Kariyer geleceği algısını etkileyen kişisel faktörlerin belirlenmesine yönelik bir model çalışması
The study of a model testing about factors effect on perception of career future
- Tez No: 370327
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERAP NAZLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Son dönemde küresel ekonomi içerisinde çok hızlı değişen iş dünyası ve iş gücü ihtiyacı kariyer gelişimine ilişkin rehberlik hizmetlerinin bakış açısını da değiştirmiştir. İletişim imkânlarının artması, bilgiye ulaşmanın kolaylaşması, çok yönlü yazılımların geliştirilmesi gibi faktörler iş dünyası ile birlikte üretimin ve doğal olarak sosyal hayatın yapısını da değiştirmiştir. Artık kariyer kavramı yaşamın kendisi haline gelmiştir. Önceleri birey bir işte ömür boyu çalışma imkânına sahipken, artık yaşamı boyunca farklı iş deneyimleri yaşayabilmektedir. Bu nedenle bireyin gelecekteki kariyer sürecine ilişkin iyimser bir bakış açısı içinde olması, karşılaştığı problemlerle daha etkin biçimde baş etmesine yardımcı olacaktır. Bu durum geleneksel kariyer psikolojik danışmanlığı uygulamalarını bazı değişiklikler yapmaya zorlamıştır. Yapılan bu çalışmada da çağdaş kariyer psikolojik danışmanlığı ile ilgili bazı değişkenlere yer verilmiştir. Çalışmada bireylerin kariyer geleceklerine ilişkin algıları (kariyer uyumluluğu, kariyer iyimserliği ve algılanan kariyer bilgisi), deneyime açıklık ve sorumluluk kişilik özellikleri aktif başa çıkma ve planlama becerileri, toplumsal cinsiyet rolleri ve algılanan kariyer engelleri ile ilişkili olarak incelenmiştir. Çalışmanın amaçları doğrultusunda 555 üniversite öğrencisine araştırmacı tarafından hazırlanmış bir kişisel bilgi formu, Kariyer Geleceği Ölçeği (KARGEL), Algılanan Kariyer Engelleri Ölçeği (AKE), Başa Çıkma Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (COPE), Büyük Beşli Kişilik Ölçeği, BEM Cinsiyet Rolü Envanteri uygulanmıştır. Çalışma içerisinde bu ölçeklerden bazılarının Türk örneklemine uygunluğu da test edilmiştir. Çalışmada ilk olarak bireylerin kariyer geleceği algılarının anne-baba eğitim düzeyi, sınıf düzeyi ve toplumsal cinsiyet rollerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı kontrol edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda kariyer geleceği algısının bu değişkenler bakımından bir farklılık göstermediği görülmüştür. Daha sonra psikolojik değişkenler arasındaki ilişkiler yapısal eşitlik modellemesi tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Daha sonra araştırma kapsamında önerilen hipotetik modelde yer alan değişkenlere doğrulayıcı faktör analizi uygulanarak, model için gerekli uyum indekslerine sahip olup olmadığı kontrol edilmiş yani ölçüm modeli oluşturulmuştur. Bu aşamada ölçüm modelinden elde edilen uyum indekslerinin yeterli değerler verdiği görülmüş ve yapısal modelin analizine geçilmiştir. Yapısal eşitlik modelinde deneyime açıklık, sorumluluk ve algılanan kariyer engelleri (AKE) değişkenlerinin aktif başa çıkma ve planlama becerileri üzerinden dolaylı olarak bireyin kariyer geleceği algısını etkilediği varsayılmıştır. Analizler aşamasında planlama ve aktif başa çıkma becerilerinin KARGEL üzerinde etkili olmadığı görülmüştür. Bu nedenle planlama ve aktif başa çıkma değişkenlerinden KARGEL'e giden yollar silinmiştir. Aynı zamanda AKE'nin KARGEL üzerinde dolaylı etkiye sahip olduğu görülmüş. Bu nedenle AKE'den KARGEL'e doğrundan bir yol bağlanmıştır. Genel olarak sonuçlar değerlendirildiğinde, KARGEL'in deneyime açıklık ve sorumluluk kişilik özeliikleriyle pozitif yönde, AKE ile negatif yönde ilişkili olduğu görülmektedir. Bu anlamda yeni girişimlerde bulunmaktan korkmayan, sorumluluk sahibi bireylerin kariyer gelecekleri hakkında daha olumlu bakış açısına sahip oldukları ve kariyer süreçlerindeki değişimlere daha fazla hazır oldukları görülürken, yine bireyin algıladıkları engel sayısı ne kadar az ise kariyer geleceği hakkındaki düşüncelerinin daha olumlu olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
In recent years, rapidly changing world of work and the need for workers in global economy has changed the point of view of the career services about career development process. Factors such as the variety of communication tools, facilitation of access to information, the development of a versatile software has also changed the structure of production and social life. In the concept of life itself has become a career. Previously while people had a lifetime opportunity to work at a job, ın today people can work different jobs throughout life. Therefore if individuals develop an optimistic outlook on the own career future, they could cope with these career changes effectively. This situation has forced changes in traditional practices of career counseling. Also in this study some of the variables are given a contemporary career counseling. In addition, it was aimed at investigating the associations between perception of career futures (career adaptability, career optimism, perceived knowledge), openness to experince and conscientiousness (parts of big five), active coping and planning skills, sex roles and percetion of career barriers which were specifically conceptualized in the related literature. In this purpose, 555 undergraduates completed the personel information form prepared by the researcher, the Career Futures Inventory (CFI), the Big Five Personality Factors, the COPE Inventory, the BEM Sex-Role Inventory and the Perception of Barriers Scale. In the study, some of these scales were adapted to Turkish sample by researchers. When searching the associations between psychological variables consulted to structural equation modeling techniques. In the study, the persons' perception of career futures (KARGEL) was checked whether differ or not according to parents education level, class level and sex roles. The results reveal that perception of career futures does not differ according to these variables. And than the relationships between psychological variables were controlled by used structural equation modelling (SEM). But prior to proceeding with structural analysis, CFA was performed. So the variables were controlled for the model whether they have enough fit scores or not. After controlling relationships between variables via CFA, SEM was buit up. In other words, openness to experience, conscientousness, perception of barriers (POB) influence active coping and planning and both active coping styles and planning substantially contribute to the persons' perception of career futures. In the hypothetical, it is supposed that big five personality factors is basic element that effect perception of career futures (KARGEL). Additionally, big five personality factors influence coping styles and then these factors influence the formation of perception of career futures. The results reveal that active coping and planning don't effect perception career futures (KARGEL) and AKE effects to KARGEL directly. So the paths from active coping and planning to KARGEL were delete and the path from AKE to KARGEL directly was described. Finally, fitness of the model in which the associations between perception of career futures, big five personality factors (openness to experience and conscientousness), perceived career barriers, coping skills (active coping and planning) specified tested with using structural equation algorithm. The analysis indicated the validity of the hypothetic structural model. After having displayed the validity of the hypothetic model, statistical significance of the associations between the latent variables in the model were assesed. After analysis, openness to experience and conscientousness was found as positive correlate with active coping and planning and perception of career futures. And also perceived career barriers were found as negative correlation with perception of career futures. Namely, people who have openness to experience and conscientousness, Show more career adaptability process and how much they perceive little career barriers, they have more positive career attitudes.
Benzer Tezler
- Özel yetenekli öğrencilerin kariyer karar verme güçlüklerini etkileyen faktörler: Bir model önerisi
Factors affecting the career decision-making difficulties of gifted students: A model proposal
BEYZA BULUT
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDE BACANLI
- Lise öğrencilerinde bilişsel çarpıtmaların kariyer geleceği algısına etkisi
The impact of cognitive distortions on perceived career future in high school students
BÜŞRA ÇAKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAŞAR BARUT
- Kariyer geleceği algılamalarının işveren çekiciliğine etkisi
Effect of the career future perceptions on employer attractiveness
BERK ÖZÇINAR
- Öğretmen adaylarının psikolojik sağlamlık, duygusal zekâ özellikleri ve kariyer geleceği algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between resilience, emotional i̇ntelligence traits and career future perceptions of pre-service teachers
MUSTAFA ÖZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimUludağ ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. FİLİZ GÜLTEKİN
- Cinsiyet rolü, denetim odağı ve örgütsel kısıtların kadınların kariyer geleceği algısına etkisi
The effect of gender role, locus of control and organizational constraints on the women's perception of career future
AYŞE KÜTÜKCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeDüzce Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARUK KEREM ŞENTÜRK