Çeviride kültür ve ideoloji kavramlarının çeviri destek programları bağlamında incelenmesi
The role of culture and ideology in translation: an analysis of translation grant programs
- Tez No: 386915
- Danışmanlar: PROF. DR. MİNE YAZICI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Çevirinin kültür, ideoloji gibi kavramlardan bağımsız ele alınamayacağı savı günümüzde çeviri üzerine kuramsal ve akademik çalışmalarda yaygın kabul görmektedir. Son dönemlerde kamu diplomasisinin örneklerinden biri olarak öne çıkan yabancı dillere çeviri destek programları da iktidar ilişkilerinden, kültür politikalarından bağımsız ele alınamaz. Kültürü uluslararası boyuta taşımak anlamına gelen bu projelerin küreselleşme olgusu dışarıda bırakılarak tartışılması da güçtür. Bu bağlamda bu tez çalışmasında öncelikle çevirinin iktidar ilişkileri ve kültür politikalarıyla ilişkisi incelenmiştir. Ardından küreselleşme, ve çevirinin erek kültür olgusu olduğu savıyla çevirinin bağlantısı ele alınmıştır. Yabancı dillere çeviri programlarının yapıları, işleyişleri bu programlara ilişkin belgeler üzerinden incelenmiş, programların çalışmalarına ilişkin sayısal veriler gerek daha önce yapılmış bibliyografya çalışmaları değerlendirilerek, gerekse yeni bibliyografik veriler sunularak ortaya konmuş; uygulamaların kamu diplomasisi çerçevesindeki program amaçlarıyla ne derece koşutluk taşıdığı üzerine değerlendirmelerde bulunulmuş ve programların kültür politikaları, küreselleşme, çevirinin erek kültür ürünü olduğu savı ve iktidar ilişkileri açısından konumlandıkları yer tartışılmıştır. Araştırmada ağırlık, Türkiye'nin kültür politikaları, Türkçeden yabancı dillere çeviriler ve TEDA Programı'ndadır. Bununla birlikte Almanya başta olmak üzere Kanada ve ABD'nin çeviri programları da karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada yabancı dillere çeviri destek programları kapsamında ortaya konan kaynak kültürü yurtdışında tanıtma amacına ulaşılmasının, kürelleşmenin getirdiği metalaşma ve kültür ürünlerinin birörnekleşmesi; ayrıca çevirinin büyük oranda erek kültürde gerçekleşen bir süreç olduğu gerçeği göz önünde bulundurulduğunda güçleştiği sonucuna varılmıştır. Bu sorunların aşılması için, erek kültürde yer alan eyleyenlerle daha yakın işbirliği içinde olmak ve çeviri sürecine ilişkin kontrol mekanizmalarını arttırıp geribildirimler alınmasını sağlamak, programların daha sağlıklı işlemesini sağlayabilecek adımlardır.
Özet (Çeviri)
The relationship between ideology and translation can be traced back to colonialism and be observed in various recent translation phenomena. Grant programs of translation into foreign languages, which are important examples of public diplomacy cannot be understood without taking power relations and cultural politics into account either. Moreover, since these programs aim to promote culture on an international level, it is substantial to evaluate them by taking the concept of globalisation into consideration. In this respect, this study firstly analysed the relationship between translation, ideology and cultural politics. Next, it explored the relationship between translation and globalisation. After that, various data concerning translation programs were obtained both by examining bibliographic data from previous studies, and by carrying out bibliographic research within the framework of this study. Furthermore, to what extent goals set by programs within the scope of public diplomacy were reached, and the state of programs in light of globalisation and power relations were considered. The main focus was on the cultural politics of Turkey and on the TEDA Program. However, translation programs of Germany, Canada and USA were examined comparatively as well. It was concluded that achieving the aim of promoting the source culture abroad is difficult for translation programs due to the commodification and standardization of cultural products through globalisation as well as the position of translations as facts of target culture. In order to hinder these problems, collaboration with target culture agents should be increased, and control mechanisms about the translation process should be developed.
Benzer Tezler
- Postmodern bilim anlayışının çeviribilim araştırmalarına yansımaları
Implications of postmodernism for science in translation studies
MERİÇ BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Mütercim-TercümanlıkMersin ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜNDOĞDU
- The politics and poetics of translation in Turkey 1923-1960
Türkiye'de çevirinin politikası ve poetikası 1923-1960
ŞEHNAZ TAHİR GÜRÇAĞLAR
Doktora
İngilizce
2002
Mütercim-TercümanlıkBoğaziçi ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SALİHA PAKER
- From minority writer to Turkish exemplar: How Elif Shafak was consecrated for the Arab reader
Azınlık yazarlığından Türk örneğine: Elif Şafak'ın Arap okur için kutsanması
SARE RABİA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞULE DEMİRKOL ERTÜRK
- Tanzimat Dönemi'nde çeviri: Siyasal ve kültürel bir bakış
Translation in Tanzimat reform era: A political and cultural perspective
CEYDA TAŞKIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mütercim-TercümanlıkKocaeli ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
DOÇ. DR. YILMAZ BİNGÖL
- Çeviribilim ışığında bir edebiyat metninin çevirmen kararları ve dayanakları açısından irdelenmesi: İstanbul
The analysis of a literary text through the decisions and supporting points of a translator in the light of translation studies: İstanbul
TÜLİN ÖZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mütercim-TercümanlıkYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BANU KARADAĞ