Karay Türkçesinin tarihî ve Çağdaş Kıpçak Türkçesiyle karşılaştırmalı söz varlığı - fiil
The comperative vocabulary with the historic and Modern Kipchak Turkish of Karaim Turkish - verb
- Tez No: 396757
- Danışmanlar: PROF. DR. NEVZAT ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Karay Türkçesi, Türk dilinin tarihî dönemleri, çağdaş Kıpçak lehçeleri, fiil söz varlığı, fiil grameri, Karaim Turkish, Historical Periods of Tuskish Language, modern Kipchak dialects, verb vocabulary, verb grammar
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 807
Özet
Karay Türkçesinin Tarihî ve Çağdaş Kıpçak Türkçesiyle Karşılaştırmalı Söz Varlığı - Fiil başlıklı bu tezde günümüzde kaybolmaya yüz tutmuş Karay Türkçesinin fiil söz varlığı, N. A. Baskakov, A. Zajaczkowki ve S. M. Szapsal tarafından hazırlanan ve Karay Türkçesinin en hacimli sözlüğü olan Karaimsko-Russko-Polskiy Slovar adlı çalışma esaslı olmak üzere tarihî dönemler ve çağdaş Kıpçak lehçeleri ile karşılaştırmalı olarak ortaya konulmuştur. Yine bu tezde, Karay Türkçesinin fiil grameri de ele alınmıştır. Bu tez 2 ana bölümden oluşmaktadır: 1. Karay Türkçesi Fiil Söz Varlığı, 2. Karay Türkçesinde Fiil. Karay Türkçesi Fiil Söz Varlığı bölümünde Karaimsko-Russko-Polskiy Slovar adlı çalışmadan elde edilen fiiller, Eski Türkçe, Karahanlı Türkçesi, Harezm-Altınordu Kıpçak Türkçesi, Kuzey Kıpçak Türkçesi, Memlûk Kıpçak Türkçesi ve Ermeni Harfli Kıpçak Türkçesi tarihî dönemlerinin metinleri ve çağdaş Kıpçak lehçelerindeki kullanımlarıyla karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Alfabetik sıralama yapılmak ve kaynak esere sadık kalmak şartıyla madde başı fiiller, Latin alfabesinin yanı sıra Kiril alfabesi ile de gösterilmiştir. Latin alfabesi ile gösterimde ise Trakay'da yaşayan ve günümüzde Karay Türkçesinin en canlı ağzı olan Trakay ağzını kullanan Karay Türklerinin bugün kullandığı Latin alfabesi esas alınmıştır. Bunların yanı sıra madde başı fiillerin Türkiye Türkçesi anlamları verilmekle birlikte, Rusça ve İngilizce karşılıkları da verilmiştir. Karay Türkçesinde Fiil bölümünde Karay Türkçesi fiil grameri, fiil yapımı ve fiil çekimi olmak üzere iki bölümde incelenmiştir. Türemiş Fiiller; İsimden Fiil Yapma, Fiilden Fiil Yapma ve Fiil Çatıları başlığı altında tarihî dönemler ve çağdaş Kıpçak Türkçesi lehçelerindeki kullanımları da örneklerle verilmiştir. Fiil yapımı bölümünde ayrıca birleşik fiiller, kalıplaşmış fiiller, deyimleşmiş birleşik fiiller ele alınmıştır. Fiil çekiminin ele alındığı bölümde ise fiiller, tarihî dönemler ve çağdaş Kıpçak lehçelerindeki fiil çekim ekleri de gösterilmek suretiyle Karay Türkçesi fiil çekimi, bildirme ve tasarlama kipleri doğrultusunda girdikleri çekime göre incelenmiştir. Bu bölümde verilen çekimler ve örnekler Éva Á. Csató tarafından 9. Litvanya Karay Yaz Okulu için hazırlanmış gramer çalışmasından uyarlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this“The Comperative Vocabulary with The Historic and Modern Kipchak Turkish of Karaim Turkish-Verb”titled thesis the vocabulary of Karaim Turkish which is tend to fade away prepared by N. A. Baskakov, A. Zajaczkowki and S. M. Szapsal and the study Karaimsko-Russko-Polskiy the most sizable dictionary of Karaim Turkish slovar is mainly produced comperatively. Yet in this thesis verb grammar of Karaim Turkish is discussed. This thesis consists of two main parts: 1. Karaim Turkish verb vocabulary 2. Verb in Karaim Turkish. In Karaim Turkish verb vocabulary part verbs which got from the study named Karaimsko-Russko-Polskiy Slovar, historical period texts of Old Turkish, Karakhanids Turkish, Khorezm-Golden Horde Kipchak Turkish, North Kipchak Turkish, Mameluke Kipchak Turkish, Kipchak Turkish with Armenian letters and the usage of Kipchak dialect is observed comperatively. Keywords are shown cyrillic alphabet alongside with Latin alphabet providing that they will be aranged in an alphabetical order and remain loyal to main work. In display with Latin letters, Latin alphabet which is used by Karaim Turks who uses Trokian dialect and lives in Troki today is taken as a basis. Besides these together with the key words meanings in Turkey Turkish are given with the Russian and English meanings are given. Karaim Turkish verb grammar in the Karaim Turkish verb part, are examined in two sections as verb making and voice of verb. Derived words, making verb by nouns, making verb by verbs, and historical terms and usage of modern Kipchak Turkish dialects are given with examples under the title vioce of verbs. In the verb making part phsaral verbs, chunks, verb phsases are came up. In the section where verb inflection is handled verbs, historical periods and termination in modern Kipchak dialects are shown and according to Karaim Turkish verb inflection, notification and designing module are investigated aggreably verb inflection. Inflections and samples which given in this section are adapted from grammar work which prepared for 9. Lithuania Summer School by Éva Á. Csató.
Benzer Tezler
- Kuzey grubu Türk lehçelerinde edatlar
Postpositions in northern group Turkish dialects
ERCAN ALKAYA
Doktora
Türkçe
2002
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AHMET BURAN
- Karayca metinleri (Çeviri metin-dizin-kelime ve ek analizi)
The texts in the karaim language (Translated texts-index-word and morphology analysis)
TUBA GÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN YILDIZ
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULKADİR ÖZTÜRK
- Karay Türkçesi ağızlarının karşılaştırmalı söz varlığı (Kırım, Haliç-Lutsk, Trakay)
Comparative vocabulary of Karaim Turkic dialects (Kirim, Halich-Lutsk, Trakai)
MURAT KOÇAK
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL YÜKSEL
- Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük'ündeki Türkçe kökenli kelimeler üzerine bir inceleme: Ö maddesi örneği
An examination about Turkish origined words in the Turkish dictionary of Turkish Language Institution: Ö item example
NERMİN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMED EMİN YILDIZLI
- A comparative analysis of Ashik Saz and Ashik Music in West and East Azerbaijan provinces of Iran
İran'ın Batı ve Doğu Azerbaycan bölgelerindeki Aşık Sazı ve Aşık Müziği'nin karşılaştırmalı incelemesi
FARHAD SHIDFAR
Doktora
İngilizce
2015
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. EROL PARLAK