1917 yılına kadar yayımlanan Kazak hikâye ve romanlarına tematik bir bakış
A thematic approach to the Kazakh short stories and novels published until 1917
- Tez No: 410132
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ AKPINAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 308
Özet
“1917 Yılına Kadar Yayımlanan Kazak Hikâye ve Romanlarına Tematik Bir Bakış”adlı araştırmamızda 1879–1917 yılları arasında yayımlanan Kazak hikâye ve romanları incelenmiştir. Bu araştırma çerçevesine toplam yedi hikâye ile dört roman dâhil olmuştur. Bazı hikâye ve romanlar nazım, nesir karışık yazılmıştır. Tezimiz dört ana bölümden ve onların alt bölümlerinden oluşmaktadır. İlk bölümde“Kazakistan'da Modern Edebiyatın Oluşumu”başlığı altında Kazak edebiyatındaki yenilik hareketleri, ilk eserler ve özellikle roman ve hikâyeler üzerinde durulmuştur. Tamamıyla manzum olan hikâyeler araştırmanın dışında tutulmuştur.“İlk Kazak Hikâye ve Romanları”adlı bölümde de yazarların biyografisi, eserleri ve bu eserlerin içeriği hakkında kısa, öz bilgiler verilmiştir. Bu eserlerin tamamı Kazakça olduğu ve Türkiye'de elde edilmeleri ve anlaşılmaları da zor olduğundan bunların tamamının tarafımızdan Türkiye Türkçesine aktarılması tercih edilmiş ve araştırmamızın daha rahat takip edilebilmesi amacıyla tezde bu eserlerin özetleri verilmiştir. Tezimizin II. - IV. Bölümlerinde, incelediğimiz eserlerden elde edilen verileri tematik tasnife tabi tuttuk. Böylece konuları“İncelenen Roman ve Hikâyede Sosyal Hayat”,“Siyasî ve İktisadî Hayat”,“Dinî ve Kültürel Hayat”ana başlıkları ve alt başlıkları altında ele alınıp incelendi. Böylece hangi yazarların ne gibi problemleri eserlerinde öne çıkardığı da belli olmuştur. Bu araştırmada Kazak hikâye ve roman yazarlarının, eserlerinde dönemlerindeki toplumun problemlerine eğilip çözüm yolu önerdiklerini görüyoruz. Yazarların, roman ve hikâyelerde ele aldıkları en önemli problemin cehalet ve eğitim olduğu anlaşılmıştır. Bunun yanında yine eğitim ve toplumun temel değer yargılarıyla alakalı olarak öne çıkan Türk-İslam toplumundaki kadın problemidir. Birçok sebep yüzünden döneminde artık eskimiş ve yetersiz olan hayat tarzının eleştirilmesi ve Kazak toplumunun yeni hayata hazırlanması birçok yazarın ideali olarak belirlenmiştir. Eski toplumda kahraman, savaşçılar, keşifler ve kerameti olan evliya tipleri ön plana çıktığı gibi, yeni hayatta öğretmen, toplum problemlerine ilgi duyan aydınlar, aydın molla, din adamları, eğitimli ve hakkını talep etmeye başlamış kadın kipleri ön plana çıkmaktadır. Yazarlar eserlerinde özellikle kadın problemiyle eğitim meselesine değinmişlerdir. İnceleme konumuzu olan eserler açısından bakıldığında Kazak toplumunda en önemli problemin kadın ve eğitim olduğunu söyleyebiliriz. Bu zamana kadar Kazak roman ve hikâyeleri üzerinde Kazakistan'da benzer çalışmalar yapılmıştır. Ancak incelediğim kaynakların çoğunda eserlerde görülen problemler genel çerçeve içinde değerlendirildiği gibi Sovyet döneminin tipik bir özelliği olarak katı ideolojik yaklaşım, yanlış değerlendirmelerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Dolayısıyla vurgulamamız gereken en önemli husus, bu zamana kadar yapılmış benzer çalışmaların hiçbirinde, bu denli ayrıntılı ve kapsamlı tematik inceleme yapıldığı tespit edilmemiştir. Eserlerden elde edilen bilgilerin değerlendirmesi yapılırken konuya, objektif bir ve döneminin nesnel gerçekliği açısından bakmaya çalıştık. Bu da tezimizin özgün tarafını teşkil etmektedir. Bu yüzden“1917 Yılına Kadar Yayımlanan Kazak Hikâye ve Romanlarına Tematik Bir Bakış”adlı araştırmamızın, Kazak modernleşmesi, yeni Kazak fikir ve edebiyat muhitinin oluşması, Tatar-Kazak ilişkileri vb. konularda yararlı bir kaynak olabileceği ümidindeyiz.
Özet (Çeviri)
In this study titled“A Thematic Approach To The Kazakh Short Stories and Novels Published Until 1917”Kazakh short stories and novels published during the period of 1879-1917 are examined. Seven short stories and four novels were included within the framework of the study. Some of the short stories and novels are written in both verse and prose. This thesis consists of four main parts and their subparts. The first part which has the heading“The Formation of Modern Literature in Kazakhstan”deals with the modernist movement in Kazakh literature as well as first literary works and especially novels and short stories. The short stories written entirely in verse were not included in the study. The writers' biographies, their works and short concise information about the content of these works are given in the part called“First Kazakh Short Stories and Novels”. Bearing in mind that all these works are in Kazakh as well as the difficulty of obtaining them in Turkey, not to mention the question of comprehension, it was decided to translate them all into Turkish. In order to make this study more convenient to follow, the summaries of the works are also given in the thesis. The data obtained from the works subject to examination were thematically classified. Thus the analysis was conducted under such titles and headings as“Social Life in the Examined Novels and Short Stories”,“Political and Economic Life”,“Religious and Cultural Life”. As a result of such classification, the kinds of the problems each writer put forward were determined. We can see that the Kazakh writers of short stories and novels handled the problems of society of the period and offered solutions to them. It was found that the most important problems that the writers dealt with in their short stories and novels were ignorance and education. The other noteworthy problem being related to education and the core values of society was the woman question in Turkish Islamic society. The old lifestyle was outdated at that time due to several reasons, therefore this old way of living was criticized and preparation of the Kazakh society for the new life was found to be the ideal of a number of writers. If in the old society heroes, warriors, discoverers, saints demonstrating miracles were leading characters, in the new life such types as teachers, intellectuals interested in the problems of society, enlightened mullahs, clerics and the women demanding their rights came to the fore. The writers referred to the problems of women and education in particular. It can be said that according to the works subject to examination, the most important problems in Kazakh society were questions of women and education. Similar studies on Kazakh novels and short stories have been carried out in Kazakhstan up to this time. However in most of the examined sources the problems handled in the works were analyzed within the general framework. Also strict ideological approach which is the typical characterization of the Soviet period led to misinterpretation. Therefore, the most important point to emphasize is that none of the similar studies conducted so far has not performed such detailed and comprehensive thematic investigation. While analyzing the obtained data we have tried to be objective towards the subject and to carry out analysis in terms of objective reality of the period. This represents the original part of my thesis. To conclude, we hope that this study titled“A Thematic Approach To The Kazakh Short Stories and Novels Published Until 1917”will be a helpful source for such issues as Kazakh modernization, the formation of new Kazakh intellectual and literary milieu, Tatar-Kazakh relations and other.
Benzer Tezler
- Tatar halkları ile ilgili Şûra Dergisi'nde (1908- 1917) yayımlanan makalelerin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of articles published in the Shura Journal (1908-1917) on Tatar peoples
SEREN SEVİMLİ
- Azerbaycan basını ve mizah: Molla Nasreddin dergisi çizimlerinin göstergebilimsel bir analizi
Press of Azerbaijan and humor: Semiotic analysis of Molla Nasreddin magazine's drawing
BAHAR HUSEYNOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
GazetecilikAkdeniz ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL AYŞAD GÜDEKLİ
- A. T. Averçenko'nun öykü sanatı
Başlık çevirisi yok
FİLİZ KARAKALE
Doktora
Türkçe
2014
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER AYDIN SÜER
- Abdurrauf Fıtrat ve Yaş (Genç) Buharalılar Cemiyeti
Abdurrauf Fıtrat and Young Bukharans Community
HALİM TAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Tarihİstanbul ÜniversitesiTürkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ARSLAN