicle Havza Koruma Eylem Planı çerçevesinde Karasu Nehrinin su kalitesinin değerlendirilmesi
Evaluation of water quality of Karasu River within the framework of River Basin Protection Action Plan
FATİH KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiAtatürk ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP EREN