The dengbêjî tradition among Kurdish - Kurmanj communities: Narrative and performance during late nineteenth and twentieth centuries
Kürt - Kurmanc toplumu arasında dengbêjî geleneği: Geç ondokuzuncu ve yirminci yüzyıllarda anlatı ve performans
- Tez No: 399432
- Danışmanlar: PROF. DR. ARZU ÖZTÜRKMEN YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Bu tez temel olarak Türkiye?nin doğu ve güneydoğusu ile Ermenistan?ın batı kısmında yaşayan Kürt-Kurmanc toplumu arasında yaygın bir müzikal-anlatı türü olan Dengbêjî geleneğini incelemektedir. Tez, ana kaynak olarak yazılı kaynakların araştırılması ve özel ses kayıtlarının analizine dayanmakta; ayrıca derinlemesine mülakat tekniğini kullanmaktadır .Bu çalışmada dengbêjî ayrı bir ?tür? (genre) olarak tasnif edilip stranbêjî ve çîrokbêjî gibi diğer bazı Kürt müzikal-anlatı türlerinden ayrıştırılmıştır. Dengbêjî konusuna değinen yazılı çalışmalar genellikle bu geleneği stran?larla beraber aynı repertuarın parçası olarak ele almışlardır. Oysa kilam; stran ve çîrok gibi türlerden tarihsel olarak da ayrı şekillenmiş bir anlatı türüdür. Bu çalışmanın özgün bir yanı, kilam?ların analizinden yola çıkarak sonuçlara varmış olmasıdır. Tezde kilam?lar analiz edilerek işledikleri konular itibariyle üç başlık altında ele alınmışlardır. Tümü yaşanmış olayları aktaran bu başlıklar isyan, aşk ve aile-aşiret çatışmalarıdır. Önemli bir sözlü anlatım biçimi olmanın yanısıra kilam?lar bir tarih aktarım biçimi olarak da öne çıkmaktadırlar. Buradaki tarih aktarım biçimi, temel olarak Kurmanci lehçesinin konuşulduğu bölgelerde yerel tarihin yine yerel bir ses olarak farklı bölgelere ve farklı nesillere bir performans biçiminde aktarılmasıdır.
Özet (Çeviri)
The aim of this thesis is to study the the kilams and the dengbêjî tradition, the musical storytelling of Kurdish-Kurmanjee minstrels, mainly in the Eastern and Southeastern Turkey, and Western Armenia. In the thesis, the dengbêjî is classified as a ?genre? which is different from other Kurdish musical-narrative genres such as stranbêjî and çîrokbêjî. The thesis uses library research, private musical archives, and in-depth interviews as its main sources. The existing literature on dengbêjî usually consists of descriptive accounts of regional collections of kilams and strans, taking these to be part of the same repertoire. However the kilams differ from stran and çîrok genres in their particularly historical focus. While çîroks are fictions with fantastic elements, and strans express emotions like sorrow, happiness, or descriptions from daily life, kilams are surviving narratives of experienced historical events. An important contribution of this thesis has been the content analysis of the kilams? repertoire. This thesis is argues that the kilams have three important components which mark them. They all tell a historical event, which can be a riot, a family/tribal conflict or a true love story. They are also an outcome of a purely oral tradition, functioning as an oral transmitter of the knowledge of the past, and kept in memory though performances, where they are adapted and continuously reproduced. This thesis also argues that the dengbêjî tradition is a performative form of transmitting of history through a local voice. This means, the thesis focuses on local history and local language in the mentioned Kurmanjee speaking regions.
Benzer Tezler
- Dengbêjlik geleneği ve toplumsal hafıza: Batman örneği
Dengbêjî tradition and social memory: Batman case
BAYRAM ORHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Mardin Artuklu ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADNAN ÇETİN
- Jıyan u kılamên Dengbêj Ahmed Alîksan
Dengbêj Ahmed Alîksan'ın hayatı ve eserleri
FEHMİ YEŞİLÇINAR
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
BiyografiMuş Alparslan ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDÜLCELİL BİLGİN
- Lêkolîneke lı ser motîfên lawıran ên ku dı berhema M. Emîn Bozarslan ya rêzeçîrokên lawıran a bı navê 'Meselokên Lawıran' de cıh dıgırın
M. Emin Bozarslan'ın 'Meselokên Lawıran' adlı hayvan masalları serisinde yer alan hayvan motifleri üzerine bir inceleme
MUZAFFER EKİNCİ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMuş Alparslan ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT KAYRİ
- Voice as a space of memory and sonorous object in the dengbêj tradition
Dengbêj geleneğinde hafıza mekanı ve sedalı bir nesne olarak ses
DİLAN SALIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Halk Bilimi (Folklor)Boğaziçi ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. MELTEM AHISKA
- Dengbêjnên jin ên Radyoya Erînavê
Erivan Radyosu'nun kadın dengbêjleri
HABİBE POLATTAĞ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Mardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAYRULLAH ACAR