Depresyonda kaçınma: Bilişsel Davranışçı Kaçınma Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi
Avoidance in depression: An examination of the reliability and validity of the Cognitive-Behavioral Avoidance Scale adapted to Turkish
- Tez No: 363273
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği, depresyon, geçerlik, güvenirlik, kaçınma, Cognitive Behavioral Avoidance Scale, depression, validity, reliability, avoidance
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 73
Özet
Depresif bireylerin bilişsel ve davranışsal kaçınmalar gösterdiği yapılan birçok araştırmada gösterilmiştir. Bu çalışmanın amacı Ottenbreit ve Dobson (2004) tarafından depresyonda ortaya çıkan davranışsal ve bilişsel kaçınmaları değerlendirmek için geliştirilmiş Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği'nin (BDKÖ) geçerlik ve güvenirliğini incelemektir. Araştırmaya katılan 157 bireye Uluslararası Bileşik Tanı Görüşmesi (CIDI), Bilişsel Davranışsal Kaçınma Ölçeği (BDKÖ), Beck Anksiyete Envanteri (BAE), Beck Depresyon Envanteri (BDE) ve Davranış Etkinleştirme Ölçeği (DAV-ET) uygulanmıştır. Yapılan güvenirlik analizleri sonucunda Cronbach Alfa Güvenirlik katsayısı .96, iki-yarı güvenirliğini gösteren Spearman-Brown ve Guttman İki-Yarı güvenirlik katsayıları .94 ve madde-toplam puan korelasyonları .37 ve .77 arasında değişen değerlerde saptandı. Bu bulgular ölçeğin güvenirliğini desteklemektedir. CIDI üzerinde depresyon tanısı alan kişiler, BDKÖ ve alt ölçekleri üzerinde tanı almayanlara oranla daha yüksek puanlar aldılar. Ayrıca BDKÖ ile BDE arasında .73, BDKÖ ve DAV-ET arasında -.84 değerinde yüksek korelasyon katsayıları elde edildi. Bu bulgular ölçeğin yakınsak geçerliğini destekledi. BDKÖ ve BAE arasında elde edilen .42 korelasyon katsayısı ise ayırt edici geçerliği destekleyen bir bulgu olmuştur. Yapı geçerliğini inceleme amacıyla yapılan faktör analizi, maddelerin orjinalinden farklı olarak beş faktör üretmiştir; maddeler birden fazla faktöre yığılma gösterdiği ve birbirinden iyi ayrışmadığı için faktör sayısı bilişsel ve davranışsal kaçınmalar olarak iki faktör ile sınırlandırılmıştır.Hiyerarşik lojistik regresyon analizi depresyon tanısındaki %54.6'lık en büyük varyansı davranışsal kaçınma faktörünün açıkladığını gösterdi. Bu bulgular BDKÖ'nün Türkçe formunun bilişsel ve davranışsal kaçınmaları değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermekle beraber, depresyon tedavisinde davranışçı yöntemlere ağırlık verilmesinin önemine de işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Research has documented that depressed individuals exhibit cognitive and behavioral avoidance. The aim of this study is to examine the reliability and validity of the Cognitive-Behavioral Avoidance Scale (CBAS). Participants (n=157) were evaluated with Composite International Diagnostic Interview (CIDI), Beck Anxiety Inventory (BAI), Beck Depression Inventory (BDI), Behavioral Activation for Depression Scale (BADS) and CBAS. Cronbach's alpha reliability coefficient of CBAS was .96, Spearman-Brown and Guttman split-half reliability coefficients were both .94, and item-total correlations ranged between .37 and .77. These results supported the reliability of the scale. Participants who had a diagnosis of depression on CIDI scored higher on CBAS than those who did not. CBAS was highly correlated with BDI and BADS. These findings supported the convergent validity of the scale. The moderate correlation between BADS and BAI supported its divergent validity. A factor analysis testing the construct validity of the scale revealed five factors that differed from the factorial composition reported in the original study. As there was considerable overlapping among factors, items were forced to two factors. The new solution achieved clear separation between cognitive avoidance and behavioral avoidance. In a logistic regression analysis behavioral avoidance accounted for 54.6% of the variance in the diagnosis of depression. These findings indicate that the Turkish version of CBAS is a reliable and valid tool to measure depression-related cognitive and behavioral avoidace. Furthermore, the findings suggest that in psychological treatment of depression priority should be given to behavioral techniques.
Benzer Tezler
- Türkçe'ye Uyarlanmış Davranış Etkinleştirme Ölçeği'nin geçerlik ve güvenirlik çalışması
A Study on the validity and reliability of Behavioral Activation Scale Adapted to Turkish
RABİA HAZAR SARIGÜL
- Ön ergenlerin kaygı düzeylerinde kabul ve kararlılık terapisi ile bilişsel davranışçı terapinin etkililiğinin karşılaştırılması
A comparison of the effectiveness of acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy on anxiety levels of pre-adolescents
AYKUT KUL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA TÜRK
- The effect of Acceptance and Commitment Therapy and Cognitive Behavioral Therapy based group intervention programs on Social Anxiety Disorder
Kabul ve Kararlılık Terapisi ve Bilişsel Davranışçı Terapi temelli grup müdahale programlarının Sosyal Kaygı Bozukluğuna etkisi
MUHAMMED SEYİD RAŞİD BAĞÇİVAN
Doktora
İngilizce
2024
PsikolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE İNAN
- Karmaşık yas: Bilişsel-davranışçı model çerçevesinde bir inceleme
Complicated grief: An investigation in the frame of cognitive-behavioral model
GİZEM CESUR
Doktora
Türkçe
2017
PsikolojiAnkara ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL DURAK BATIGÜN
- Obsesif kompulsif bozukluk tanılı hastalarda çocukluk çağı dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu varlığının bilişsel işlevler üzerine etkisinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
İBRAHİM DURSUN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriNecmettin Erbakan ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAKİR GICA