Geri Dön

MoS2 KATKILI PA 66 rulmanlı makaranın kaplama yapılmış AISI 1050 imalat çeliği karşısında aşınma davranışının incelenmesi

Investigation of the wear behaviour of PA 66 mixed MoS2 bearing pulley against coated AISI 1050 work steel

PDF İndir

  1. Tez No: 389336
  2. Yazar: HAMİT KENAN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MEHMET PALABIYIK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Makine Mühendisliği, Polimer Bilim ve Teknolojisi, Mechanical Engineering, Polymer Science and Technology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 89

Özet

Polimer malzemeler, birbirleri ile sürtünerek çalıştığı polimer ve metal malzemeler ile birlikte endüstride yaygın olarak kullanılan malzeme çiftleridir. Polimer malzemeler ve kompozitler, kirlenmeyle ilgili problemlere sahip yağlama ihtiyacından kaçınmak için kendinden yağlama özelliklerinin kullanıldığı dişliler, kamlar, yataklar, güç aktarma kayışları gibi kayma/yuvarlanma parçalarında yaygın olarak kullanılırlar. Plastikler, sanayinin tüm alanlarında yaygın olarak kullanılan, ucuz ve kolay temin edilir malzemelerdir. Bunun yanı sıra düşük mukavemetli olduklarından aşınma yoluyla yıpranıp kullanılamaz hale gelirler.Karşılıklı çalışan iki malzeme çifti arasında temas meydana geldiğinde sürtünme ve aşınma problemi meydana gelmektedir. Polimerlerin aşınmasında üç temel mekanizma rol oynamaktadır. Bunlar, adhesiv aşınma, abrasif aşınma ve yorulma aşınmasıdır. Aşınma direncinin artması ve sürtünme katsayısının azalması doğru malzeme çifti seçimine bağlıdır.Aşınma, katı, sıvı veya gaz temasının mekanik etkisiyle malzemenin yer değiştirmesi veya ayrılmasıyla katı yüzeyinde meydana gelen hasar olarak tanımlanmaktadır. Bu hasar çoğunlukla malzeme kaybını da içermektedir. Aşınma konusunda yapılan araştırmalar neticesinde bir çok aşınma tipi ve kategorisi tanımlanmasına rağmen belli bir standart oluşturulamamıştır. Bu standartın oluşturulamamasında aşınma mekanizmalarının malzemenin tipine, ortam koşullarına, işletme şartlarına göre değişkenlik göstermesi yatmaktadır. Korozyon da aşınmaya etki eden faktörler arasında bulunabilmektedir. Aralarında bulunan sinerjik ilişkilerden dolayı birbirini tetikleyen faktörler olarak karşımıza çıkmaktadırlar. Ortam, ara yüzey ve malzeme üçgeninde meydana gelen korozyon metallerin doğada bulundukları hale dönmesinde itici bir güç olarak görev yaparken, bu süreç sonucunda oluşan korozyon ürünleri malzeme yüzeyinde birikir, çözünür ve malzeme iç yapısında değişikliklere sebep olur. Bu durum da malzeme yüzey özelliğinin değişmesine, ağırlık kaybına ve yapısal süreksizlik oluşumu gibi korozyon hasarı meydana getirmektedir. Malzeme yüzeyinde meydana gelen bozulmalar karşı malzeme için de sorun teşkil etmektedir. Bu durumda, sadece korozyona uğrayan malzeme yüzeyi değil beraber çalıştığı karşı yüzey de bu hasardan etkilemektedir. Bu durumda aşınmayı kontrol etmek için korozyona karşı da önlem alma ihtiyacı gerekir. Korozyonu önlemek için bir yöntem de korozyona uğrama potansiyeline sahip malzeme üzerine kaplama yapmaktır. Yapılan çalışma ile asansör kapı mekanizmalarında kullanılan MoS2katkılı poliamid 66 malzemesinden üretilen rulmanlı makaranın farklı kaplama türleri karşısında çalıştırılmasıyla aşınma davranışının incelenmesi amaçlanmıştır. Doğrusal bir ray üzerinde çalışan bu makaranın mekanizmadaki görevi hem kayma hem de yuvarlanma hareketi yaparak kapı panellerinin açılıp kapanmasını sağlamak ve aynı zamanda kapı panel ağırlığını taşımaktır. Yapılan çalışmada bu görevler göz önünde bulundurularak tasarlanan makaranın çalışmasını simüle eden bir çift disk deney düzeneği kullanılmıştır. Deney düzeneği aynı anda dört makaranın test edilmesine izin verecek şekilde dizayn edilmiştir. 400 mm çapında bir disk etrafına aralarında 90° açı olacak şekilde konumlandırılmış ve pnömatik kollar yardımıyla değiştirilebilen basınç değerleriyle diske teması sağlanan makaralar, diskin ayarlanabilen hızı ile dönerek hem kayma hem de yuvarlanma hareketi yapmaktadır. Deney düzeneğindeki manyetik bir sensörün disk üzerine sabitlenmiş mıknatısı kullanarak devir sayısını göstermesi ile kayma mesafesi hesaplanabilmektedir. Deney düzeneği kullanılarak kayma hızı, makaralara gelen yük miktarı, makara malzemesi veya geometrisi, ray malzemesi veya geometrisi değiştirilip çeşitli testler yapılabilmektedir. Çalışmada makara malzemesi ve geometrisi, ray geometrisi, kayma hızı ve yük miktarı sabit tutularak ray malzemesi üzerine yapılan kaplamalar değiştirilip üç farklı deney yapılmıştır.Ray malzemesi kaplaması olarak olarak ekonomik nedenlerden dolayı piyasada tercih edilen kataforez, toz boya ve galvaniz kaplama seçilmiştir. Aşınma davranışını incelemek için deney başlangıcından bitişine kadar sık aralıklarla makarada meydana gelen kütle kaybı hassas terazi ile ölçülmüş ve makaranın ray ile temas ettiği noktadan kızıl ötesi termometre ile sıcaklık değeri okunmuştur. Manyetik sensöre bağlı sayaç ile de kayma mesafesi hesaplanarak aşınma miktarının ve sıcaklığın kayma mesafesi değişimi grafiklerle gösterilmiştir. Her deney 1.256 m/s sabit hız ve 3 MPa sabit basınç değerleri kullanılarak üç farklı kaplama ile gerçekleştirilmiştir. Her üç deney ile 1500 km kayma mesafesine ulaşılmıştır. Aşınma oranları hesaplandığında en fazla oranı kataforez kaplama vermesine rağmen makaralar üzerinde en az aşınma hasarının da kataforez kaplama ile yapılan deney sonucunda elde edildiği gözlemlenmiştir.

Özet (Çeviri)

Polymer materials are widely used in the industry along with pairs of polymer and metal parts rubbing against each other to work. Polymer materials and composites, are commonly used in slipping/rolling parts as gears, cams, bearings, power transmission belts that have self-lubricating properties to avoid the lubrication requirement that has problems related to pollution. Plastics are the materials which is cheap, easy to obtain and used in the all field of industry. On the other hand, they become useless by sloughing through wear since they have low strenght. When the contact happens between the reciprocating material pair, friction and wear problems occur. There are three mechanism having a role in polymer wear. These are adhesive, abrasive and fatigue wear. Increasing of the wear resistance and decreasing of the friction coefficient depend on selection of the right material pairs. Wear is defined as the damage on the solid surface with the material displacement or removal by the mechanical effect of the solid, liquid or gas contact. The damage include mostly material removal. Even though there are many wear type and categories defined as a result of studies on wear problem, a certain standard could not be established. The varying from material type, enviroment conditions to operating conditions of the wear mechanisms lie behind failing to create this standard. Corrosion may also be in the factors which is responsible for effecting the wear. Because of the synergistic relations among them, they appear as the factors effecting each other. While corrosion which occurs in the triangle of enviroment, inter surface and material, participate in returning of the materials into their first form in nature as a driving power, the corrosion products composed after the process accumulate on the material surface, dissolve and cause changes in the internal structure of material. That situation generate corrosion damage as the changes of the material surface feature, weight loss and structural discontinuity formation. Breakups on the material surface also pose a problem for the encounterer material surface. In this case, not only the surface corroded but also the encounterer surface is effected by the corrosion damage. That why it is needed to take precautions against corrosion to control the wear. One of the method for precaution against the corrosion is making coating on the surface which has potential to corrosion. In the study, it is aimed to investigate the wear behaviour of Pa 66 mixed MoS2 bearing pulley which is working against to steel coated with different coatings in the elevator door mechanism. Polyamides developed in order to take the place of natural cotton by W.carothers in 1934 is one of today's most widely used engineering plastics. Poylamide applications are desirable for the good sliding friction properties (low friction coefficient), high thermal resistance, good electrical properties, impact resistance, elasticity resistance and dimensional stability against chemicals. MoS2 is a solid lubricant is used to reduce the wear rate and increase the pv limits in nylons and composites. The mission of bearing pulleys in the mechanism is to open and close the elevator door by making both sliding and rolling motion on the lineer rail and simultaneously carry the elevator door panel weight. A double disk test device which had been designed by considering working these functions, was used in this study. The test device was designed to be able to test four specimens simultaneously. The bearing pulleys which was positioned around the 400 mm diameter disc with such an angel 90° among them and contacted to the disc using pneumatic pistons with adjustable pressure settings are able to make both sliding and rolling motion by rotating disc velocity. Sliding distance can be measured using a fixed magnet on the disc with a magnetic sensor showing the number of cylcle in the test device. Several test can be carried out by changing sliding velocity, pressure, pulley material, rail material or geometry. In the study, four different tests carried out with four different coating by keeping pulley material, geometry, rail geometry, sliding velocity and pressure constant. Cataphoresis coating, powder paint coating, galvanized coating and chrome coating were choosen as coating type because of commonly used in industry. The weight loss was measured with a precision scales frequently from the begining to the end of the test to investigate the behaviour of wear and the interface temperature on the contact area was measured using an infrared thermometer. The changing of wear amount and interface temperature with calculating sliding distance using the data taken from the magnetic sensor was shown in graphics. Every test was carried out with constant value of velocity 1,256 m/s and pressure 3 MPa. At the end of the all four test, bearing pulleys reached to 1500 km as sliding distance. The resulting wear rates are 1,69 𝑥 10−9𝑔𝑟/𝑁𝑚, 1,35 𝑥 10−9𝑔𝑟/𝑁𝑚, 0,67 𝑥 10−9𝑔𝑟/𝑁𝑚, 2,38 𝑥 10−9𝑔𝑟/𝑁𝑚 for powder coating, cataphoresis coating, galvanized coating and chrome coating, respectively. The first experiment was performed against powder paint coated disk. Shortly after the experiment began, the powder paint coating started to wear by the bearing pulleys which had harder surface comparing to itself. This situation reflected to the bearing pulleys as abrasive wear effect since it disrupted the powder paint surface sturcture. During the test, the number three bearing pulley had to be canceled by getting damaged in a short time because of the positioning error of the pneumatic arm. At the same time, it was observed several wear mechanisms which effected the bearing surface negatively by reason of disk oscillation in vertical direction and it cauesed to cancel the number four bearing pulley as well. Because of the oscillation gouging wear type was observed in the begining of the test and during the ongoing process galling wear showed up on the bearing pulleys surface. The number one and two bearing pulleys reached up to 1500 km without losing their functionality after all. The second experiment was performed against cataphoresis coated disk by repairing the disk balance. During the test which was observed uniform wear, there were not any gauging wear damage, cracking, pitting wear damage depending on surface fatigue. Instead of these wear damages, cuting and polishing wear damage which caused weight loss was observed in the direction of pulley and disk contact point. All four bearing pulleys reached up to 1500 km without losing their functionality. In the third experiment, the bearing pulleys worked against to the galvanized coated disk. Even though it gave the minimun wear rate comparing to the other coating types, it had the worst wear damage. Even the four bearing pulley reached to the 1500 km, at the end of the test it was concluded that this type of coating was not practical for the system. The fourth experiment was performed against to the chrome coated disk. The maximum wear rate was observed in this test but we have not any information on what type of wear damage occured during the test since it's test data has taken from the previous study. We just can say that it gave the worst wear rate value with respet to the other coating types. As a result, even though chrome coating gave the maximum value after calculating the wear rate, it was observed the cataphoresis coating caused the lightest wear damage on the bearing pulleys.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    363870

    PA 66 kompound malzemeden imal edilmiş asansör kapı makaralarının tribolojik özelliklerinin incelenmesi

    Analyses of the tribological characteristics of elevator door rollers made of compound PA 66 material

    YUSUF EREN ERDOĞDU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. İBRAHİM MEHMET PALABIYIK

  2. Tez No

    238112

    Polimer esaslı kaymalı yatakların tribolojik özelliklerinin deneysel incelenmesi

    Experimental investigation of tribologic properties of journal bearing based on polymer

    MEHMET TURAN DEMİRCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Makine MühendisliğiSelçuk Üniversitesi

    Makine Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HAYRETTİN DÜZCÜKOĞLU

  3. Tez No

    617082

    Çok duvarlı karbon nanotüp, molibden disülfit ve silikon katkılı karbon elyaf/poliamit 66 kompozitlerinin mekanik ve tribolojik özelliklerinin incelenmesi

    Investigation of mechanical and tribological properties of multi-wall carbon nanotube, molibden disulfide and silicone filled carbon fiber/polyamide 66 composites

    BİLAL ÖZSARIKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Polimer Bilim ve TeknolojisiKütahya Dumlupınar Üniversitesi

    İleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH HAKAN YETGİN

  4. Tez No

    445034

    Mekanik alaşımlama süreçleriyle MoS2-grafit katı yağlayıcı katkılı Fe-C esaslı kompresör parçalarının geliştirilmesi ve karakterizasyonu

    Development and characterization of iron based and MoS2, graphite solid lubricant reinforced compressor parts synthesized by mechanical alloying

    MERVE UYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Metalurji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA LUTFİ ÖVEÇOĞLU

  5. Tez No

    843425

    Effect Of Mos2 On Simple And Novel Peg/k-Carrageenan Hydrogel For TNBC Cancer Drug Loading And Release

    Mos2'nin tnbc kanser ilaci yükleme ve salimina yönelik basit ve yeni peg/k-carrajenan hidrojel üzerinde etkisi

    GANA SHERIF HASSAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Metalurji MühendisliğiKadir Has Üniversitesi

    Makine Malzemesi ve İmalat Teknolojisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BENGÜ ÖZUĞUR UYSAL

Geri Dön