Ömer Rûşenî'nin bir Tercî'-bendi'nin şerhi: Müşkil-Küşâ, inceleme - açıklamalı metin - tasavvufî kavramlar sözlüğü
Mushkil-Kusha: Sharh of a poem by Omar Rushani(Analysis - annotated text - dictionary of sufistic conceptions)
- Tez No: 412063
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SÜLEYMAN SOLMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: El yazması, şathiyye, şerh, tasavvuf, Ömer Rûşenî, İlâhî, Müşkil-Küşâ, tercî-bend, nazım, nesir, Manuscript, şathiyye, sharh, sufism, Ömer Ruşeni/Omar Rushani, İlahi, Müşkil-Küşa/Mushkil-Kusha, terci-bend, poem, verse, prose
- Yıl: 2015
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Bu çalısma, İlâhî tarafından 1479 yılında tamamlanmış 'şerh' türünde bir eser olan 'Müşkil-Küşâ' isimli el yazması metin üzerine gerçekleştirilmiştir. Tek nüshası Manisa İl Halk Kütüphanesi'nde bulunan eser; Ömer Rûşenî'nin“Bir gönülden sevici Allâh'ı”matlalı, muhtevasına göre şathiyye diyebileceğimiz tercî-bendini konu edinmektedir. 40 varaktan ve genelde 15 satırdan oluşan eser, nesih-talik (nestalik) hatla, manzum ve mensur karışık olarak kaleme alınmıştır. İçinde İlâhî'ye ait manzumeler de bulunmaktadır. Tezimiz; İnceleme, Açıklamalı Metin ve Tasavvufî Kavramlar Sözlüğü olmak üzere üç ana çerçeveden oluşmaktadır. İnceleme kısmında kelime ve terim olarak şerhe ve şerh eserlerinin önemine dair bazı bilgiler verip 'Müşkil-Küşâ'yı metot, muhteva ve bir 'şerh' olarak değeri yönünden şerh literatüründe konumlandırmaya ve şârihin, şerhinde yararlandığı kaynakları tespit edip sunmaya çalıştık. Açıklamalı Metin kısmında yazma metnin günümüz alfabesine çeviriyazımını yaptık ve dipnot yöntemiyle tüm iktibas, telmih ve metinlerarasılıkları göstermeye çalıştık. Yine aynı yöntemle, ilgili yerlerde, tasavvufî içerikli bu şerh üzerinden İslam düşünce tarihindeki bazı ekoller ve gelenekler arasındaki farklılıklara, tartışmalara atıfta bulunduk. Tasavvufî Kavramlar Sözlüğü'nde ise şerh metninde ve tasavvuf literatüründe geçen ortak tasavvufî kavramların açıklamalarını verip şârihin bunlara verdiği farklı bir anlam varsa belirttik. Aynı şekilde, hiçbir tasavvuf sözlüğünde geçmeyen; ancak tasavvufî bir anlam yüklenerek kullanılan bazı kelimeleri de sözlüğe ekledik.
Özet (Çeviri)
This study is about the manuscript entitled as“Müşkil-Küşa/Mushkil-Kusha”which is in the form of şerh/sharh and written by İlahi in 1479. The only copy of the book is in the library of Manisa İl Halk Kütüphanesi/Manisa Public Library. The work is about terci-bend of Ömer Ruşeni which have the matla as“Bir gönülden sevici Allâh'ı”and it can be called as şathiyye according to its content. The work consists of 40 leaves with generally 15 lines, written with nestalik style in both verse and prose. It contains pieces of verses that belongs to İlahi as well. Our thesis is made of three parts that are analysis, annotated text and dictionary of sufistic conceptions. In the part of anaylsis we gave information about şerh/sharh in literal and term meanings as well as the importance of şerh/sharh works. We tried to position“Müşkil-Küşa/Mushkil-Kusha”in şerh/sharh literature according to its value of method and content as a şerh. We also tried to ascertain and present the sources that the writer utilized in his şerh. In the part of annotated text we transcripted the manuscript text to current alphabet and tried to show all the quotations, allusions and intertextualism by footnote method. By the same method, we also gave referance to the differences and discussions in the history of Islamic doctrine connected to this şerh/sharh which have sufistic content. In the dictionary of sufistic conceptions, we gave explanations of the common concepts that are seen both in the şerh/sharh text and the sufistic literature. We also added some words to the dictionary that are not available in sufistic dictionaries but used in sufistic sense in our text.
Benzer Tezler
- حاشية دده عمر روشني ضياء الدين الآيديني (ت.892ه) على تفسير البيضاوي من أول سورة هود إلى آخر سورة النحل (دراسة وتحقيقاً)
Dede Ömer Rûşenî'nin (Ö. 892) Beyzavî tefsiri haşiyesi Hud Suresinden İsra Suresine kadar inceleme ve tahkik
MUSAAB IHSAN ABDULGHAFOOR AL-JANABI
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULSALAM YOUSUF AL-YAGOOB
- حاشية دده عمر روشني الآيديني ʺعلى تفسير البيضاوي (من أول سورة الأنبياء إلىنهاية سورة النور) دراسة وتحقيق
Dede Ruşeni el-Aydini'nin Beydavi tefsiri haşiyesi üzerine tahkik çalışması (Enbiya Suresi'nin başı itibariyle Nur Suresinin sonuna kadar)
OLLA AHMED KHALAF HAİDERİ
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULHEKİM AĞIRBAŞ
- Dede Ömer Rûşenî'nin bir şiirinin şerhi: Müşkil-Güşâ (Metin-inceleme)
Commentary on a poem of Dede Ömer Rûşenî: Mushkil-Guşâ (Text-review
CANAN ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Türk Dili ve EdebiyatıKaradeniz Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUCAHİT KAÇAR
- Dede Ömer Rûşenî'nin Asâr-ı 'Işk adlı mesnevisi'nin diliçi çevirisi
The intralinguistic translation of 'Asar-ı Aşk', a Masnavi by Dede Ömer Ruşeni
TOLGAHAN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Arel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜZEYİR ASLAN
- Dede Ömer Ruşeni Divanı'nın (1b-60a) transkripsiyonlu metni ve sözlük çalışması
The divan by Dede Ömer Ruşeni (1b-60a) transcription - glossary
SUNA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıGaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. BURHAN KAÇAR