Beyaz baş lahana'da (Brassica oleraceae var. capitata subvar. alba) kök ur nematoduna dayanıklı hibrit çeşit ıslahı
The breeding of a resistant hybrid cultivar against root-knot nematodes in white head cabbage (Brassica oleraceae var. capitata subvar. alba) genotypes
- Tez No: 374126
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BALKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Kök-ur nematodları dünyanın pek çok yerinde, önemli bitki zararlıları arasındadır ve mücadeleleri son derece zordur. Kök-ur nematodları ile mücadelede nematisitler kullanılabilmektedir. Ancak kullanılan nematisitlerin pahalı, çevre ve insan sağlığına olumsuz etkileri nedeniyle alternatif mücadele metotları üzerindeki çalışmalar son yıllarda ağırlık kazanmıştır. Kök-ur nematodlarına karşı kullanılan mücadele yöntemleri içinde dayanıklı veya toleranslı çeşitlerin kullanımı üzerine yapılan araştırmalar son yıllarda çevre bilincinin artmasıyla daha fazla önem kazanmıştır. Bu çalışmada, kök-ur nematoduna dayanıklı, verimli, orta erkenci, sarmalık ve turşuluk tüketime uygun yerli hibrit beyaz baş lahana çeşitlerimizin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla ilk olarak daha önceden tarafımızdan yürütülmüş olan proje kapsamında ıslah edilmiş olan 25 lahana hattı ve 2 ticari çeşitin kök-ur nematoduna (Meloidogyne incognita Irk 2) karşı dayanıklılık durumları nematod testlemesi ile belirlenmiştir. Bu testlemeler sonucunda 530, 173, 183 ve P33 hatları, kök ur nematoduna dayanıklı olarak bulunmuştur. Ayrıca araştırmada, lahana çeşit ıslah programında dayanıklı lahana hatları arasındaki genel ve özel kombinasyon yetenekleri incelenmiştir. Bu amaçla, lahana melezlerinde baş özellikleri ve erkencilik özelliği için genel kombinasyon yeteneği etkileri belirlenmiştir. Test ebeveyni olarak 173 ve P33 hatları kullanılmıştır. Bitki boyu, bitki çapı, baş ağırlığı, baş çapı, yaprak kalınlığı ve erkencilik gibi özellikler için heterosis ve heterobeltiosis değerleri hesaplanmıştır. Özel kombinasyon yeteneği testi için seçilen hatlar, kendi aralarında diallel yada resiprokal olarak melezlenmiştir. Genel ve Özel kombinasyon yeteneği testlemeleri sonucunda elde edilen veriler, çoklu dizi (Line x Tester) analizi ile değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonunda üstün performans gösteren ümitvar hibrit genotiplerde tohum verimleri ve tohumların canlılık durumları saptanmıştır. Çalışmanın son aşamasında kök ur nematoduna dayanıklılık yönünden ümitvar hibrit kombinasyonların nematod testlemesi tekrar yapılmış ve 180x530, 215x530 ve 538xP33 kombinasyonlarının kök ur nematoduna dayanıklılık yönününden diğer hibritlere göre öne çıktıkları belirlenmiştir. Bu çalışma sonucunda, beyaz baş lahanada kök-ur nematoduna dayanıklı ilk yerli hibrit çeşit adayları geliştirilmiştir. Ayrıca ülkemizden toplanmış olan yerel genetik materyalin, uzun süreçli bir hibrit ıslah programı ile değerlendirilerek ülke ekonomisine kazandırılması sağlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Root-knot nematodes are among the important crop pests in many parts of the world, and their control is also extremely difficult. Nematicides have been used for fighting with them. Due to the adverse effects of the nematicides on the environment and human health, several studies have been done on alternative methods. In recent years, studies on selecting or breeding of resistant or tolerant white head cabbage cultivars against root-knot nematode have been increased with the increment of environmental awareness. In this study, it is aimed to develop new local which is hybrid white head cabbage cultivars and suitable mid-early, pickles and wrapping traits, resistant to root-knot nematodes. For this purpose, 25 cabbage lines and 2 commercial cabbage varieties with a study have been used in this study, previously treated with the root knot nematode (Meloidogyne incognita race 2) resistance tests to show their resistance. The 173 and P33 cabbage lines were found resistant to root-knot nematodes. In this research, the resistant cabbage lines of general combining ability and specific combining ability were also investigated. For this aim, general combining ability of cabbage hybrids for earliness properties was determined. In this step, 173 and P33 lines were used as top cross test parents. Heterosis and heterobelsiyosis values were calculated for plant height and diameter, head weight and diameter, leaf thickness and earliness traits. The selected lines for special combination test ability hybridised in between diallel and/or reciprocally. These values taken from the results of general and special combination ability tests evaluated by multiply-line tester analyse (Line x Tester). At the end of the evaluation, seed yielding and seed viability of high performed promising hybrid combinations determined. At the last stage of the present study, the promising hybrid combinations resistant to nematodes were tested for nematodes again, and 180x530, 215x530 and 538xP33 combinations were found suitable for nematode resistance than other hybrids. As a result of this study, the first Turkish white cabbage hybrids were developed, resistant to nematodes. However, local genetic material collected from our countries with this breeding program in long periods to be imparted to the country's economy has been achieved.
Benzer Tezler
- Bazı beyaz baş lahana (Brassica oleracea var. capitata subvar. alba) ıslah hatlarının moleküler karakterizasyonu
Molecular characterization of breeding lines of some white cabbage (Brassica oleracea var. capitata subvar. alba)
CEMREGÜL TIRINK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatOrdu ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İDRİS ERCAN EKBİÇ
- Gresun ilinde yetiştirilen bazı sebze türlerinde nitrat (NO3)-nitrat (NO2) ve mineral madde kapsamlarının arazi topografyasına bağlı olarak değişimleri
Changes in nitrate (NO3)-nitrite (NO2) and mineralmatter contents in some vegetable species along the topographical positions in Giresun
ÇETİN DEVRİM YILDIRAN
- Orta Karadeniz Bölgesi'nde beyaz baş lahana alanlarından izole edilen Rhizoctonia grubu fungusların anastomosis grupları, patojeniteleri ve bazı genotiplerin reaksiyonlarının belirlenmesi
Determination of anastomosis groups, pathogenicities of Rhizoctonia groups fungi in white cabbage growing area in the Middle Black Sea Region and reactions of some genotypes
SEVİLAY SAYGI
- Beyaz baş lahana (brassica oleracea var. capitata) çeşitlerinin Tokat yöresine uygun ekim zamanları ve verimliliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma
A Research on determination of sowing dates and yields of some cabbage cultivars in Tokat ecological conditions
ZAFER ETA
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. ALİ ECE
- Bafra ekolojik şartları altında yetiştirilen bazı önemli baş lahana (Brassica oleracea var capitata L.) çeşitlerinin morfolojik, pomolojik özellikleri ve mahsüldarlıkları üzerinde bir araştırma
A Study on the productivity and the most morphological pomological peculiarities of white head cabbage varieties under Bafra ecological conditions
SUNA TEKİNER
Yüksek Lisans
Türkçe
1990
ZiraatOndokuz Mayıs ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAT ODABAŞ