Aşkî Divanı: İnceleme-metin
Diwan of Aşkî: Critical edition-textual analysis
- Tez No: 368616
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ZEHRA TOSKA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Osmanlı Edebiyatının oluşum dönemine ait şâirlerden günümüze kadar hayatı pek az bilinen şâirlerden biri de Aşkî' dir. Kaynaklar onun hayatı hakkında pek az bilgi veriyorlar. Yani nerede ve ne zaman doğduğu hakkında kesin bir şey bilmiyoruz. Buna rağmen 16. yüzyıl ve sonrasındaki biyografi eserlerinin verdiği bilgileri bir araya getirecek olursak şu sonuçları çıkartırız. (G. Kut, 1978; M-Owens, 1971; İ. Kutluk, 1989; M. Canpolat, 1982) 1. Aşkî, Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri (1402-1413) döneminde doğmuş olabilir. Doğum yeri ve tarihi hakkında hiçbir kesin bilgimiz yoktur. 2. Aşkî gazellerinden bazılarını II. Murad'a ( öl. 1451) ithaf ettiğine göre ilkin herhâlde Bursa ve Edirne' de yaşamıştır. 3. 1451 sonrasında bir çok gazelini ithaf ettiği II. Mehmed'e musâhip olduğu için ölümüne kadar İstanbul'da yaşamış olmalıdır. Nitekim mezarı Balat'tadır. 4. Şiirleri daha sonraki tezkireciler tarafından eleştirilmiş fakat bu eleştirilere uğrayan sadece Aşkî olmamış, çağdaşı bir çok büyük şâir de kıyasıya eleştiriye uğramış ve sonraki nesiller tarafından tamamıyla unutulmuştur. Bu araştırmada Aşkî'nin, istinsah tarihi bilinmeyen ve tek nüsha olan divanını çevri yazı ile tespit ettim. Veznin, kafiyesinin ve diğer belâgat unsurlarının yardımı ile müstensihin yanlışlarını, eksik bıraktıklarını eleştirel bir şekilde değerlendirdim. Tespit edilen metnin bir başka özelliği de, divanda bulunmayan bir çok gazel, başka kaynaklardan bulunup bir araya getirilmiştir. Aşkî'nin şiirinin, edebiyat eleştirisi açısından değerlendirilmesinde şu özelliklere yer verilmiştir. 1. Âşık, sevgili ve rakîb arasındaki ilişkiler 2. Aşkî'nin sanat anlayışı (vezin, kafiye, edebî sanatlar vs.) Bütün araştırma sistematik bir dizin ve kısa bir kaynakça ile son bulmaktadır.
Özet (Çeviri)
One of the hitherto very little known poets of the formative periode of the classical Ottoman literature is A~ld. The sources give very little information about him; that is we don't know much about his life, when and where he was born. However if we put together the little information taken from the biographical sources written 16th century and later on (G. Kut, 1978; M. Owens, 1971; i. Kutluk, 1989; M. Canpolat, 1982) we can conclude the following: 1. A~kl must have been born sometime around interregnum periods of the Ottoman Empire: 1402-1413. His place of birth is totally unknown. 2. Since A~ld has dedicated to Murad II. (1451) he must have lived first in Bursa and then in Edirne. 3. After 1451 A~kl must have lived in istanbul until his death as Mehmed II.' s chamberlane. His grave is in Balat. 4. His poetry was criticised by some later biographers. In this respect A~kl is not alone because all of his contemproray poets met the same fate and were forgotten by later generations. In this study I have transcribed the single copy of his Divan whose date of redaction is unknown. With the help of the meter, rhymes and of other poetical devices used, I have been able to evaluate the scribes's errors, misspelings critically. Another important aspect of this critally established text is that several gazels which are not included in his Divan, have been put together from other sources. items: The critical and literary evaluation of A~ld's poetry includes the following 1. The interrelationships between lover, beloved one and rival. 2. The list and concordance of A~ki's poetical devices (meter, ryhme etc.) The whole study ends with a systematic index and a short bibliography.
Benzer Tezler
- Giryân Divanı: İnceleme-metin
Divan of Giryân: Textual analysis-transcription text
EVŞEN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ
- Dürre'nin hayatı, edebî kişiliği ve dîvânçesi (İnceleme-metin)
Durre's life, his literary personality and his divance (Examination-text)
İSMET KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıHarran ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAPLAN ÜSTÜNER
- Âsım (öl. H. 1122/M. 1710) Dîvânı: İnceleme-tenkitli metin
Âsım (d. 1710) and his Dîvân: Analysis-editional critic
MUSA TOZLU
Doktora
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT ÖZTOPRAK
- Şâkir Mehmed Efendi divânı (metin-inceleme)
The collected poems of Şâkir Mehmed Efendi (text-examine)
SEMRA YANBAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Türk Dili ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖLMEZ
- Üsküdarlı Aşkî Divanı tenkitli metin, nesre çeviri ve 16. yy. Osmanlı hayatının divandaki yansımaları
The divan by Üsküdarlı aşkî (Aşkî of Üsküdar) critical transcription, prose interpretation and the reflections of 16th c. Ottoman life within the divan
SÜREYYA UZUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN