Kütahya bölgesinde hava kalitesi izleme istasyonları için yer seçimi ve istasyonlarda ölçülen kirleticilerin zamansal değişimleri
Site selection for air quality monitoring stations and temporal variations of pollutants in Kütahya region
- Tez No: 392188
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EFTADE EMİNE GAGA, YRD. DOÇ. DR. OZAN DEVRİM YAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Çevre Mühendisliği, Environmental Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Bu çalışma kapsamında, Kütahya bölgesinin hava kalitesinin değerlendirilmesine ilişkin olarak, bir yıl boyunca işletilmek üzere, bir kentsel ve bir de kırsal istasyon olmak üzere iki sabit hava kalitesi ölçüm istasyonu kurulmuştur. Hava kalitesi ölçüm istasyonlarının konumlandırılmasında, Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇÖKV) yöntemleri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve Elimination Et Choix Traduisant la Realité (ELECTRE) III metotları da kullanılmıştır. Kükürt dioksit (SO2), azot oksitler (NOx) ve ozon (O3) derişimleri otomatik analizörler kullanılarak belirlenmiştir. Kırsal istasyondaki ozon seviyeleri kentsel istasyondaki ozon seviyelerinden daha yüksek ölçülürken, SO2 seviyeleri için bu durum tam tersidir. Kentsel istasyonda evsel ısınmanın da etkisiyle kış aylarında yüksek derişimlerde ölçülen SO2'nin, yaz mevsiminde belirli günlerde halen yüksek seviyelerde olduğu görülmektedir. Bu durumun sebebinin de, hazırlanan kirlilik gülü grafikleri ile değerlendirildiğinde, kuzey ve kuzey-kuzey-batı sektörlü esen rüzgarlardan kaynaklı emisyonlar olduğu düşünülmektedir. Kırsal istasyon için hakim rüzgar yönü olan doğu ve batı yönlerinde baskın bir kirletici kaynak bulunmadığından, SO2 derişimleri düşük seviyelerde gözlenmektedir. Yüksek SO2 derişimleri gözlemlenen günler için hazırlanan kirlilik gülü grafikleri değerlendirildiğinde, bu derşimlerin kuzey ve kuzey-kuzey-doğu yönünden esen rüzgarlardan kaynaklandığı düşünülmektedir. İstasyonlarda gerçekleştirilen aktif ölçüm ve pasif örneklemelere ait sonuçların, istatistiksel paket programı ile yapılan regresyon analizleri ile birbirini destekler nitelikte yüksek korelasyona sahip olduğu görülmüştür. Hava kalitesi modelleme çalışmaları ile elde edilen derişimlerin bu verilerle karşılaştırılması faydalı olacaktır. İstasyonlarda ölçülen kirleticiler ile meteorolojik parametreler arasındaki ilişki çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Ozon ve SO2 derişimlerinin hesaplanmasında, rüzgar hızı, sıcaklık, nem ve güneşlenme radyasyonu gibi meteorolojik parametrelerinin yanında NOx ve bir önceki günün O3 ve SO2 derişimlerinin de kullanılabileceği görülmüştür.
Özet (Çeviri)
In the scope of this study, two air quality monitoring stations, one rural and one urban, have been established for evaluating the air quality of Kütahya region for one year. Analytic Hierarchy Process (AHP) and Elimination Et Choix Traduisant la Realité III (ELECTRE III), two well-known Multi Criteria Decision Making (MCDM) techniques, were used to select the best location for both air quality monitoring stations. Sulphur dioxide (SO2), nitrogen oxides (NOx) and ozone (O3) concentrations were determined using automatic analyzers. Ozone levels at the rural station were higher than the urban station while the situation was opposite for SO2 levels. Under the effect of residential heating, SO2 was at high levels at the urban station in winter and it was still high at certain days of the summer period. The reason of this situation is thought to be the emissions related with north and north-northwestern winds, as discussed by using pollution-rose-graphs. For the rural station, the absence of emission sources at dominant wind directions- east and west- caused low levels of SO2 concentrations. Observed high concentrations on some days are thought to be related with north-northeast winds, according to pollution-rose-graphs. Measurements and passive sampling results showed consistent high correlations by regression analyses through statistical software. Comparison of these concentrations with results obtained from air quality modeling would be beneficial. Multiple linear regression analysis was used for determining the relationship between meteorological parameters and pollutants measured at stations. During the calculation of ozone and SO2 concentrations, it was seen that not only meteorological parameters such as wind speed, temperature, moisture and solar radiation, but also NOx, and O3 and SO2 concentrations of the preceding day can be used.
Benzer Tezler
- Kütahya bölgesinde farklı soğutucu akışkan kullanılan hava, toprak ve güneş destekli toprak kaynaklı ısı pompalarının tekno-ekonomik analizi
Techno-economic analysis of air, ground and solar assisted ground source heat pumps using different refrigerants in Kutahya region
OĞUZ OZAN YOLCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
EnerjiDumlupınar ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KÖSE
DOÇ. DR. MUSTAFA ARİF ÖZGÜR
- Kütahya bölgesinde inorganik kirleticilerin alansal dağılımlarının ve mevsimsel değişimlerinin pasif örnekleme metodu ile belirlenmesi
Determination of spatial distribution and seasonal changes of inorganic pollutants with using passive sampling in Kütahya region
NARİN POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Çevre MühendisliğiAnadolu ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EFTADE EMİNE GAGA
- Kütahya Bölgesi Güneş ve Rüzgar Enerji Potansiyellerinin Tekno-Ekonomik Analizi
Kütahya Area's Solar and Wind Energies Potentials' Techno-Economic Analysis
MEHMET ÜMİT KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Makine MühendisliğiDumlupınar ÜniversitesiMakine Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ARİF ÖZGÜR
- Türkiye'de çevre sorunları ve çözüm yolları: Kütahya örneği
Environmental problems and solutions in Turkey: The case of Kütahya
EMİNE KORKMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiKütahya Dumlupınar ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT YAMAN
- Sulama amaçlı bir barajın optimum işletme modelinin belirlenmesi
Determination of optimal operation model for an irrigation reservoir
SABAHATTİN IŞIK