Understanding different interactions of coffee, tobacco and opium culture in the lands of Ottoman Empire in the light of the pipes obtained in excavations
Kazılarda bulunan lüleler ışığında, Osmanlı İmparatorluğu topraklarındaki kahve, tütün ve afyon kültürünün farklı etkileşimlerini anlamak
- Tez No: 380725
- Danışmanlar: PROF. DR. SURIJA ROSCHAN N.E. FAROQHİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Bilgi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 141
Özet
Bu tez, 17. Yüzyıl'da Osmanlı İmparatorluğuna giren tütün ve tütün ile birlikte kendisine kültürel anlamda büyük yer bulan lülecilik üzerine bir çalışmadır. En çok Tophane Lüleciliği olarak isim yapan bu envanter, Osmanlı topraklarının büyük bir kısmında, dönemlere, bölgelere ve yapım yöntemlerine göre farklı şekillerde gözlemlenmektedir. Tütün kısa sürede imparatorluk topraklarının büyük bir kısmına yayılmış, ilk olarak sağlık alanında, akabinde de keyif verici bir madde olarak tüketilmiştir. Afyonun farklı kullanım şekilleri, şarabın yasak olmasına rağmen tüketimi ve özellikle kahvenin hemen herkes tarafından bağımlılık derecesinde tüketiliyor olması tütün için mükemmel bir zemin hazırlamıştır. Tüm bu maddelerin ortak kullanım alanı olarak kendisini gösteren kahvehanelerse, şüphesiz başta tütün olmak üzere, keyif verici madde kullanımını farklı bir kültürel boyuta taşımıştır. Konu tütün tüketimi olduğu vakit, akla ilk gelen çubuktur. Çubuğun Batı dünyasına ait olan pipodan en büyük farkı, hem duman yolu olan çubuk kısmının, hem de tütün koyulan kafa kısmı olan lülenin kendilerine has üretim şekilleridir. Lüle üretimi imparatorluk topraklarında tıpkı tütünün yayıldığı gibi çok hızlı bir şekilde yayılmış ve birçok farklı şehirde sadece lüle yapan atölyelerin kendisini göstermesi ile gelişmiştir. Birbirinden farklı lüleler, birbirinden farklı ustalar tarafından ve farklı maddelerden yapılmıştır. İmparatorluk topraklarının farklı noktalarında yapılan yakın zaman kazılarında ortaya çıkan lülelerse, İstanbul merkezli olan üst seviye lüle sanatının sınır kalelerinde ve Payitahta uzak olan bölgelerde gözlemlenmesi açısından büyük önem taşır. Araştırmanın başlıca amacıysa işte bu noktada devreye girmektedir ve farklı bölgelerde ele geçen lüle buluntuları sayesinde bu kültürel envanterin farklı ülkeler arasında nasıl bir etkileşim yarattığını gözler önüne sermeye çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
This M.A. thesis mainly focuses on tobacco introduced to the Ottoman Empire in the 17th century and along with tobacco, it questions how pipe making shaped the everyday life in the Empire both socially and culturally. This inventory, better known as Tophane pipe making, came out in a large part of the Ottoman Empire in different ways according to its period, region and production style. In a short span of time, tobacco spread to a large part of the empire, was first consumed as a remedy and soon after as a stimulating substance. The variety in the usage of opium, the consumption of wine despite its being banned, and especially the excessive consumption of coffee by almost everyone paved the way for tobacco. Finally, the fact that coffeehouses were distinguished as communal areas for the consumption of all those substances led the consumption of stimulating substances to a far different dimension. When it comes to tobacco consumption, the first thing that comes to mind is chibouk. The biggest differences of chibouk from the western pipe are the specific production style of its flue and the bowl of pipe in which tobacco is placed. Just as tobacco did, the production of pipe spread quickly over the territory of the empire, which led the construction of workshops dealing specifically with pipe making. Several pipes were produced by several artisans using different materials to make them. Pipes found during excavations which were held in different territories of the empire became more of an issue since that Istanbul based elite pipe art finally came out of the border fortresses. And the main concern of the thesis comes into play at this stage, trying to reveal how this cultural inventory has formed an interaction between different countries.
Benzer Tezler
- Gri madde: Konut alanlarında yarı-kamusal/yarı-özel yarı-açık/açık mekânların genç yetişkinler tarafından algılanma biçimleri
Grey matter: perception of semi-open/open semipublic/semi-private spaces in the housing areas by young adults
SEDEF ÖZÇELİK GÜNEY
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAZİLET YURDANUR DÜLGEROĞLU
- Beden ürün diyaloğu: Beden odaklı analiz ve tasarımda yeni olanaklar
Body product dialogue: Body oriented analysis and new possibilities in design
AYŞE ASYA GÜRGÜN ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2023
Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLNAME TURAN
- Tarihsel süreçten günümüze kahve mekânlarının iç mekân tasarımlarının incelenmesi
The examination of coffee spaces' interior design from the historical process to the present
BİLGE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonIşık Üniversitesiİç Mimarlık Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELİF SÜYÜK MAKAKLI
- Kullanıcı deneyiminin kullanıcı değeriyle kültürel bağlamda ilişkisinin Türk kahve makinesi ve cezve üzerinden incelenmesi
An examination of the relationship of user experience and user value in cultural context through the Turkish coffee machine and coffee pot
FATMA DOĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri Ürünleri TasarımıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiEndüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDÜSSELAM SELAMİ ÇİFTER
- Tüketicilerin Türkiye'deki kahve zincirlerini tercihlerine yönelik bir karar destek modeli
A decision support model for the assesment of consumer preferences: A case study on coffee house companies
GÖZDE KADIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF İLKER TOPCU