Tatar edebiyatında beyitler üzerine bir inceleme
A review of couplets in tatar literature
- Tez No: 370677
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET TEMİZKAN, DOÇ. DR. BÜLENT BAYRAM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dünyası Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dünyası Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 692
Özet
Tatar Edebiyatında Beyitler Üzerine Bir İnceleme adını verdiğimi çalışmamızda, Kazan Tatar edebiyatı içerisinde yer alan ve birçok hususiyeti ile orijinal bir karaktere sahip olan Tatar beyitleri, çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. Tezimiz, farklı zamanlarda, Tataristan Cumhuriyeti'nin çeşitli bölgelerinden derlenerek yayımlanan 192 adet beyit metninin Tatar Türkçesinden Türkiye Türkçesine aktarılması ve bu malzemenin belirli yöntemler ışığında incelenmesi neticesinde meydana gelmiştir. Çalısmamız;“Önsöz”,“Giriş”, üç bölüm,“Sonuç”,“Metinler”ve“Kaynaklar”dan oluşmaktadır. Giriş bölümünde; beyitlerin yaratıcıları olan Tatar Türkleri'nin ve Tatar adının menşei, tarihi, dünya üzerindeki dağılımları, Tataristan Cumhuriyeti, Tatar Türkçesi ve edebiyatı, üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulmuştur. Giriş bölümünün sonunda ise günümüze kadar Tatar beyitleri üzerine yapılan araştırmalar hakkında kaynak bilgisi verilmiştir. Tatar Beyitleri başlığını taşıyan birinci bölümde; beyit türünün teşekkülü, menşei, Yenisey yazıtları ve Eski Bulgar mezar taşı yazıları ile olan ilişkisi üzerinde durulmuştur. Ayrıca beyit türünün, folklor türlerinden destan, balad ve türkülerle olan ilişkisi ortaya konmuştur. Beyitlerin Şekil, Dil ve Üslup Özellikleri başlığını taşıyan ikinci bölümde; beyit türüne has olup, türün teşekkülü ve diğer folklor ürünlerinden ayrılması noktasında ön plana çıkan söyleyiş özellikleri incelenmiştir. Bununla birlikte yine beyit türüne ait olan şekil özellikleri tespit edilmiştir. Beyitlerin Muhtevası ve Özellikleri başlığını taşıyan üçüncü bölümde ise beyitlerin konularına göre tasnifi yapılmıştır. Yapılan tasnifin ardından farklı kategoriler içerisinde sınıflandırdığımız beyitlerin muhteva özellikleri incelenmiştir. Çalışmamızın sonuç bölümünde, çalışmamızın başından itibaren elde ettiğimiz bulgular kısaca özetlenmiş ve bunların genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Metinler başlığı altında ise tezimizde kullandığımız ve incelemelerimizin ana malzemesini teşkil eden 192 adet beyit metni, Türkiye Türkçesi ile verilmiştir. Çalışmamızın sonunda tezimizde kullandığımız kaynakların soyadına göre sıralandığı Kaynaklar yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
In our study we call A Review of Couplets in Tatar Literature, we deal with Tatar couplets in various ways that are part of Kazan Tatar Literature and that have original characters with various features. Our thesis resulted from translation of 192 couplet texts from Tatar Turkish to Turkish of Turkey that were compiled and published in different times in various regions of the Republic of Tatarstan and from analysis of such material in light of certain methods. Our study is comprised of“Preface”,“Introduction”, three chapters,“Conclusion”,“Texts”and“References”. In the Introduction sectionorigin, history, and distribution on earth of Tatar Turks, creators of couplets, and Tatar name; Republic of Tatarstan; Tatar Turkish; and Tatar literature are handled in detail. At the end of the introduction section, resources information is provided about the researches on the Tatar couplets carried out to date. In the first chapter with the name of Tatar Couplets; formation and origin of couplets and their relationship with Yenisei inscriptions and headstone inscriptions of Old Bulgarians are dealt with. In addition, relationship of couplets with the folklore genres of dastan, ballad, turku, and bilinears is presented. In the second chapter called Form, Language and Style Features of Couplets, we analyzed the form and pronunciation features of couplets that come to the fore at the point of their distinction from other folklore genres. Along with those, we determined formal features belonging to couplets. In the third chapter with the title of Content and Classification of Couplets, couplets are classified according to their topics. Following this classification, content features of couplets classified in different categories are analyzed. In the conclusion section, the findings obtained since the beginning of our study are briefly summarized and generally evaluated. Under the Texts title, 192 couplet texts that we used in our thesis and that constituted main material of our study are presented in Turkish of Turkey. At the end of our study, we present References where the resources we used in our thesis are listed according to surnames.
Benzer Tezler
- Hayati'nin Tuhfe-i Vehbi Şerhi üzerine bir sözlük incelemesi
A dictionary review on Hayati's Tuhfe Serhi
NALAN KUTSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET NUR DOĞAN
- Mewlidê Xasî û hetê me'na ra wekenitişê Mewlidî
Hasî'nin Mevlidi ve mevlidin anlam yönüyle incelemesi
İBRAHİM DAĞILMA
Yüksek Lisans
Zazaca
2017
DilbilimBingöl ÜniversitesiZaza Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ÇİFTCİ
- Adil Kutuy'un eserlerinde dil ve üslup
Language and style in the works by Adil Kutuy
ÖZGE SÖNMEZLER DURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÖZKAN
- Tatar edebiyatında tarihi romanlar ve yazar Tahir Nebiullin'in Kaçkın romanı
Historical novels Tatar literature and Kaçkın novel by author Tahir Nebuillin
MEHMET ARAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ŞAHAN GÜNEY
- Tatar edebiyatında modern hikâye ve roman (xıx.yy sonları xx.yy başları)
Modern story and novel in Tatar literature (end of 19th and beginning of 20th century)
AYŞEN USLU
Doktora
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ AKPINAR