Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere cinsel istismardan korunma becerilerinin öğretiminde sosyal öykü yönteminin etkililiği
Effects of soci̇al stori̇es on teachi̇ng protecti̇ng ski̇lls agai̇nst sexual abuse to individuals wi̇th auti̇sm spectrum di̇sorders
- Tez No: 388868
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. NURGÜL AKMANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Bu çalışmada, otizmli bireylere cinsel istismardan korunma becerilerinin öğretiminde sosyal öykü yönteminin etkililiği araştırılmış ve izleme ve genellenmesi açısından değerlendirilmiştir. Araştırma, katılımcılar arası yoklama denemeli çoklu yoklama araştırma modeline göre planlanmış olup başlama düzeyi, öğretim, aralıklı yoklama, genelleme ve genellemenin izlemenmesi oturumlarından oluşmuştur. Çoklu örneklere göre genelleme stratejisinin kullanıldığı çalışmada, otizmli bireylerin farklı ortamlarda, farklı kişilere ve farklı cinsel istismar türlerine karşı da kendilerini korumalarında sosyal öykülerin etkisi sınanmıştır. Genellemenin izlenmesi oturumları öğretim sona erdikten 3 ve 5 hafta sonra düzenlenmiştir. Çalışmanın sosyal geçerliği araştırmaya katılan deneklerin annelerinden öznel değerlendirme yaklaşımıyla elde edilen verilere göre incelenmiştir. Araştırmaya İstanbul ve Eskişehir illerinden 10 ve 17 yaş aralığında otizm tanısı olan ikisi kız biri erkek üç denek katılmıştır. Öğretimi yapılacak cinsel istismar türleri aileler ile birlikte belirlenmiş olup ilk olarak uygunsuz dokunma taciz türünün öğretimi gerçekleştirilmiştir. Ölçüt karşılandıktan sonra istismardan korunma becerilerinin öğretimi yapılmayan uygunsuz öpüşme ve teşhir taciz türleri ile öğretimi yapılan taciz türü için farklı ortamlara ve kişilere genellenip genellenmediği değerlendirilmiştir. Öğretim oturumları deneklerin evlerinde ve okullarında yürütülmüş olup, genelleme oturumları için çeşitli sosyal ortamlar kullanılmıştır. Araştırma bulguları araştırmaya katılan üç katılımcının da sosyal öykü uygulamasıyla tacizden korunma becerilerini öğrendiğini ve farklı ortam, kişi ve taciz türlerine genelleme yapabildiklerini göstermiştir. Ayrıca katılımcıların öğretim sona erdikten 3 ve 5 hafta sonra düzenlenen genellemenin izlemesi oturumlarında, öğrenilen berilerin kalıcılığını sağlandıkları görülmüştür.
Özet (Çeviri)
This study investigated the effectiveness of social stories method in the teaching of protection skills from sexual abuse to individuals with autism, and the skills were also evaluated in terms of maintenance and generalization. The research was planned according to the research model of multible probe design across subjects, and it consisted of the sessions of baseline, instruction, intermittent probes, generalization and the maintenance sessions of generalization. This study exploited generalization strategy with multible exemplars and assessed the effects of social stories on the self-protection skills of individuals with autism across different settings, different persons and against different sexual abuse types. The maintenance sessions of generalization were realized 3 and 5 weeks after the instruction was completed. The social validity of the study was assessed on the basis of the data collected from mothers of the subjects who participated in the research, with the subjctive evaluation approach. The three subjects who took part in the study were two girls and one boy who were diagnosed as having autism, were between 10-17 ages, and from the cities of Istanbul and Eskisehir. The type of sexual abuse to be instructed were determined together with the parents, and the first type instructed was inappropriate touch. After the criterion was met, the skills for protection from abuse were evaluated to see whether they were generalized to the abuse types, which have not been instucted, namely inappropriate kiss and exhibition, and to the type which has been instructed. All the instruction sessions wre conducted in the subjects' houses and schools, and different public places were choosed for generalization sessions. The research findings indicated that, with the social stories method, all of three subjects of the study were able to learn the skills for protection from abuse and to generalize them to differnt settings, persons and abuse types. In addition, the participants showed retention of the learnt skills in the maintenance of generalization sessions conducted 3 and 5 weeks after the completion of the instruction.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde cinsel istismar ve cinsel eğitim: Öğretmen görüşleri
Sexual abuse and sexual education in individuals with autism spectrum disorder: Teachers opinions
ASLI KANADLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEVİN GÜNER YILDIZ
- Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireylere çevrim içi cinsel istismarla başa çıkmada davranışsal beceri öğretiminin etkililiği
The effectiveness of behavioral skills training for individual with Autism Spectrum Disorder in cope with online sexual abuse
ÇİMEN OĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERAY OLÇAY
- Otizm spektrum bozukluğu (OSB) tanılı çocuklarda çocuk istismarı ve ihmali risk faktörlerinin ISPCAN çocuk istismar ve ihmali tarama ölçeği ebeveyn versiyonu (ICAST-P) kullanılarak değerlendirilmesi
ISPCAN child abuse and neglect screening scale parental version (ICAST-P) of child abuse and neglect risk factors in children with autism spectrum disorder (ASD)
DUYGU ÖZKERİM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BAĞ
- Otizm spektrum bozukluğu olan bireylerde ergenlik süreci
The process of puberty in individuals with autism spectrum disorder
TUNCAY SABAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LEVENT VURAL
- 11-18 yaş aralığındaki otizm spektrum bozukluğu bulunan çocuklar ile zihinsel yetersizliği olan çocukların cinsel gelişim özelliklerinin karşılaştırılması
Comparison of sexual development characteristics of 11-18 years old children with autism spectrum disorder and children with intellectual disabilities
BURAK EMRE KADAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE ELAGÖZ YÜKSEL