İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin bilinçli tüketicilik durumlarının incelenmesi
Examining 4th grade primary school students' the status of conscious consumerism
- Tez No: 395178
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. PELİN YALÇINOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: İlkokul, bilinçli tüketim, tüketici sosyalleşmesi, karma yöntem, Primary school, conscious consumption, consumer socialization, mixed method
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 201
Özet
Bu araştırmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin bilinçli tüketicilik durumlarını incelemektir. Araştırma, nitel ve nicel veri toplama yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntem yaklaşımıyla desenlenmiştir. Araştırmada, karma yöntem desenlerinden kısmen karma sıralı baskın desen kullanılmıştır. Araştırmanın uygulaması 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Eskişehir ili Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinden 15 ilkokulun 4. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında 478 öğrenciden Bilinçli Tüketicilik Düzeyi Ölçeği aracılığıyla nicel, 15 öğrenci ve 3 sınıf öğretmeninden yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla nitel veriler elde edilmiştir. Araştırmanın nicel verileri çözümlenirken, gruplar arası karşılaştırmalarda Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H testlerinden yararlanılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarının yorumlanmasında anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir. Araştırmanın nitel verileri tematik analiz tekniği yoluyla çözümlenmiş ve araştırma soruları temel alınarak elde edilen bulgular tanımlanmış ve yorumlanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara dayalı olarak şu sonuçlara ulaşılmıştır: İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin“her zaman”biçiminde ifade edilen üst düzey bilinçli tüketiciliğe sahip oldukları anlaşılmıştır. İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin bilinçli tüketicilik düzeylerinin okulun bulunduğu sosyoekonomik çevreye, annenin ve babanın eğitim düzeyine, ailenin aylık gelir düzeyine, annenin ve babanın mesleki durumuna ve harçlıklarını biriktirme durumuna göre anlamlı bir biçimde farklılaştığı; cinsiyete ve elde ettiği harçlığın miktarına göre anlamlı bir biçimde farklılaşmadığı belirlenmiştir. Öğrencilerin bilinçli tüketiciliği, para harcama, tasarruf yapma ve dolaylı biçimde bilinçli tüketiciliğe yönelik sergilenen olumlu davranışlarla ilişkilendirdikleri görülmüştür. Öğrencilerin bilinçli tüketicinin sergilemesi gereken davranışları, alışveriş öncesi davranışlar, alışveriş anı davranışlar, tasarrufa yönelik davranışlar, haklarını korumaya yönelik davranışlar ve tüketici bilincinin göstergesi olan davranışlar bağlamında değerlendirdikleri belirlenmiştir. Öğrenciler tüketici olarak sahip oldukları hakları tanzim edilme, şikâyette bulunma ve mal ve hizmetlerin serbestçe seçilmesi hakkı olarak ifade etmişlerdir. Sosyoekonomik çevrenin öğrencilerin bilinçli tüketicilik düzeyleri üzerinde etkili bir değişken olduğu; orta ve üst sosyoekonomik çevredeki ilkokullarda öğrenim gören öğrencilerin alt sosyoekonomik çevredeki ilkokulda öğrenim gören öğrencilere göre bilinçli tüketicilik, bilinçli tüketici davranışları ve hakları konusunda daha kapsamlı bilgi sahibi oldukları belirlenmiştir. Öğretmenlerin tüketici eğitimi bakımından ilkokul dördüncü sınıf öğretim programlarını, ders kitaplarını ve teknolojik içeriği yetersiz gördükleri; tüketici eğitiminin disiplinler arası bir yaklaşımla ya da ayrı bir ders olarak verilmesi, öğrencilere somut yaşantılar sağlanması, aile eğitimine ve okul-aile işbirliğine önem verilmesi gerektiğini ifade ettikleri belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine elementary fourth graders' status of conscious consumerism. It was designed by adopting the mixed method approach in which quantitative and qualitative data gathering methods were combined. Partially mixed sequential dominant design was used in the study. It was conducted with fourth graders from 15 elementary schools located in the Tepebasi and Odunpazari districts of Eskisehir in the 2014-2015 school year. Quantitative data were gathered from 478 students through Conscious Consumerism Level Scale, and qualitative data from 15 students and three elementary school teachers through semi-structured interviews. In the analysis of the quantitative data, Mann Whitney U and Kruskal Wallis H tests were used for comparisons between groups. The level of significance was accepted as 0.05 while interpreting the results of the analysis. The qualitative data were analysed by using thematic analysis technique, and the findings were defined and interpreted based on the research questions. The following results were revealed based on the findings obtained: Elementary fourth graders were found to have a high level of conscious consumerism that is defined in the form of“always”. It was also found that the fourth graders' levels of conscious consumerism significantly differed based on the socio-economic environment of the school, parents' education levels, monthly income of the family, parents' professional state and state of saving their pocket-money, but did not significantly differ based on gender and the amount of pocket-money they receive. The students' state of conscious consumerism was found to be related to spending money, saving money and indirectly, positive behaviours performed towards conscious consumerism. The students perceived the behaviours that a conscious consumer should perform as the behaviours before shopping, during-shopping behaviours, behaviours towards saving, behaviours towards protecting his/her rights and behaviours that are indicators of consumer consciousness. The students expressed their consumer rights as being compensated, making a complaint and choosing goods and services freely. It was found that socio-economic environment was an effective variable on the students' conscious consumerism levels, and the students who were studying at schools located in middle and high-level socio-economic environments were more knowledgeable about conscious consumerism, conscious consumer behaviours and rights than those in low-level socio-economic environments. It was revealed that the teachers found the elementary fourth grade curricula, coursebooks and technological content insufficient, and asserted that consumer education should be taught with an inter-disciplinary approach or as a separate course, and family education and school-family cooperation should be emphasized.
Benzer Tezler
- İlkokul 4.sınıf öğrencilerinin okul kantinini bilinçli kullanma durumlarının incelenmesi
Review of the situations how consciously primary school 4th grade students use school canteeens
DUYGU ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM SAĞLAM
- İlkokul öğrencilerinin bilinçli tüketicilik düzeylerinin incelenmesi
A research on the conscious consumption levels of primary school students
ARZU ÖZAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimGiresun ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CİN
- 'Marmara Üç Aşamalı Bilişsel Karar Verme Becerilerini Geliştirme Modeli'nin akademik başarısı düşük dördüncü sınıf öğrencilerinin karar verme, problem çözme becerisi ve akademik başarısına etkisi
The effect of 'Marmara Three Stage Cognitive Decision Model' on decision making, problem solving skills and academic achievements of fourth grade students with low academic achievements
SERAP ÇİMŞİR
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA NURDAN BAYSAL
- Üniversite öğrencilerinin çevreye yönelik tüketim bilinci ve davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between university students' consumption consciousness and behavior
TUĞBA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. GÜNGÖR GÜLER
- Uyarlanan bağımlılıkla mücadele eğıtım programı'nın ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin teknoloji bağımlılığına ilişkin fakındalıklarının arttırılmasında etkisi
The effect of the adapted addiction prevention training program on increasing the awareness of primary school 4th grade students about technology addiction
DİLVİN TAN KURTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞKIN YILDIRIM