Gezgin satıcı problemlerinin çözümü için elektromanyetizma sezgiselinin uyarlanması
Adapting electromagnetism-like heuristics for solving travelling salesman problems
- Tez No: 378450
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. VİLDAN ÖZKIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Günümüzde özellikle lojistik alanında karşılaşılan araç rotalama ve gezici satıcı problemi gibi karmaşık ve kombinatoryal problemlerin çözümünde, doğrusal modelleme gibi yöntemlerin dışında çeşitli yapay zeka yöntemleri ile birlikte farklı sezgisel algoritmalar da önerilmiştir. Özellikle araç rotalama problemlerinin çok kombinasyonlu yapısı çözüm yöntemlerinin seçiminde en önemli etkenlerden biridir. Bu sebeple matematiksel modellerin oluşturulmasının güç olduğu durumlarda kullanılan sezgisel algoritmalar stokastik ve iterasyonlu yapıları sayesinde optimal çözümün bulunmasında veya optimal çözüme yeterince yakınsanmasında büyük öneme sahiptirler. Amaç fonksiyonunu optimize etmek amacıyla bu sezgiseller tek başına kullanılabildikleri gibi farklı arama algoritmaları ve hatta farklı sezgisel algoritmalar ile melezlenerek de kullanılabilmekte ve bu sayede çözümü bulma yetenekleri de sürekli olarak geliştirilmektedir. Bu çalışmada ele alınan Elektromanyetizma Sezgisel Algoritması son yıllarda kullanılmaya başlanmış olup sürekli fonksiyonlar üzerinde optimizasyon amacı ile geliştirilmiştir. Öncelikle, bu algoritma çeşitli 3 boyutlu fonksiyonlar üzerinde test edilmiş ve uygun hesaplama zamanları içinde doğru çözümler verebildiği gözlemlenmiştir. Sürekli fonksiyonlar üzerinde alınan olumlu sonuçların ardından, günümüzde karşımıza çıkan çok parametreli, çok değişkenli, kesikli ve kısıtlı problemler üzerinde de çalışabilmesi için elektromanyetizma sezgisel algoritması Rassal Anahtar (Random Key) yöntemi ile birleştirilerek geliştirilen güncel mekanizma ile sıralama, atama, çizelgeleme, araç rotalama gibi kesikli problemlerin çözümüne elverişli hale getirilmiştir. Kapasite kısıtsız bir gezici satıcı problemi üzerinde uygulanan algoritmanın uygun çözüm süresi içinde optimal sonuçlar verdiği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Nowadays, in order to solve such combinatorial and complicated problems like vehicle routing and sales traveling problems which are seen especially logistics fields, different heuristic algorithms and artificial intelligence methods are proposed as an alternative for mathematical programming methods. Especially, the multi combinational structure of vehicle routing problems is one of the most important factors in the choice of solving methods. Thus, owing to stochastic and iterative structure, meta-heuristic algorithms have a big practicality to find or converge the optimal solution in the situations when it is difficult to create mathematical model. Heuristics algorithms can be used solely to find the optimal value of objective function; however they can be applied by hybridizing them with different searching algorithms and different heuristics in order to develop their ability of finding optimal solution in different problem types. We handled Electromagnetism-like heuristic algorithms which is started to use in recent years. Actually, this algorithm has been introduced for global optimization problems. First, we applied this applied onto 3 dimensional functions and observed that this algorithm is successfully able to find the global optimum point in suitable computational times. After getting good results from continuous functions, this algorithm has been hybridized by integrating the Random Key mechanism in order to get it convenient to solve actual multi-parametric, multivariate, discrete and constrained optimization problems such as scheduling, sequencing, assignment, vehicle routing problems. The computational results have been showed that, the proposed Electromagnetism-like Algorithm gives good results on travelling salesman problems within suitable computational times with respect to different meta-heuristic algorithms.
Benzer Tezler
- Gezgin satıcı problemlerinin çözümü için karınca kolonisi optimizasyonu tabanlı hibrit bir algoritma geliştirilmesi
Developing a hybrid algorithm based on ant colony optimization to solve travelling salesman problems
BATUHAN SAYGIN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SERVET KIRAN
- Gezgin satıcı probleminin çözümü için geliştirilmiş uyarlanabilir bir genetik algoritma tasarımı
An improved adaptive genetic algorithm design for solving traveling salesman problem
MERVE GENEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RIDVAN SARAÇOĞLU
- Ayrık optimizasyon problemlerinin çözümü için Jaya algoritması tabanlı yeni yaklaşımlar
Jaya algorithm based new approaches for solving discrete optimization problems
MURAT ASLAN
Doktora
Türkçe
2020
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKonya Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT GÜNDÜZ
- Optimizasyon problemlerinin çözümü için yapay arı kolonisi algoritması tabanlı yeni yaklaşımlar
Novel approaches based on articial bee colony algorithm to solve optimization pronlems
MUSTAFA SERVET KIRAN
Doktora
Türkçe
2014
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MESUT GÜNDÜZ
- Developing and applying multi-threaded metaheuristic policies to solve combinatorial industrial engineering problems
Endüstri mühendisliğindeki kombinatoryal optimizasyon problemlerinin çözümü için çoklu iş parçacıklı metasezgisel politikalar geliştirilmesi ve uygulanması
İSMET KARACAN
Doktora
İngilizce
2023
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiMarmara ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEROL BULKAN
PROF. DR. ÖZLEM ŞENVAR