Geri Dön

Erken Bizans Dönemi Theodosius liman şehri seramik buluntularının nükleer tekniklerle incelenmesi

Investigation of ceramic findings from Early Byzantine Period obtained from excavations of Theodosius harbor by nuclear techniques

PDF İndir

  1. Tez No: 392602
  2. Yazar: AHMET HAMDİ VARAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEMA ERENTÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Enerji, Energy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2015
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Enerji Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Nükleer Araştırmalar Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 93

Özet

Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi Marmaray ve Metro projeleri kapsamında Yenikapı kazılarında ele geçen, Erken Bizans Dönemine ait 33 adet etütlük seramik buluntusunun iç astar ve bezemelerinin kimyasal kompozisyonları nükleer teknikler kullanılarak belirlenmiştir. Etütlük seramik buluntular, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü'nün özel izni ile alınmış ve incelenmiştir. Seramik buluntuların iç astar ve pigmentlerinin kimyasal kompozisyonları, enstrümental nötron aktivasyon analizi (INAA) ve enerji dağılımlı X-ışını floresans spektrometresi (EDXRF) ile belirlenmiş ve dönemin seramik teknolojisine ilişkin bilgiler elde edilmeye çalışılmıştır. Erken Bizans dönemi seramik buluntularının majör element içeriklerinin %50-70 SiO2, %10-34 Al2O3, %2-6 FeO, %1-5 MgO, %1-5 K2O, %2-20 CaO olduğu saptanmıştır. Seramiklerin kimyasal kompozisyonlarında K, Mg gibi alkaliler içermesi, alkali ihtiva eden kil grubuna girdiklerini göstermektedir. Erken Bizans Dönemi tüm seramiklerine sırlamanın uygulandığı, ve sırlanmamış seramiklerin rağbet görmediği bilinmektedir. Bizans seramiklerinde kullanılan sır, kurşunlu sırdır ve bu sır özellikle kurşun oksitten oluşmaktadır. Seramiklerin sırlı yüzeylerinin elementel bileşimindeki kurşun oranının; sırlı olmayan iç kısımlarına nazaran yaklaşık 40 kat daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bu sonuç, bu dönemde kurşun zehirlenmesi olasılığının yüksek olduğunu göstermektedir. Analizler sonucu saptanan S içeriği, seramik buluntularında kalker ve alçı taşı mineralinin varlığının bir göstergesidir. 31, 32, 33, 38, 40 ve 42 No.lu seramik örneklerindeki kükürt miktarının, diğer seramik buluntularına göre daha düşük olması bu seramiklerinin hammaddesinin ve kaynağının diğerlerinden farklı olduğunun belirtisidir. Seramik buluntuların kalsit (CaCO3) içerikleri değişiktir. 2, 10, 12, 19, 20 ve 24 No.lu seramik buluntularında kalsiyum içeriği oldukça yüksek saptanmıştır. Magnezyum bileşikleri, kalkerin oluşumu ve oluşumundan sonraki başkalaşmanın etkisi ile dolomit (CaMgCO3) ve manyezit (MgCO3)'in seramiğin yapısında bulunmasından ileri gelmektedir. Seramik buluntularında saptanan MgO içeriği %1 ila %6 arasında değişmektedir. Bu sonuç, seramiklerin yapısında değişen oranlarda kalker olduğunu göstermektedir. Bu dönemde, seramik pişirme tekniğinin henüz çok gelişmediği hala düşük sıcaklıkta (

Özet (Çeviri)

In present study, 33 ceramic findings dated to Early Byzantine ages excavated by Republic of Turkey Ministry of Transport, Maritime Affairs and Communications, and Istanbul Metropolitan Municipality within“Marmaray and Metro Project”were quantitatively analysed according to inner self-slip and ornaments by means of chemical composition using nuclear techniques. Ceramic findings provided by private permissions from The Ministiry of Culture and Tourism of Turkey General Directorate of The Istanbul Archaeological Museums. In Yenikapı, during the activities, which have turned into the most comprehensive archaeological excavations related to the history of İstanbul, in Yenikapı, where a central station is going to be constructed, between 1 and 6.30 meters below the sea level, the Port of Theodosius, the largest port in the Early Byzantine Period was unearthed. The purpose of this master thesis is to achieve analyzing inner lining, and ornaments of the ceramic finds which is found under the Port of Theodosius from the Early Byzantine period by using nuclear methods to characterize chemical composition, and to classify ceramics according to their origin by using statistical analysis method. By the obtained data, it is aimed to clarify that the materials which are used by the people that living in this area in their daily lives and to clarify the technology used to produce these materials. Chemical composition of the inner self-slip and pigments of ceramic samples were analyzed by instrumental neutron activation analysis (INAA) and energy distributed X-ray flourecence (EDXRF) spectrometer. Information about the ceramic technology of this period is to be achieved. The application of the instrumental neutron activation analysis (INAA) and energy dispersive X-ray flourecence (EDXRF) spectrometer in support of provenance research of archeological ceramics have been largely used over the past few decades. Both techniques are sensitive technique useful for quantitative multi-element analysis of major, minor, and trace elements. Among these, trace elements can be particularly useful to determine provenance of the mineral components in the paste of archaeological ceramics or to distinguish different ceramic groups, better differentiating diverse raw materials. According to results, it was revealed that nearly all Early Byzantine ceramic samples major element composition were %50-70 SiO2, %10-34 Al2O3, %2-6 FeO, %1-5 MgO, %1-5 K2O, %2-20 CaO. Ceramic samples, which have basic element such as K, Mg in chemical composition, classified as basic clay materials. It is known that glazing techniques are used for nearly all Early Byzantine ceramics and non-glazed ceramics were unpopular in Early Byzantine period. The glaze which is used for Byzantine ceramics is leaded-glaze and that glazing material consists of lead-oxide. The lead ratio of ceramics in the elemental composition of glazed surfaces were determined nearly 40 times bigger than the lead ratio of non-glazed surfaces. This result shows that possibility of lead poisoning in this period would be high. The sulphur (S) content which was detected after analysis an indication of the presence of minerals containing limestone and gypsum in the ceramic samples. Having the lower amount of sulphur in the ceramic samples of 31, 32, 33, 38, 40, and 42 as compared to other ceramic samples, it is an indication that the raw material and resource of these ceramic samples (31, 32, 33, 38, 40, and 42) differ from other ceramic samples. The content of calcite (CaCO3) of ceramic samples were different. It was detected that the calsium content in ceramic samples 2, 10, 12, 19, 20 and 24 were quite high. Magnesium compounds are due to presence of in ceramic structures with the formation of limestone and with the effect of the subsequent alteration of dolomite (CaMgCO3) and magnesite (MgCO3). The detected amount of MgO content of ceramics were differ from %1 to %6. This result show that there were different amount of limestone in the structure of ceramics. It can be said that, during this period (Early Byzantine Period), sintering technique that was still in development and still very low sintering temperatures (

Benzer Tezler

  1. Tez No

    53445

    Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)

    Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period

    AHMET MEHMET KİPMEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    PROF.DR. SEMRA GERMANER

  2. Tez No

    592164

    An urban node in the ritual landscape of byzantine constantinople: The church of St John the Baptist of the Stoudios Monastery

    Bizans Konstantinopolis'inin ritüelistik peyzajinda kentsel bir düğüm noktası: Stoudios Manastırı Vaftizci Yahya Kilisesi

    DİLARA BURCU GİRİTLİOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN

  3. Tez No

    56272

    Fener-Balat bölgesinin tarihi kurgusunda mimari tasarımın sürekliliği

    Başlık çevirisi yok

    SELDA ÇALOŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Jeoloji MühendisliğiMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURSEL ONAT

  4. Tez No

    344443

    Klasik Çağ'dan Erken Bizans'a Myra kenti ve teritoryumu

    From the Classical Period to the Early Byzantine time the city of Myra and its territory

    MEHMET ALKAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    ArkeolojiAkdeniz Üniversitesi

    Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. BURAK TAKMER

  5. Tez No

    292643

    Yenikapı'da (İstanbul) jeoarkeolojik ve dendokronolojik incelemeler

    Geo-archaeological and dendrochronological examinations in Yenikapi (Istanbul)

    NAZMİYE YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Jeoloji MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DOĞAN PERİNÇEK

Geri Dön