Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve patentler arasındaki ilişki: Türkiye uygulaması (1970-2013)
The relationship between foreign direct investment and patent: The case of Turkey (1970-2013)
- Tez No: 378535
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SELİM ŞANLISOY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Günümüz dünyasında artan rekabet koşulları ülkelerin ve firmaların çeşitli stratejiler izlemesini gerekli kılmaktadır. Firmalar maliyetlerini düşürmek ve kârlarını arttırabilmek için hammaddeye yakın, işgücünün ucuz ve piyasa hacminin geniş olduğu ülkelerde yatırım yapmaktadırlar. Çeşitli ülkelerde yatırım yapan firmalar ise çok uluslu şirketlerdir (ÇUŞ). ÇUŞ'lar rekabet avantajı elde edebilmek için yenilik geliştirmeye önem verirler, dolayısıyla araştırma geliştirme (Ar-Ge) faaliyetleri için bütçelerinden önemli bir pay ayırmaktadırlar. ÇUŞ'lar yapılan Ar-Ge harcamaları sonucunda ortaya yeni bir ürün koymakta ve bu ürünü taklitçilikten korumak adına patent belgesi almaktadırlar. Patent buluş sahibine, kendisinin izni olmaksızın buluşunun üretilmesini, kullanılmasını, ithal edilmesini veya satılmasını engelleme hakkı veren yasal bir belgedir. Bu nedenle yenilik yapan firmaların yatırım yaptıkları ülkedeki patent yasaları ve bu yasaların koruma gücü ÇUŞ'ların yatırım kararlarında önemli bir rol oynar. Çalışmanın amacı, fikri sınai ve mülki haklarından (FSMH) biri olan patentler ile doğrudan yabancı sermaye yatırımları (DYSY) arasındaki iktisadi nedensellik ilişkisini araştırmaktır. Bunun için çalışmada yöntem olarak yapısal kırılma durumunda eşbütünleşmeyi test etmeye yarayan Gregory-Hansen Eşbütünleşme Testi kullanılmıştır. Test sonuçları, 1984 yapısal rejim değişikliğinden önce DYSY ve patent ilişkisinin negatif olduğunu, yapısal rejim değişikliğinden sonra ise ilişkinin pozitif olduğunu göstermektedir. Yapısal kırılma öncesinde negatif ilişkinin olası sebepleri arasında, patentlerin tekel hakkı sağlaması ve diğer yabancı firmaların sektöre girmesini engellemesi ve bu dönemde ÇUŞ'ların DYSY yerine ulusal firmalarla lisanslamayı tercih etmesi olarak sıralanabilir. Yapısal kırılma sonrasında ilişkinin pozitif olmasının sebebi ise ülke ekonomisinin dışa açık hale gelmesinin yenilikçi firmaları DYSY' ye teşvik etmesi olabilir.
Özet (Çeviri)
Increasing trend of global competititon of today's world, made it necessary for countries and for firms to develop various strategies. Firms tend invest into countries where there exists cheap labor cost and large market and choose places closest to raw materials to decrease their cost and increase their profits. Companies that invest in various countries are the multinational corporations (MNCs). MNC's give utmost importance to develop innovation to gain competitive advantages, hence they spent significant share of their budget to research and development (R & D) activities. As a result of R&D expenditures, MNCs create new innovations and get patents in order to protect themselves against imitators. A patent is a legal document which gives the patent holder rights of preventing others from making, using importing or selling the invention without his permission. Therefore, countries' patent law and the strenght of those protections play important role in MNCs' decison for investment. The aim of this study is to investigate the casual relationship between patents and foreign direct investment. Gregory-Hansen Cointegration Test is used as a method in this study which helps to test cointegration under structural break. The test results indicate that the relationship between patent and FDI before structural regime of 1984 is negative and after this structural regime the direction of the relationship becomes positive. Among possible reasons of the negative relationship before structural break are monopoly rights conferred by patents and prevention of competitors to enter these markets by those patent rights and preference of MNC for lisance agreements with domestic firms rather than FDI. The possible reason for the positive relationship after structural break would be that encouragement of FDI by the adoption of open oriented economic policies.
Benzer Tezler
- Lojistik performans ile uluslararası ticaret arasındaki ilişki ve ülkelerin rekabet güçlerine etkisi: Kavramsal bir model önerisi
The relationship between logistics performance and international trade and its effect on countries' competitiveness: A conceptual model proposal
SUZAN OĞUZ
Doktora
Türkçe
2023
UlaşımAkdeniz ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRİYE MERDİVENCİ
- Lojistik performansın ekonomik büyüme üzerindeki etkileri: AB-Türkiye gümrük birliği dinamik etkiler kapsamında kavramsal model önerisi
The impacts of logistics performance upon economic growth: A proposal of conceptual model from the perspective of EU-Turkey customs union dynamic effects
ÜMİT ÇELEBİ
Doktora
Türkçe
2018
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiAvrupa Birliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAGİHAN OKTAYER IŞIKLAR
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Türkiye örneği
Direct foreing investment and Turkey case
FETULLAH AKIN
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve 2001 sonrası Türkiye'deki seyri ve etkileri
Foreign direct investment and the process and effects on Turkey since 2001
ALP YİĞİT ÖZALP
- Doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve Türkiye açısından değerlendirilmesi
Foreign direct investment and its assessment with regards to Turkey
AYTAÇ GÖKMEN