Ön ergenlerin kaygı düzeylerinde kabul ve kararlılık terapisi ile bilişsel davranışçı terapinin etkililiğinin karşılaştırılması
A comparison of the effectiveness of acceptance and commitment therapy and cognitive behavioral therapy on anxiety levels of pre-adolescents
- Tez No: 886761
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FULYA TÜRK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışma Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 198
Özet
Araştırmanın genel amacı Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) ve Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) temelli psikoeğitim programlarının ön ergenlerin kaygı düzeyleri üzerindeki etkiliklerinin karşılaştırılmasıdır. Bu bağlamda deneysel uygulama iki deney (BDT ve ACT) ve bir kontrol grubu ile ön-test, son-test, bir aylık ve üç aylık izleme ölçümlerini içeren 3x4'lük karışık desen ile yapılandırılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu üç farklı devlet okulunda okuyan ve altıncı sınıfa devam eden 38 (ACT=10, BDT=13, Kontrol=15) ön ergen oluşturmaktadır. Deneysel desende gerçekleştirilen araştırmada veri toplama araçları olarak Çocuklarda Anksiyete ve Depresyon Ölçeği-Yenilenmiş (ÇADÖ-Y) Çocuk Formu, Kaçınma ve Birleşme Ölçeği-Gençler 8 (KBÖ-G8), Çocuklar İçin Bilişsel Esneklik Ölçeği (ÇBEÖ) ve Akran İlişkileri Ölçeği (AİÖ) kullanılmıştır. Deney gruplarında yer alan ön ergenlere 8 haftalık BDT ve ACT'ye dayalı psikoeğitim programları uygulanmış, kontrol grubuna ise herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Verilerin analizinde ise karışık ölçümler için iki faktörlü ANOVA kullanılmıştır. Araştırma sonuçları hem ACT hem de BDT temelli programların ön ergenlerin kaygı düzeylerini azaltmada etkili olduğunu ve bu etkinin izleme dönemlerinde de sürdüğünü göstermektedir. Bunun yanı sıra ACT grubunda yer alan ön ergenlerin psikolojik katılık düzeylerinde anlamlı azalma ve akran ilişkileri düzeylerinde ise artış olduğu görülmüştür. BDT grubundaki ön ergenlerin ise psikolojik katılık ve akran ilişkileri düzeylerinde herhangi bir anlamlı değişim meydana gelmemiştir. Ayrıca her iki grupta yer alan ön ergenlerin bilişsel esneklik düzeylerinde anlamlı bir değişim olmadığı gözlenmiştir. Araştırma bulguları hem BDT hem ACT'nin ön ergenlerin kaygı düzeylerini azaltma konusunda etkili birer yaklaşım olduklarına yönelik önemli veriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The general aim of the study was to compare the effects of Acceptance and Commitment Therapy (ACT) and Cognitive Behavioral Therapy (CBT) based psychoeducation programs on anxiety levels of pre-adolescents. In this context, the experimental application was structured with a 3x4 mixed design including pre-test, post-test, one-month and three-month follow-up measurements with two experimental (CBT and ACT) and one control group. The study group consisted of 38 pre-adolescents (ACT=10, CBT=13, Control=15) studying in three different public schools and attending sixth grade. The Revised Child Anxiety And Depression Scale - Child Version (RCADS), Avoidance and Fusion Questionnaire-Youth 8 (AFQ-Y8), Cognitive Flexibility Scale for Children (CFS) and Peer Relationship Scale (PRS) were used as data collection tools. Pre-adolescents in the experimental groups received 8-week psychoeducation programs based on CBT and ACT, while the control group did not receive any intervention. Repeated measures ANOVA was used to analyze the data. The results of the study show that both ACT and CBT-based programs were effective in reducing pre-adolescents' anxiety levels and this effect lasted in the follow-up periods. In addition, pre-adolescents in the ACT group showed a significant decrease in psychological inflexibility levels and an increase in peer relations levels. On the other hand, there was no significant change in psychological inflexibility and peer relations levels of pre-adolescents in the CBT group. In addition, it was observed that there was no significant change in the cognitive flexibility levels of pre-adolescents in both groups. The findings of the study provide important data that both CBT and ACT are effective approaches to reduce anxiety levels of pre-adolescents.
Benzer Tezler
- Kabul ve kararlılık terapisi yönelimli psiko-eğitim programının ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve kabul ve eyleme geçme düzeylerine etkisi
Effects of acceptance and commitment therapy oriented psycho-educational program on social appearance anxiety and levels of acceptance and action among adolescents
FATİH USTA
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KAYA
- İnternet bağımlılık düzeyleri farklı ergenlerin cinsiyetlerine göre psikolojik ihtiyaçları, sosyal kaygıları ve anne baba tutum algılarının incelenmesi
Examination of adolescents with different levels of internet addiction in terms of psychological needs according to gender, social anxieties and perception of parental attitudes
ÖZGE CANOĞULLARI
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
PsikolojiÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONGÜL SONAY GÜÇRAY
- Otizm spektrum bozukluğu hastalarının pandemi sürecindeki davranış ve semptom profilindeki değişime etkili faktörlerin incelenmesi
Investigation of factors affecting the change in the behavior and symptom profile of autism spectrum disorder patients during the pandemic process
FAİK AZİZOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN
- Bağlanma stilleri ve zihinsel modellerin kuşaklararası aktarımında anababalık stillerinin rolü
The role of parenting styles in the intergenerational transmission of attachment styles and mental models
DERYA GÜNGÖR
- Understanding social anxiety through adolescents perceptions of interparental conflict and parental rejection
Sosyal kaygıyı, ergenlerin algıladıkları ebeveynler arası çatışma ve ebeveyn reddi ile anlamak
BAŞAK YILMAZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATOŞ ERKMAN