Kurumların iktisadi kalkınma rolünün ampirik analizi
Empirical analysis of the role of institutions in economic development
- Tez No: 407469
- Danışmanlar: PROF. DR. SELİM ÇAĞATAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonomi, Economics
- Anahtar Kelimeler: İktisadi kalkınma, kurumlar, kurumsal iktisat, yatırım, toplam faktör verimliliği, Economic development, institutions, institutional economics, investment, total factor productivity
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Ülkelerin ekonomik gelişme farklılıkları, büyüme ve kalkınma modellerinin en önemli ilgi alanını oluşturmaktadır. İlgili literatürde genel olarak ülkeler arasında gelir farklılıkları faktör birikimindeki ve faktör verimliliğindeki farklılıklarla açıklanmış, son yıllarda iktisadi değişkenlerin dışında, kurum değişkenleri temelinde açıklamalar da geliştirilmiştir. Bu bakış açısı ile çalışmada, öncelikle kurumları öne çıkaran kurumsal iktisat çerçevesinde, kurumların teorik ve ampirik etkilerini açıklayan çalışmalar incelenmiştir. Kurumsal iktisat literatürüne göre etkin kurumlar, bir ekonomide belirsizlikleri ve işlem maliyetlerini azaltarak, olumlu ekonomik faaliyetler için teşvik edici bir yapı oluşturarak faktör birikimi oluşturmakta ve faktörlerin verimliliğini artırmaktadır dolayısıyla ülkelerin ekonomik gelişmesinde pozitif bir rol oynamaktadır. Çalışmada, teorik ve ampirik literatürden yola çıkarak kurumların iktisadi kalkınma rolü ampirik olarak incelenmiştir. Ampirik analizde, 1992-2010 döneminde 90 ülke için panel veri analizi uygulanmıştır. Ülkeler Dünya Bankası sınıflandırmasına göre düşük ve orta gelirli ülkeler ve yüksek gelirli ülkeler olmak üzere iki grupta incelenmiş, kurumsal göstergeler kullanılarak Türkiye için de sonuçlar elde edilmiştir. Ampirik analizde, kurumların kişi başına düşen reel gayri safi yurtiçi hasıla, toplam faktör verimliliği ve yatırım etkileri incelenmiştir. Kurum değişkeni olarak International Country Risk Guide politik risk bileşik endeksi ve on iki alt göstergesi (yolsuzluk iç çatışma, dış çatışma, yatırım profili, hükümet istikrarı, demokratik hesap verebilirlik, sosyoekonomik koşullar, bürokratik kalite, yasal düzen, etnik gerginlik, toplum üzerinde dini baskılar, siyaset üzerinde askeriyenin etkisi) kullanılarak modeller oluşturulmuştur. Kurum göstergesi olarak bileşik endeks kullanıldığında 90 ülke için kurumların kişi başına düşen reel gayri safi yurtiçi hâsılayı, toplam faktör verimliliğini ve yatırımı pozitif etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Alt endeksler kapsamında beklenen etkiler görülememiş, bileşik endeks ile daha tutarlı sonuçlar elde edilmiştir. Etkin kurumları olduğu düşünülen yüksek gelirli ülkelerde, alt endekslerin çoğu düşük ve orta gelirli ülkelere göre daha etkili bulunmuştur. Türkiye'de yasal düzenin gelişmesi ve daha iyi işlemesi, hükümet istikrarının sağlanması kişi başına düşen reel gayri safi yurt içi hâsıla ve toplam faktör verimliliği üzerinde pozitif etkili iken yolsuzlukların önlenmesi, dış çatışmanın azalması ve bürokratik kalitenin artması yatırımlar üzerinde pozitif etkili bulunmuştur. Demokratik hesap verebilirliğin sağlanması ve etnik gerginliklerin azalması hem yatırımlar hem de toplam faktör verimliliği üzerinde pozitif etkili bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
Differences in the economic development of countries constitute the most important field of interest of growth and development models. In the related literature, it is observed that the income differences between countries have been explained in general by means of the differences in factor accumulation and factor productivity in recent years, and also some explanations on the basis of institution variables have also been developed beyond economic variables. In this study, with this perspective, the studies explaining the theoretical and empirical effects of institutions within the framework of institutional economics by highlighting institutions have been examined. According to the institutional economics literature, efficient institutions create factor accumulation and increase factor productivity by forming an incentive structure for positive economic activities by decreasing uncertainties and transaction costs in economy, and therefore institutions play positive roles in the economic development of countries. In this study, the role of institutions in economic development has been examined empirically on the basis of theoretical and empirical literature. In empirical analysis, the panel data analysis has been applied for 90 countries in the period of 1992-2010. According to the World Bank classification, these countries have been examined in two groups as the low and middle income countries and the high-income countries. Also the results for Turkey have been obtained by using institutional indicators. In the empirical analysis, the effects of institutions in real gross domestic product per capita, total factor productivity and investment have been examined. Models have been created by using the political risk composite index in the International Country Risk Guide and the twelve sub-indicators such as corruption, internal conflict, external conflict, investment profile, government stability, democratic accountability, socio-economic conditions, bureaucratic quality, law and order, ethnic tension, religion tension and military in politics as the institution-variable. When the composite index is used as the institution-indicator, it has been concluded that the institutions influence the real gross domestic product per capita, the total factor productivity and the investment positively in 90 countries. The expected impacts could not be observed in the context of sub-indices; more consistent results have been obtained with the composite index. In the high-income countries which are considered to have effective institutions, most of the sub-indices have been found as more effective than the low and middle-income countries. It has been determined that the development and better-functioning of law and order, assurance of governmental stability have positive effects on the real gross domestic product per capita and the total factor productivity, whereas the prevention of corruption, the decrease of external conflicts and the increase in the bureaucratic quality have positive effects on the investments in Turkey. It has been also concluded that the assurance of democratic accountability and the decrease in ethnic tension have positive effects on both investment and total factor productivity.
Benzer Tezler
- Mardin Artuklu Üniversitesinin bölgesel kalkınmadaki rolü
The role of Mardin Artuklu University in regional development
MEHMET URAL
- Industrialisation and economic development in Africa and Asia: The role of industrial policy, institutions and investment climate
Afrika ve Asya'da sanayileşme ve ekonomik kalkinma: Sanayi politikasi, kurumlar ve yatırım ikliminin rolü
PURUWETİ SIYAKIYA
Doktora
İngilizce
2022
EkonomiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUAMMER MUSTAFA ERDOĞDU
- Türkiye'de neo-liberal iktisat politikaları kapsamında para politikası uygulamaları
Monetary policy practices within the framework of neo-liberal economic policies in Turkey
HÜSEYİN BALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
EkonomiDokuz Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLİN ABUK DUYGULU
- 1980 sonrası Türkiye'de bankacılık sektörünün yasalar üzerinden yön değiştirmesi ve sermaye birikim sürecine etkileri
After 1980 in Turkey, shifting of banking sector over laws and its effects to capital accumulation process
ÖZLEM ERDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
BankacılıkMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BERNA GÜLER MÜFTÜOĞLU
- Erzurum Ovası ve Daphan Ovası havzalarında sürdürülebilir kırsal kalkınma potansiyeli
Sustainable rural development potential in Erzurum Plain and Daphan Plain basins
ŞUAYİB GEVKER