Tanım teorisi ve epistemoloji ilişkisi
Definition and it's relation with epistemology
- Tez No: 368470
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL KÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mantık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Tez, Giriş (İçerik ve Yöntem, Mantığın konusu olarak Tanım), iki bölüm (Birinci Bölüm: A) Platon ve B) Aristoteles'te tanım teorileri, İkinci Bölüm: Fârâbî ve İbn Sînâ'da tanım teorisi), Sonuç ve Kaynakça'dan oluşmaktadır. Bu tezde Fârâbî ve İbn Sînâ'nın tanım teorisinin kendinden önceki özcü filozoflarla ilişkili olarak ortaya konulmuştur. Felsefe tarihinde tanımlanan nelik/şey, gerçeklik/mevcut ve kimlik/şahsiyet olarak ele alınmıştır. Sofistler, Stoa, Modern dönemde nominalistler sadece gerçekliğin tanımlanabileceğini iddia etmişlerdir. Platon ve Aristoteles nelik ve gerçekliğin tanımlanabileceğini savunmuşlardır. Bunlar özcü filosoflardır. Mantık tarihinde tanım hakkında üç temel teori geliştirilmiştir. Birincisi Platon'un tanımlayana bölme metodu ile ulaşmaktır. Buna göre bir şey karşıt iki özelliğe göre bölünür ve biri hakkında karar kılınır. İkincisi tanımın burhan/ıspat ile elde edileceğidir. Buna göre birinci şekilde yapılan kıyas ile tanım ıspatlanır. Üçüncüsü ise Aristoteles'in terkib metodudur. Buna göre bölünen her bir cins bölündüğü ayrımlardan birisiyle bir araya getirilir. Tanım bu şekilde oluşur. Sonuç olarak Fârâbî ve İbn Sînâ'nın özcülerin tanım anlayışına uygun olarak cins ve fasıl ile oluşturulan tanımı yani haddi, nominalistlerin tanım anlayışına uygun olarak ilintilerle oluşturulan tanımı yani resmi/betimi teorik olarak ortaya koydukları tespit edilmiştir. Özcü bir anlam teorisi nominalist bir anlam teorisini dışlamamaktadır. Ancak tersi doğru değildir. Bu tutumlarıyla Aristoteles'in ortaya koyduğu ismi ve gerçek tanım ayrımını takip ettikleri tespit edimiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis consists of an introduction and two chapters. The introductory section introduces the topic and the method of the thesis and discusses the definition as a subject of logic. The first chapter deals with Plato's and Aristotle's theories of definition and the second chapter those of Alfarabi and Avicenna. The study ends with a conclusion and a bibliography. The primary goal of this study is to present Alfarabi's and Avicenna's theories of definition in relation with the theories of earlier essentialist Greek philosophers. In the history of philosophy, the definiendum has been dealt with as essence/shayʾ, real existence/mawjūd and identity/shakhṣiyya. Sophists, Stoics, and Nominalists of the modern period argued that only the reality could be defined. Plato and Aristotle, the essentialist philosophers, on the other hand, contended that both essence and reality might be defined. In the history of logic, three basic theories regarding definition have been adduced. The first one is Plato's theory, in which the definiendum is reached through the method of division. According to this, a thing is divided into two opposite qualities and defined by one of these two. The second theory says that the definition should be attained through demonstration, i.e., through the syllogism of the first form. The third one is Aristotle's method of synthesis. According to Aristotle, to define a thing, one should combine its genus with its differentia. In this study, I have reached the conclusion that Alfarabi and Avicenna theoretically put forward the definition that is made up of genus and differentia in accordance with the Essentialists' understanding of definition, along with the definition made from accidents in agreement with the Nominalists' understanding of definition. An essentialist theory of meaning does not exclude a nominalist theory of meaning. But it is not correct the other way around.
Benzer Tezler
- Le rôle de la conscience de soi dans la subjectivité humaine chez Kant et Levinas
Kant ve Levinas'ta öz-bilincin insan öznelliğindeki rolü
YAĞMUR CEYLAN USLU
- Felsefe ve kelam ilişkisinde nefs teorisi: Seyyid Şerif Cürcânî örneği
The theory of soul in the relationship between philosophyand theology: The example of Seyyid Sharif Jurjânî
SEVİLAY KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE TOKSÖZ
- Kâdî Abdülcebbâr'da akıl ve dil
Reason and language in Qadi 'abd al-Jabbar's thought
MESUT ERZİ
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA ALPER
- Atlas of urban design: Textual analysis and mapping of production of knowledge in Turkish context
Kentsel tasarım atlası: Türkiye bağlamında bilgi üretiminin metinsel analizi ve haritalanması
YİĞİT ACAR
Doktora
İngilizce
2017
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜVEN ARİF SARGIN
