Orta Anadolu Çukurova ve GAP Bölgeleri topraklarında total ve bitkiye yarayışlı mikroelementlerin konsantrasyonlarının belirlenmesi
Determination of total and plant available micronutriens concantrations of central Anatolia, Çukurova and GAP Regions soils
- Tez No: 39974
- Danışmanlar: PROF.DR. İSMAİL ÇAKMAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1995
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
51 ÖZET Türkiye'de makrobcsin elementlerine göre analitik ölçüm yöntemlerinin yeterince kolay ve pratik olmamasından dolayı mikrobesin clemcntleriylc ilgili araştırmalar pek fa/Ja değildir. Oysa son yıllarda hem ülkemiz hem de yabancı araştırıcılar tarafından değişik bölgelerde Zn, Fc, Cu noksanlığı ve Mn toksisilesi gibi bazı problemler gözlenmiştir. İlgi problemlerin bitkisel verimi ciddi boyutlarda sınırlayabileceği dile getirilmektedir. Toprak analizlerine göre Orta Anadolu ve GAP bölgelerinin büyük bir bölümünde toplam Zn içeriği yüksek olmasına karşnı yarayışlı Zn konsantrasyonu çok kritik bir düzeyde bulunmaktadır (Eyüpoğlu ve Kurucu, 1992). İlgili bölge topraklan mevcut Zn'nun bitkilere yarayışlılığını sınırlayan değişik kimyasal özelliklere sahiptir. Bu topraklar özellikle kil mineralleri ile Fe ve Al oksitlerince zengindir (Dinç ve Ark., 1991). Yüksek düzeyde kil minerallerinin, Fc ve Al oksitlerin varlığı Zn'nun toprakta bağlanmasına sebep olmaktadır (Kuo, 1986). Araştırma, değişik ekstraksiyon çözeltileriyle ekstrakte edilebilen değişik fraksiyonlardaki mikroelement konsantrasyonları ve bu fraksiyonların total mikroelement konsantrasyonunun ne kadaranı kapsadığını bulmak, pH kil içeriği, KDK CaC03 ve organik madde gibi çeşitli toprak özelliklerinin değişebilir, organik, amorf Mn oksitlere, amorf Fc oksit ve kristelin oksitlere bağlı ve bu cktraksiyonlar ardından geride kalan artıktaki mikroelement konsantarsyonlarına etkisini saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu formlardaki mikroelement miktarlarını tahmin etmek için çok çeşitli ekstraksiyon yöntemleri geliştirilmiştir. Her fraksiyondaki mikroelement miktarı total miktarın farklı yüzdesini oluşturdukları gibi değişik toprak özellikleri, ekstrakt çözeltileri ve farklı ekstraksiyon sırası, bu farksiyonlann total konsantrasyon içindeki payına değişik şekilde etki etmektedir. Kritik toprak özelliklerindeki bu farklılıklar mikro elementlerin değişik fraksiyonlardaki dağılımında ve bunların bitkiye yarayışlı kaynak oluşturmalarında başlıca rol oynamaktadır (Liang ve ark., 1990).52 Burada sunulan Yüksek Lisans tez çalışması çerçevesinde, İç Anadolu, GAP ve Çukurova yörelerinden, üst düzey topraklarından alınan örneklerde, çeşitli fraksiyonlarda bulunan mikroelement konsantrasyonları araştırılmıştır. Topraklarda bu fraksiyonlardaki mikroelement konsantrasyonlarının çok farklı olduğu saptandı. AAS ile yapılan ölçüm sonuçlarına göre Zn ve Cu'ın en çok yarayışsız, artık, Mn oksit, amorf Fe oksit ve. kristalin Fe oksit; Fe'nin artık, amorf Fe oksit ve kristalin Fe oksit ve Mn'nin artık, Mn oksit, amorf Fc oksit ve kristalin Fe oksit fraksiyonlarında bulunduğu saplanmıştır. Topraklarımızda bulunan düşük miktarda kolayca çözünebilir (değişebilir fraksiyon) metallerin konsantrasyonu yanında yüksek miktarda yarayışsız formlardaki metaller nedeniyle bitkilerde mikroelement noksanlığı görülmesi muhtemeldir. Ayrıca kireçli topraklarda mikroelementleri saptamak için geliştirilen DTPA metodu ile bitkiye yarayışlı mikroelement konsantrasyonları ölçülmüş ve Fe (1.5-2.5 ppm), Mn (2.2-4.5) ve Cu (0.8-1.2)'ın bitkiye yeterli sayılabilecek düzeyde, fakat Zn miktarlarının çok düşük (0.08-0.2) olduğu, dolayısıyla bitkide Zn noksanlıklarının görülebileceği gözlemlenmiştir.
Özet (Çeviri)
53 SUMMARY In Turkey, Compared to the research carried out on macronutrients research on micronutrients are not enough due to limited analitical facilities. Recently there is increasing evidence that deficiency of Zn, Fe and Cu and toxicities of Mn and B are obserable in plants, particularly in Central Anatolia. According to soil analysis carried out in Central Anatolia GAP, and Çukurova Regions, but plant available concentration of Zn in soils is very low although the total Zn content of soils are high (EyUpoğlu and Kurucu, 1992). In Turkey soils are rich in clay minerals, Fe and Al oxides and CaCO,, (Dinç et al, 1991). Existing of high levels of such soil compounds may induce adsorption of Zn in soils (Kuo, 1986). This master thesis was carried out to determine the concentration of micronutrients in various chemical fractions which are extracted by diffrent extractants and investigate the effect of soil properties such as pH, clay content, CEC, calcium carbonate and organic matter on these chemical fractions (i.e. exchangeable, organic matter, amorphous Mn oxides, amorphous Fe oxides, crystalline Fe oxides and residual fractions). In order to estimate the form of micronutrients, several sequential extraction methods were developed. The proportions of trace elements in different soil fractions may vary considerably, depending on the soil properties, the extractants and extractions sequence. Obviously, variations in critical soil properties such as pH, clay, organic matter, CaCO, play a major role in influencing the distribution of trace metals among various chemical forms and their supply to plants (Liang et al., 1990). In general the results obtained indicated that Zn and Cu generally exist in residual, Mn oxit, amorphous oxit, and crystalline Fe oxit fractions while Fe exists in54 residual, amorphous Fe oxit, and crystalline Fe oxit and Mn in residual, fractions which all are nonavailable forms to plants. The concentrations of the micronutrients fractions which are potentially available to plants (i.e. cxchangablc and organic-bound) arc extremely low, indicating that micronutrient deficiencies, especialy Zn, may possibly occurs in plants grown in Turkey. Accordingly, plant available micronutrient concentration measured by DTPA rttethod which is developed for determination of micronutrients in calcerous soils. We foiliiti that available concentration of Fe (1.5-2.5 ppm), Mn (2.2-4.5) and Cu (0.8-1.2) are eiibügh for plant but Zn concentrations (0.08-0.2) are very low. So, as mentioned above Zn defficiency may be a critical nutritional problem limiting crop production.
Benzer Tezler
- Farklı bölge topraklarındaki kükürt fraksiyonlarının belirlenmesi
Determination of sulphur fractions in soils of different regions
YILDIZ DURDANE ERDİNÇ
- Neolitik dönemde Çukurova ve Orta Toroslar: Yeni araştırmalar ve çevre bölgelerle ilişkiler
Neolithic period in the Çukurova plain and Middle Taurus region: New research and relationship wi̇th the surrounding regions
ORKUN HAMZA KAYCİ
- Orta anadolu ve Gap bölgelerinde yetiştirilen değişik arpa ve buğday genotiplerinin bor beslenme statüsünün belirlenmesi
Başlık çevirisi yok
AYFER ALKAN
- Çukurova, Orta Anadolu ve GAP bölgelerindeki buğday üretim alanlarının kükürt ile beslenme statülerinin yaprak ve toprak analizleriyle belirlenmesi
Determination of sulphur nutritional status of wheat growing areas in Çukurova, Central Anatolia and GAP regions by plant and soil analysis
BİLGEN HOŞGÖKDELEN
