Türkiye'de yaşanan finansal kriz dönemlerinde uluslararası brüt sermaye hareketlerinin analizi
Analysis of international gross capital movements at financial crisis terms in Turkey
- Tez No: 388926
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜRAY KÜÇÜKKOCAOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, İşletme, Finance, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, Türkiye'de 1998-2013 yılları arasında yaşanan ekonomik krizlerde, ödemeler dengesi finans hesabında yer alan sermaye akımlarının hareketlerini tespit ederek, bu hareketlere neden olan makroekonomik ve finansal dinamikleri incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırmanın birinci bölümünde, küreselleşen dünyada finansal kriz kavramı ikinci bölümünde uluslararası sermaye akımları ve üçüncü bölümünde günümüz ekonomik konjonktüründe uluslararası sermaye akımlarının bölgesel hareketleri ve fonksiyonları teorik olarak incelenmiştir. Araştırmanın dördüncü bölümünde ise kriz ve sermaye arasındaki ilişkiyi konu alan teorik ve ampirik literatür taranarak araştırmanın yöntemi ve modelleri tanımlanmıştır. Araştırma sonucuna göre kriz dönemlerinde sermaye hareketleri normal dönemlere göre farklılaşmakta, özellikle yabancı yatırımcılar yerli yatırımcılara göre kriz dönemlerinde farklı yönde hareket etmektedir. 1998 ve 1999 yıllarında yaşanan krizler öncesinde yoğun miktarda yabancı sermayenin ülkeye giriş yaptığı, 2001 yılında yaşanan krizden önce ülkeden ayrılan yabancı yatırımcıların aynı yıl yaşanan ikinci kriz sonrasında yoğun bir şekilde Türkiye'ye geri dönmeye başladığı tespit edilmiştir. 2007 yılı sonunda ABD'de başlayan küresel krizden önce ülkeye yoğun bir şekilde giriş yapan yabancı sermaye akımlarının, kriz zirvedeyken ülkemizden aynı yoğunlukta ayrılmaya başladığı; yerli sermayenin, yabancıların boşalttığı yatırım alanlarını doldurduğu tespit edilmiştir. 1998-2013 yılları arasında Türkiye'de toplam 12 adet finansal kriz yaşandığı tahmin edilmiş olup, incelenen dönemde 2002, 2003 ve 2004 yılları arasında geçen 27 aylık periyot ile 2005, 2006 ve 2007 yılları arasında yaklaşık 15 aylık periyotta kriz yaşanmadığı görülmüştür. Krizsiz geçen birinci dönemde ödemeler dengesi net hata noksan kalemindeki muazzam orandaki artışın; kriz tespit edilmeyen ikinci dönemde ise ülkeye portföy türü yatırımlardaki ani sıçramanın önemli ölçüde etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Krizi açıklayan değişkenlerin (Borsa İstanbul 100 Endeksi, ekonomideki büyüme oranı, enflasyon oranı, reel faiz oranı, döviz kurları, döviz cinsinden para arzının gayri safi yurt içi hâsılaya oranı, döviz cinsinden para arzının Türk Lira'sına oranı, Rezervlerdeki değişimler, ihracatın ithalatı karşılama oranı ve Net hata noksan kalemi) hareketlerinin, EMP modeliyle tespit edilen kriz dönemlerinde (kriz öncesi, kriz zirvedeyken ve kriz sonrasında) farklılaştığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The main aim of this research is to identify the capital flows which are a part of the movements of capital flows in the financial account of current account balance during the crisis in Turkey between 1998 and 2013, and to investigate macroeconomic and financial dynamics causing the movements. With this purpose, in the first part of the research, the concept of financial crisis in globalizing world; in the second part, international capital flow; and in the third part, approaches of regional movement and functions of international capital flow in terms of modern-day economic conjuncture was investigated theoretically. In the fourth part of the research, the methods and models of the research were defined by reviewing the empirical and theoretical literature on the relationship between the crisis and capital. According to research results, the capital flow changes during crisis times, especially foreign investors act differently than domestic investors during those times. It is confirmed that before the crises in 1998 and 1999, a huge amount of foreign capital entered the country, and foreign investors who left the country before the first crisis in 2001, started to come back to Turkey after the second crisis in the same year. Foreign capital flow which enters the country intensely before the global crisis which started in the USA at the end of 2007, left the country when the crisis peaked, and domestic capital which was abroad previously seized the investment areas which were left by foreign investors. . Between 1998 and 2013, it is estimated that 12 financial crises were experienced in Turkey, and, it has been observed that no crises experienced between the 27-month-period during 2002, 2003, 2004 and 15-month-period during 2005, 2006, 2007. It is concluded that; the huge rise in net errors and omissions in the current account balance during the first period without crisis, and sudden leap in portfolio investments to the country in the second period in which crisis was not confirmed, were highly effective. It is determined that the movements of variances which explain crisis (Borsa Istanbul 100 Index, Growth rate of economy, inflation rate, real interest rate, exchange rate, ratio of money supply in terms of exchange rate to GDP, ratio of money supply in terms of exchange rate to Turkish Lira, changes in the reserves, export import coverage ratio, Net errors and omissions) differ in crisis periods (before crisis, peak of crisis, after crisis) which was confirmed by EMP model.
Benzer Tezler
- Finansal bulaşıcılık ve reel ekonomi: Türkiye örneği
Financial contagion and the real economy: The case of Turkey
KÜBRA AYLA SEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Ekonomiİstanbul Gelişim ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEMAL ERKİŞİ
- Finansal krizlerde tüketim vergilerinin rolü ve önemi
The role and importance of consumpti̇on tax on fi̇nanci̇al cri̇si̇s
PINAR TEKER
- Finansal krizlerin Türk bankacılık sektörü üzerine etkisi ve yeniden yapılanma süreci
The effect of financial crisis on the Turkish bankingsector and restructuring process
CEREN ÇAKIROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BankacılıkMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDEM TURGAN
- Finansal kriz dönemlerinde katılım bankalarının KOBİ ve ticari müşterilerinin memnuniyetinin ölçülmesi: Türkiye örneği
The measurement of SME and commercial customers satisfaction of participation banks in financial crisis times: The case of Türkiye
CUMA ÇELİK
Doktora
Türkçe
2023
Bankacılıkİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Ekonomisi ve Uluslararası Finans Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BULUT
- Finansal serbestleşmenin Türkiye'nin ekonomik performansı üzerine etkileri
Financial liberalisation effects on Turkey's economic performance
ÖZGE TÜKEL