A linguistic study on word association behavior of Turkish speaking children in urban and rural settings: A socio - cognitive perspective
Kentsel ve kırsal kesimlerde anadili Türkçe olan çocukların sözcük çağrışımları üzerine dilbilimsel bir çalışma: Toplum - bilişsel bir yaklaşım
- Tez No: 399628
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ZEYNEP AÇAN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Sözcük çağrışımı, dilbilim, sinir-ruhbilim ve ruhdilbilim alanlarında en çok kullanılan tekniklerden biridir. Sinopalnikova (2003)' ya göre çağrışım mekanizmalarını ortaya çıkaran en basit deney tekniği, serbest çağrışım testidir. Bu test, bilginin insan zihninde nasıl yapılandığı hakkında en geniş bilgiyi verir. Söz konusu çalışmada araştırmacı yaşanılan yerin çocukların dil gelişimi üzerinde etkili olup olmadığını ortaya çıkarmak amacıyla bilişsel bir bakış açısıyla sözcük çağrışım testini kullanmıştır. Gelişimsel ruhbilimci olan Wertsch (1991), insanın zihinsel işlevlerinin bu zihnin içinde yer aldığı toplumsal ve kültürel etkenlerden bağımsız ele alınamayacağını savunur. Bu görüşten yola çıkarak, bu çalışmada Ankara'nın kentsel ve kırsal bölgelerinde yaşayan 11 yaşındaki toplam 345 çocuğa 12 uyarıcı sözcükten oluşan bir liste sunulmuştur ve akıllarına gelen ilk beş sözcüğü yazmaları istenmiştir. İzlenen sözcük çağrışımlarının, sözcüklerin zihinsel sözlükte nasıl saklandığını ve nasıl ilişkilendirildiğini yansıttığı düşünülmektedir. Gelişimsel geçişleri ve anlamsal gelişimi gösteren bu geçişlerin yaşanılan yerden etkilenip etkilenmediğini açıklamak için, bu çalışmada Kess (1992) ve Wolter'ın (2001) dizimsele (syntagmatic) karşı dizisel (paradigmatic) ve uyağa (clang) karşı anlamsal (semantic) cevaplarından oluşan çağrışım türlerinin yanı sıra somuta (concrete) karşı soyut (abstract) cevaplar ve uyarıcılara cevap verememe (response failure) durumu da değerlendirilmiştir. Söz konusu çalışma özellikle de ana dili Türkçe olan konuşucular tarafından yapılan çağrışımların dizimsel-dizisel geçişi (S-P shift) konusunda diğer diller ile ilgili yapılan benzer çalışmaların bulgularını doğrulayıp doğrulamadığını araştırmaktadır. Sözcük çağrışım testine verilen cevapların analizi her iki grubun (köyde yaşayanlar ve kentte yaşayanlar) daha çok dizisel ve soyut cevaplar, daha az uyak cevaplar verdiğini göstermiştir. Gelişimsel geçişler her iki grupta da açık bir şekilde görülmüş olsa bile, kentte yaşayan çocukların gelişimsel geçişleri köyde yaşayan çocuklardan daha erken gerçekleştirmiş oldukları bulunmuştur. Sonuçlar sadece doğal özelliklerin (nature) değil de çevrenin (nurture) de bilişsel gelişim üzerindeki etkisini kabul etmenin kaçınılmaz olduğunu göstermektedir. Anahtar Kelimeler Serbest çağrışım tekniği, yaşanılan yer (kentsel ve kırsal ortam), çağrışımsal davranış, dilsel-bilişsel gelişim
Özet (Çeviri)
Word association is one of the major techniques used in linguistics, neuropsychology and psycholinguistics. According to Sinopalnikova (2003), the simplest experiment technique to reveal the association mechanisms is a free association test which gives the broadest information on the way knowledge is structured in the human mind. In this study, the researcher used word association test in an attempt to reveal the influence of the residential area on the children's language development through a cognitive perspective. A developmental psychologist Wertsch (1991) suggests that human mental functions can not be studied independently of the social and cultural factors. Based on this point of view, in this study a word list composed of 12 stimuli words has been presented to a total number of 345 11-year-old rural and urban children in Ankara and they have been asked to write the first five words coming into their mind. The resulting word associations are thought to mirror the way the words are stored and linked in the mental lexicon. In addition to Kess's (1992) and Wolter's (2001) association types which are syntagmatic vs. paradigmatic and clang vs. semantic responses, in this study concrete vs. abstract responses and response failure have also been evaluated to illustrate the developmental shifts and whether these shifts, which show semantic development, are influenced by the residential locus or not. More specifically, this study also tests whether the associations produced by native Turkish speakers support the findings of similar studies in other languages with respect to the S-P shift. The analysis of the responses to WAT revealed that both groups have an inclination towards generating more paradigmatic and abstract responses and less clang responses. Although clear developmental shifts have been observed in both, it is found out that urban children have undergone developmental shifts earlier than rural children. The results show that it is inevitable to accept the influence of not only the nature but also of the nurture on the cognitive development. Key Words Word association task, residential area (urban and rural settings), associative behaviour, lingua-cognitive development
Benzer Tezler
- Mimarlıkta anlam analizine ilişkin bir çalışma
A Study for meaning analysis in architecture
SONGÜL ÜNLÜ
- Kırgız Türkçesi ve Türkiye Türkçesinde sözcüklerin cinsiyetlere göre çağrışım alanları
Association areas of words according to gender in Kyrgyz and Turkish
SÜLEYMAN BARLAS
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN GÜNER DİLEK
- Filistinli çocuklara yönelik şiirde hitap etme stratejisi
Strategies discourse in poetry directed to Palestinian children
GHADA J.D.EWAIDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SOYUPEK
- Queering contemporary British theatre: Coming out in Zodwa Nyoni's Nine Lives and Rob Madge's My Son's a Queer (But What Can You Do?)
Çağdaş İngiliz tiyatrosunda bir kuir okuma: Zodwa Nyoni'nin Nine Lives ve Rob Madge'in My Son's a Queer (But What Can You Do?) oyunlarında açılma
YUNUS EMRE ÖZMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İngiliz Dili ve EdebiyatıAtatürk Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUĞBA AYGAN
- Ortaokul 7.sınıf öğrencilerinin beşeri coğrafya kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi
Examining the 7th grade students perceptions on conceptions about human geography course through the word association tests
ARCAN AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURHAN ÇETİN