Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde 5224 Sayılı Kanun çerçevesinde sinema filmlerinin denetlenmesi ve ortaya çıkan sorunlar
The supervision of movies in Turkey within the framework of the Act Numbered 5224 as regards the harmonization process with the European Union acquis communautaire, and questions arisen from the new system
- Tez No: 405700
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ÇİFTCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, İletişim Bilimleri, Performing and Visual Arts, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Radyo-Televizyon ve Sinema Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 355
Özet
Sinema filmlerinin sansürü, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarından, hatta Osmanlı Döneminde ilk filmin yapılmasından itibaren tartışılan ve gündemde olan bir konudur. Türkiye'de sinema filmleri, Türkiye'de üretilmiş olsun veya ithal edilmiş olsun, 1932 yılından itibaren merkezî olarak denetlenmeye başlanmış ve 1986 yılına kadar geçen sürede nispeten katı bir denetim mekanizması işlemiştir. 1980'li yıllarda başlayan dışa açılma ve deregülasyon politikaları neticesinde 1986 yılında sinema alanında ilk kez öncekilerden farklı bir hukukî düzenleme yapılmış ve katı denetim önemli ölçüde yumuşatılmıştır. 1990'lı yılların sonundan itibaren Avrupa Birliği'yle (AB) tesis edilen yakın ilişkiler sonucunda, Türkiye'ye 10 – 11 Aralık 1999 Helsinki Zirvesi'nde 'aday ülke' statüsü verilmiş; 17 Aralık 2004 Brüksel Zirvesi'nde ise Türkiye'yle müzakerelere başlanma kararı alınmıştır. Brüksel Zirvesi'nden yaklaşık altı ay önce, bu Tez çalışmasının konusunu oluşturan 5224 sayılı Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılması ile Desteklenmesi Hakkında Kanun 14.7.2004 tarihinde kabul edilmiş ve 21.7.2004 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Tez'de, 2004 yılında çıkarılan bu yeni Kanun, 'denetim' ve 'toplumsal sorumluluk' kavramları çerçevesinde etraflıca incelenmiş olup, Türkiye'deki önceki düzenlemelerle ve AB'nin çeşitli ülkelerindeki düzenlemelerle mukayese edilmiştir. Ayrıca, teorik incelemenin yanı sıra, denetim uygulamasının niteliğinin daha iyi anlaşılması amacıyla 2005 – 2011 yılları arasında denetime giren yerli ve yabancı filmlerin denetim tutanakları incelenmiş olup, somut bir istatistik de ortaya konulmuştur. Tüm bu araştırmalar sonucunda, 5224 sayılı Kanun'un Türkiye'de bu alanda çıkarılan en liberal düzenleme olduğu ve uygulamada da 'sansür' anlayışının önemli ölçüde terk edildiği sonucuna varılmıştır. Artık, filmlerin yaş gruplarına göre sınıflandırılması esas alınmaktadır. AB'deki ülkelerle mukayese edildiğinde (İngiltere, Fransa ve Almanya), 5224 sayılı Kanun'un öngördüğü sistem ile bu ülkelerde uygulanan sistemler arasında çeşitli farklılıklar ve benzerliklerin olduğunu söylemek mümkündür. Ancak yeni mevzuattaki bazı hükümler, bazı boşluklar ve çelişkiler Devletin her an ipleri ele almasına ve denetimin sıkılaşmasına imkân tanıyabilecek niteliktedir. Dolayısıyla, 5224 sayılı Kanun'u mümkün olduğunca liberal, fakat noksanları olan bir düzenleme olarak nitelemek mümkündür.
Özet (Çeviri)
Censorship of movies (cinema films) has been a matter in question since the earlier years of Turkish Republic even since the first cinema film was produced in the Otoman era. Movies in Turkey, whether they were produced in Turkey or they were imported, were first controlled in 1932 by a central authority; and until 1986 there was a close supervision on movies. Through the deregulation policies in 1980's, the first liberal cinema act was formed in 1986, Act number 3257 (so-called SVMEK). Starting in late 1990's Turkey established close relations with the European Union (EU); and as a result of the Helsinki Summit on 10 – 11st December 1999, Turkey became the candidate country for the EU. The Brussels Summit on 17th December 2004, the EU took a desicion to prepare the way for negotiations with Turkey (so-called access negotiation). About six months before the Brussels Summit, the Act numbered 5224 on "The Evoluation, Classification and Supporting of Cinema Films (Movies) was enacted on July 14, 2004, came into force on July 21, 2004. In this Thesis, the new Act was examined in accordance with the terms of 'supervision' or 'control' and 'social responsibility'; and the new supervision system laid down in the Act numbered 5224 was compared with the legislations in the early years in Turkey. Morover, the new system was compared with supervision systems in various EU members such as England, France and Germany. Finally, together with the theoretical observations, statistics of movie supervision in Turkey between 2005 – 2011 were studied in this Thesis. Consequently, it has been understood that the Act numbered 5224 is the most liberal legislation in Turkey so far. Also, it is possible to say that 'evoluation' and 'classification' of cinema films has become more important than 'censorship' which was commonly applied before 1986. The new system in Turkey reveals some similarities and some differences compared with the systems in various EU members. However, there are some dominations, some gaps and some paradoxes in the Act numbered 5224. Hence, the State maybe called the ruling actor in the new system. Consequently, it is possible to say, the Act numbered 5224 is the most liberal legistation, but includes some imperfections.
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türkiye'de sosyal belediyecilik anlayışı
Social municipality approach in Turkey at the period of integration to Uuropean Union
İLKER ŞAHİNOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİL YILMAZ
- Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türk kamu yönetiminde yönetişim yaklaşımı
Governance approach in Turkish public administration during the process of European Union integration
ELİF ÖZGE GÜRDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Kamu YönetimiTrakya ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NALAN DEMİRAL
- Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türkiye'de bölgesel kalkınma politikaları ve bölgesel rekabet gücünün arttırılmasında bölgesel kalkınma ajanslarının rolü: GEKA örneği
In the process of harmonization to European Union in Turkey regional development policies and the role of regional development agencies in increasing regional competitiveness: GEKA example
ONUR YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
EkonomiMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURSEN VATANSEVER DEVİREN
- Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde Türk Polis Teşkilatı'nda dönüşüm
The transformation of Turkish Police Organization in the adjustment process for European Union
CAVİT YILMAZ TAMTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kamu YönetimiSüleyman Demirel ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAKUP ALTAN
- Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde kamu yönetimi reformları: Türkiye ve Polonya örneği
Public administration reforms in the process of adaptation to the European union: Example of Turkey and Poland
SEVİL BİNCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiUşak ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA AKYILDIZ