Asi kentlerin mekansal morfoloji açısından değerlendirilmesi
The evoluation of spatial morphology on rebel cities
- Tez No: 409742
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞEN CİRAVOĞLU DEMİRDİZEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kent hareketleri, asi kentler, kentsel morfoloji, kamusal alan, Mekan Dizimi, Urban movements, rebel cities, urban morphology, public space, Space Syntax
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Araştırma ve Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
2011 yılı tarihte kent hareketlerinin dünya çapında yaygınlaştığı yıl olarak anılmaktadır. 2011 tarihine gelene kadar bazı ülkeler ile zemini hazırlanan hareketler, 2011 yılı başında Tunus'taki devrimle sonuçlanmış, bu da cesaret verici bir örnek oluşturmuştur. Tunus'un ardından kent hareketleri önce“Arap Baharı”olarak anılmasına sebep olacak şekilde Mısır, Libya, Suriye, Yemen, Fas, Bahreyn gibi ülkelerle Arap dünyasında, sonrasındaysa“Indignados”ve“Occupy”hareketleri ile Avrupa ve ABD'de görülmüştür. 2013 yılı Haziran ayında da ülkemizde“Diren Gezi Parkı”olarak yaşanan kent hareketlerinin, 2011 yılındaki Dünya'yı saran hareketlerle ortak noktaları bulunmaktadır. Bu çalışmada David Harvey tarafından tanımlanan şekliyle“Asi Şehirler”in mekânsal morfolojisi incelenmiştir. Araştırmanın amacı kent hareketleriyle mekânsal morfoloji arasındaki olası ilişkileri açığa çıkarmaktır. Bunun için öncelikle kent hareketlerinin, oluşum süreci, gelişimi ve sonuçları araştırılmıştır. Ülke yönetiminin, günümüzün kent algısının, Kent Hakkına bakış açısının, kentlerin birer meta olarak görülmesinin hareketlerin başlıca sebepleri olduğu anlaşılmıştır. Yapılan araştırmalarda, çağımızın iletişim yöntemlerinden İnternet ve sosyal medyanın kent hareketlerinde öncü rol oynadığı görülmüştür. Öte yandan, bu etkilerin yanısıra“yer”in kentli etkileşiminde, bir araya gelmede ve dolayısıyla kent hareketlerinde etkisi olduğu bu tez kapsamında ortaya atılan bir düşüncedir. Kamusal alanda bir araya gelip yüz yüze iletişimin, İnternet ortamında bir araya gelmekten daha değerli ve daha etkili olduğu savunulmaktadır. Sosyal medyada bir araya gelip başlatılan hareketin, kent uzamında görünür olduğu andan itibaren daha büyük ve daha kalıcı olduğu Mısır, İspanya, ABD hatta Türkiye örneklerinde görülmektedir. İnternet ortamında hareket çağrısında bulunulmadan, kentin düşük gelir grubunun yaşadığı bir mahallede başlayan olaylar ya da kent meydanında yaşanan olaylarla başlayan kent hareketleri kentin, bir araya gelip etkileşimde bulunmayı mümkün kılan kent mekanlarının önemini göstermektedir. Tezin hipotezi 13 farklı kent üzerinde yapılan incelemeler ve değerlendirmeler çerçevesinde test edilmektedir. Bu kapsamda hareketlerin görüldüğü, İzlanda'nın başkenti Reykjavik, Yunanistan'ın başkenti Atina, Tunus'un başkenti Tunis, Mısır'ın başkenti Kahire, İspanya'nın başkenti Madrid ve önemli şehirlerinden birisi olan Barcelona, İngiltere'nin başkenti Londra, ABD'de New York, İrlanda'nın başkenti Dublin, Fransa'nın başkenti Paris, ülkemizde İstanbul ve Almanya'nın ikinci büyük şehri Hamburg ve İspanya'da hareketlerin görülmediği şehir Merida mekânsal morfolojisi açısından incelenmiştir. Bu çalışmada, hareketlerin incelendiği kentlerin ortak noktalarından biri olarak, o kentlerde bulunan kamusal mekanların varlığı saptanmış, kent hareketlerinin başlamasını sağlayan en önemli unsur olarak kentlinin bir araya gelebileceği kamusal alanların varlığı (meydanlar, caddeler, parklar) savunulmuştur. Bu sebeple, bu hareketlerin kent mekanında görünür olduğu yerler ve hareketlerin görülmediği kent Merida'da kentlinin bir araya gelebileceği düşünülen mekanlar merkez kabul edilerek Mekan Dizimi (Space Syntax) yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu analizler sonucunda, kent hareketlerinin görüldüğü şehirlerde, hareketin mekanının, lokal (mikro) ve global (makro) ölçeklerde bütünleşik değerlere sahip olduğu, o mekanlara çıkan aksların bütün içinde en yüksek değerlerde ve kırmızı, turuncu gibi renklerde olduğu görülmüştür. Kent hareketlerinin görülmediği kentte ise değerlerin bütünleşik olmadığı ve kentlinin bir araya gelebilme potansiyelinin yüksek olmadığı anlaşılmıştır. Bu sonuçlarla, kent hareketlerinin oluşmasını sağlayan önemli unsurlardan birisi olarak, kentlinin bir araya gelmesini sağlayan kamusal alanların önemi ispatlanmıştır. Kent mekanının toplumsal karşılaşmalara olanak tanıyıp tanımamasının demokrasi açısından önemi bu çalışma ile ortaya konmaktadır.
Özet (Çeviri)
The year 2011 was recorded in history as the year in which urban movements spread worldwide. The movements which were lived in some countries until 2011 resulted in the revolution in Tunisia which became an encouraging example. Following Tunisia, urban movements were then witnessed in the Arab countries such as Egypt, Libya, Syria, Yemen, Morocco and Bahrain to be referred to the“Arab Spring”which was followed by“Indignados”and“Occupy Movements”respectively in Europe and ABD. As for the urban movements in Turkey, the“Resist Gezi Park”incidents of June 2013 have common points with the movements that spread to the world. In this study, the spatial morphology of“Rebel Cities”, as defined by David Harvey, was analyzed. The aim of the study is to reveal the potential relations between urban movements and spatial morphology. For this purpose, first of all the starting process, development and results of urban movements were analyzed. It is known that governments, the present-day urban perception, viewpoints regarding urban rights and commodifying cities are the major causes of these movements. The research conducted demonstrated that İnternet and social media, as communication methods of our age, played a leading role in urban movements. On the other hand, the view that“place”has an impact on the interaction of city dwellers, their coming together; thus, the emergence of urban movements is a view that is proposed within the scope of this paper. In this paper, it is argued that experiencing face-to-face communication in public space has greater value and effectiveness than coming together on the İnternet environment. When the movement which is triggered by gathering in social media became visible in urban space, it also became greater and more permanent which could be observed in the cases of Egypt, Spain, the USA, and even Turkey. The urban movements that either start in a low-income neighborhood of a city or triggered by incidents in a city center without making a call for a movement on the İnternet indicate the significance of urban spaces that make it possible to come together and interact. The hypothesis of our study is tested within the framework of the analyses and evaluations conducted on thirteen different cities. According to this scope, with the Iceland's capital city Reykjavik, Greece's capital city Athens, Tunisia's capital city Tunis, Egypt's capital city Cairo, Madrid and Barcelona from Spain, England's capital city London, New York from USA, Ireland's capital city Dublin, France's capital city Paris, Istanbul from Turkey, Germany's second big city Hamburg and Merida from Spain, as a city which did not participate in the countrywide movements have been analyzed in terms of spatial morphology. The Space Syntax method, which reveals the social logic of space, shows the common point of cities which supported urban movements as having places that people can come together in urban spaces (squares, parks, streets etc.). Because of this, spaces that were occupied during the urban movements, are selected as the centre of the analysis. Select for the analysis of Merida, the most possible place for encountering for the citizens is selectes for the analysis. Results of the method, supported that cities which be or urban movements have high intelligibility values both in local and global scales and the axes, which go to the squares, are the most integrated axes and their colours are red or orange. The results of Merida state that this city is not integrated in both local and global scales and does not carry a potential to be stated as intelligible. Therefore does not carry on potential for people to come together. These results show that“urban space”has an effect on urban movements. This study reveals the importance of urban space's potential of allowing social encounters in terms of democracy.
Benzer Tezler
- Depremlerin Antakya kenti yerleşim tarihine etkileri: 1872 Amik ve 2023 Kahramanmaraş depremleri örneği
Effects of eartquakes on the settlement of antakya city: Example of 1872 Amik and 2023 Kahramanmaraş eartquakes
HAZAL DOĞRUEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET RIFAT AKBULUT
- XIX. Yüzyıl ve sonrasında Antakya'nın kentsel mekan oluşumunda meydana gelen değişiklikler ve Kurtuluş Caddesi
Urban development of Antakya in The Nineteenth Century and afterwards and the Kurtuluş Street
FEHİME MİNE TEMİZ
Doktora
Türkçe
2002
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ YENİŞEHİRLİOĞLU
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- Pandemi döneminde kullanılan karantina merkezlerinin seçim kriterlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of the selection criteria of quarantine centers used in the pandemic period
ECE ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Mimarlıkİzmir Demokrasi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİYE ASIMGİL
- Çok katmanlı kentlerin hafızası: Antakya örneği
The memory of multi-layered cities: Antakya case
TÜLAY KAYIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE DUYGU KAÇAR
DOÇ. DR. MERT NEZİH RİFAİOĞLU